Thủ tướng Anh đặt điều kiện với Liên hiệp châu Âu

Thủ tướng Anh David Cameron đặt điều kiện cho việc thương lượng lại với các quốc gia thành viên khác trong Liên Hiệp Châu Âu và dọa là nếu không được đáp ứng những điều kiện đó, ông không loại trừ khả năng Anh Quốc rút khỏi khối này.

Thủ tướng Anh David Cameron đọc một bài diễn văn về cải cách Liên Hiệp Châu Âu tại Royal Institute of International Affairs (Chatham House), Luân Đôn, ngày 10/11/2015. REUTERS/Kirsty Wigglesworth/pool

Bốn điều kiện mà ông Cameron đưa ra hôm nay, 10/11/2015 , thứ nhất là Liên Hiệp Châu Âu không được phân biệt giữa các nước thành viên khu vực đồng euro với các nước không thuộc khu vực này. Thứ hai, Liên Hiệp Châu Âu phải đặt nhiều trọng tâm hơn cho việc nâng cao khả năng cạnh tranh của thị trường chung. Thứ ba, cho Anh Quốc đuợc miễn trừ tiến tới một Liên Hiệp Châu Âu có cấu trúc chặt chẽ hơn. Thứ tư, trao cho Luân Đôn quyền kiểm soát nhập cư lớn hơn.

Những đề nghị nói trên trước hết phải được gởi cho Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Donald Tusk, trước khi được đưa ra thảo luận ngày 28/12/2015 tại Bruxelles.

Thủ tướng Cameron tỏ vẻ tin tưởng sẽ đạt được thỏa thuận với Liên Hiệp Châu Âu, vì theo ông Liên Hiệp Châu Âu « đã có thói quen giải quyết các vấn đề nan giải, nên chắc chắn sẽ giải quyết được vấn đề này». Nhưng Thủ tướng Anh tuyên bố rằng, nếu không đạt được những gì ông muốn, ông không loại trừ khả năng xét lại vị trí thành viên của Anh Quốc, tức là xem xét khả năng rút khỏi Liên Hiệp Châu Âu.

Ông David Cameron đã cam kết sẽ tổ chức từ đây cho đến cuối năm 2017 một cuộc trưng cầu dân ý về vị trí thành viên của Anh Quốc trong Liên Hiệp Châu Âu. Lời cam kết này được đưa ra trong một bài diễn văn vào tháng 01/2013 mà ông đã đọc dưới áp lực của đảng bài Châu Âu Ukip và phe chống hợp nhất châu Âu trong đảng bảo thủ.

Kết quả các cuộc thăm dò mới nhất cho thấy kết quả cuộc trưng cầu dân ý đó sẽ rất sát sao, vì phe ủng hộ và phe chống Châu Âu ngang ngửa với nhau.

Những điều kiện mà thủ tướng Cameron đưa ra hôm nay chính là nhằm chuẩn bị cho cuộc trưng cầu dân ý. Các chuyên gia cho rằng có nhiều khả năng thủ tướng Anh sẽ đạt được thỏa thuận về ba điều kiện đầu. Ba điều kiện này thật ra chỉ là nhằm chính thức hóa hơn nữa quy chế đặc biệt mà trên thực tế Anh Quốc đã được hưởng, tức là không thuộc khu vực euro hoặc không gian Schengen.

Nhưng về điều kiện thứ tư thì Liên Hiệp Châu Âu khó mà chấp nhận vì thủ tướng Cameron đòi cắt một số trợ cấp xã hội cho người nhập cư. Ngay trong nội bộ đảng Bảo thủ của ông Cameron cũng có nhiều người tự hỏi biện pháp này có hợp pháp hay không, tức là có trái với những nguyên tắc tự do đi lại và không phân biệt đối xử giữa những người lao động Châu Âu hay không.

Trong khi chờ kết quả thương lượng giữa Luân Đôn với Liên Hiệp Châu Âu, nhiều người dân Anh nghĩ rằng Thủ tướng Cameron chắc là sẽ chỉ đạt được vài thay đổi nhỏ. Đương kim Đô trưởng Luân Đôn Boris Johnson, nhân vật được coi là có khả năng kế nhiệm ông Cameron lãnh đạo đảng Bảo thủ vào năm 2020, đề nghị là trước hết cử tri Anh cứ trả lời « Không », như vậy lãnh đạo chính phủ nước này sẽ thương lượng với Liên Hiệp Châu Âu ở một thế mạnh hơn. Nhưng hôm qua ông Cameron đã nhắc lại rằng kết quả trưng cầu dân ý là « không thể đảo ngược được », tức là ông vẫn theo đúng kế hoạch dự trù : thương lượng trước đã, rồi tùy theo kết quả sẽ tính tiếp.