Daech sản xuất bom : 20 quốc gia có liên can

Năm mươi công ty thuộc 20 quốc gia bị cáo buộc liên quan tới việc cung cấp nguyên liệu cho việc chế tạo bom của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo. Kết quả trên được công bố ngày 25/02/2015 trong một bản nghiên cứu của tổ chức phi chính phủ Nghiên Cứu Xung Đột Vũ Khí (Conflict Armament Research, CAR) thực hiện theo yêu cầu của Liên Hiệp Châu Âu.

Hiện trường vụ khủng bố đẫm máu tại Damas do Daech thực hiện ngày 21/02/2016. REUTERS/Stringer

Hơn 700 thành tố, gồm dây cáp, hóa chất hay những chất liệu khác được Daech sử dụng để chế tạo bom, được vận chuyển thông qua 51 công ty của Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc, Brazil, Nga, thậm chí là cả Mỹ. 

Theo bản báo cáo, Daech sản xuất chất nổ theo « dây chuyền gần như công nghiệp », nhờ những thiết bị hợp pháp và sẵn có, như phân hóa học hay điện thoại di động. Trên thực tế, việc buôn bán các vật liệu nhỏ và với giá rẻ này không cần giấy phép kinh doanh và ít bị theo dõi hơn so với buôn bán vũ khí.

Thổ Nhĩ Kỳ là nước có liên can nhiều nhất trong dây chuyền sản xuất bom của Daech với 13 công ty. Tiếp theo là Ấn Độ với 7 công ty chuyên về sản xuất ngòi nổ và các dây dẫn. Tất cả các thiết bị này đều được xuất khẩu hợp pháp, theo giấy phép kinh doanh do Ấn Độ cấp, sang các công ty tại Liban và Thổ Nhĩ Kỳ. Chưa đầy một tháng sau khi tới khu vực Trung Đông, tổ chức Nhà Nước Hồi đã có thể có trong tay rất nhiều thiết bị trên.

Ông James Bevan, giám đốc điều hành của tổ chức Nghiên Cứu Xung Đột Vũ Khí, cho biết chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đã từ chối hợp tác với các nhà điều tra của CAR. Vì vậy, nhóm điều tra không thể kiểm tra được hiệu quả của hệ thống pháp luật Thổ Nhĩ Kỳ trong việc giám sát quá trình kinh doanh các nguyên vật liệu góp phần vào việc chế tạo bom của Daech.

Tổ chức CAR thu thập được các mẫu bom của Daech nhờ vào các lực lượng dân quân người Kurdistan (YPG) tại Syria, lực lượng cảnh sát Irak, Hội đồng bảo an khu vực Kurdistan và các lược lượng của chính phủ khu vực Kurdistan. Các mẫu bom được thu thập tại nhiều trận đánh ở Irak, như Al Rabia, Kirkouk, Mussoul và Tikrit và tại thành phố Kobani của Syria.

Bản báo cáo cũng cho biết CAR đã liên lạc với các công ty sản xuất các thiết bị trên song không có câu trả lời, hoặc không biết sản phẩm của họ được đưa tới đâu sau khi đã bán cho khách hàng.