Bruxelles dọa trừng phạt Ba Lan muốn kiểm soát báo chí

Sau khi Quốc hội lưỡng viện Ba Lan thông qua dự luật truyền thông, cho phép chính phủ trực tiếp quản lý các cơ quan báo chí công cộng, Bruxelles ngày 03/01/2016 dọa trừng phạt Vacxava vi phạm nguyên tắc cơ bản của Liên Hiệp Châu Âu. Nhiều lãnh đạo trong ngành truyền thông Ba Lan đồng loạt từ chức để phản đối đảng bảo thủ muốn kiểm soát ngành truyền thông.

Dân Ba Lan biểu tình 29/12/2015 phản đối các bộ luật "phản dân chủ" JANEK SKARZYNSKI / AFP

Phát biểu trên nhật báo Đức Frankfurter Algemeine Zeitung, số ra ngày Chủ Nhật 03/01/2016, Ủy viên Châu Âu đặc trách về Công nghệ kỹ thuật số, Gunther Oettinger, nêu lên khả năng Bruxelles trừng phạt Ba Lan đang thâu tóm ngành truyền thông.

Ủy viên Châu Âu quan niệm rằng, có nhiều khả năng Ba Lan sẽ bị trừng phạt, bởi vì Liên Hiệp Châu Âu không thể chấp nhận việc một thành viên trong Liên Hiệp « tùy tiện » cách chức một lãnh đạo cơ quan truyền thông mà không có lý do chính đáng.

Vẫn theo tờ báo này, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Jean-Claude Juncker đã đưa vấn đề trừng phạt Vacxava vào chương trình nghị sự phiên họp đầu tiên trong năm của Ủy ban ngày 13/01/2016. Ông Juncker có ý định sử dụng biện pháp trừng phạt đã được ban hành từ năm 2014 nhắm vào những thành viên mà Bruxelles đã quan sát thấy có những quyết định « đe dọa nguyên tắc của một nhà nước pháp quyền ».

Trong trường hợp bị khiển trách "vi phạm những giá trị cơ bản của Liên Hiệp Châu Âu", Ba Lan sẽ là ca đầu tiên kể từ khi biện pháp trừng phạt này có hiệu lực. Hình phạt nặng nhất có thể dẫn tới việc Ba Lan mất quyền biểu quyết trong Hội đồng Châu Âu.

Trong hai ngày 30/12 và 31/12/2015, Quốc hội lưỡng viện Ba Lan đã nhanh chóng thông qua một dự luật truyền thông gây nhiều tranh cãi. Văn bản này cho phép đảng bảo thủ đang cầm quyền tại Vacxava kiểm soát báo chí.

Với đạo luật mới, bộ Tài chính được quyền bổ nhiệm hay cách chức lãnh đạo các cơ quan truyền thông công. Tuy nhiên, để chính thức có hiệu lực, luật truyền thông mới của Ba Lan còn phải được Tổng thống Andrzei Duda phê chuẩn.

Trong khi chờ đợi, nhiều giám đốc các cơ sở truyền thông Ba Lan đã đệ đơn từ chức. Trong số đó có giám đốc của hai đài truyền hình TVP1 và TVP2, của hãng thống tấn TAI. Đài phát thanh công có uy tín nhất của Ba Lan, Jedynska, từ ngày 01/01/2015 cứ mỗi một tiếng đồng hồ, lại phát bài quốc ca của Ba Lan và của Liên Hiệp Châu Âu, để nhắc nhở công luận là quyền tự do ngôn luận ở quốc gia này đang bị đe dọa.

Đối lập Ba Lan lên án đảng bảo thủ Pháp luật và Công lý của ông Kaczynski, chỉ sau hai tháng trở lại cầm quyền đã tìm cách bóp nghẹt quyền tự do báo chí.