Nghi án gián điệp : Phương Tây lên án Nga phạt tù một công dân Estonia

Bản án 15 năm tù đối với một nhân viên phản gián Estonia hôm qua, 19/08/2015, ngay lập tức bị Liên Hiệp Châu Âu và Hoa Kỳ lên án. Tallinn cáo buộc Nga bắt cóc người này ngay trên lãnh thổ Estonia.

Eston Kohver trong phiên tòa ở Pskov, Nga ngày 02/06/2015. REUTERS/Reuters TV

Tòa án vùng Pskov, miền tây bắc Nga sau một phiên họp kín đã khép ông Eston Kohver vào các tội « gián điệp, sở hữu vũ khí bất hợp pháp và vượt qua biên giới vào Nga bất hợp pháp ». Chính quyền Estonia tố cáo Matxcơva giam giữ bất hợp pháp công dân Eston Kohver, nhân viên của Keisepolitsei, cơ quan an ninh phụ trách chống gián điệp, chống khủng bố và các hồ sơ tham nhũng lớn. Tổng thống Estonia kêu gọi công dân xuống đường hôm nay nhân kỷ niệm ngày Độc lập với Nga 20/08/1991, với mẩu băng màu vàng, tượng trưng cho tình đoàn kết với người gặp nạn.

Lãnh đạo ngoại giao Châu Âu Federica Mogherini khuyến cáo Matxcơva « hành động phù hợp với các nghĩa vụ quốc tế, trả tự do ngay lập tức cho ông Kohver và bảo đảm cho ông trở về Estonia an toàn ». Hoa Kỳ cũng bày tỏ quan ngại và kêu gọi Nga trả tự do ngay cho nhân viên an ninh Estonia.

Cơ quan an ninh Nga FSB khẳng định đã bắt giữ ông Eston Kohver trên lãnh thổ Nga, gần đường biên giới, hồi tháng 9/2014, khi người này có hoạt động gián điệp, với trang bị một súng lục có đạn, 5.000 euro và « một số phương tiện ghi âm ». Về phần mình, chính quyền Estonia tuyên bố ông Eston Kohver vào thời điểm bị bắt đang điều tra về một băng nhóm mafia Nga trên lãnh thổ Estonia.

Phiên tòa gián điệp với bản án hết sức nặng nề mà Nga vừa tổ chức diễn ra đúng vào lúc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang họp thượng đỉnh. Nhiều nhà quan sát cho rằng đây là một hành động khiêu khích của Matxcơva nhắm vào Estonia, nhưng trước hết là nhắm vào khối NATO, hiện đang xem xét khả năng triển khai nhiều căn cứ quân sự thường trực tại một số nước Châu Âu có chung đường biên giới với Nga.

Một loạt vụ án gián điệp và khủng bố

Trong thời gian ít tháng gần đây, một loạt công dân Nga bị buộc tội phản bội hay cung cấp bí mật nhà nước. Hồi tháng 6, Evgueni Mataitis, một công dân hai quốc tịch Nga và Litva bị bắt tại Nga. Trước đó, hồi tháng 5, an ninh Nga thông báo bắt giữ một công dân Litva khác vì chuyển tài liệu về các doanh nghiệp Nga ra ngoài.

Hôm qua, trong một phiên tòa khác, cơ quan công tố Nga đã yêu cầu phạt 23 năm tù đối với đạo diễn Ukraina Oleg Sentsov, 39 tuổi, một người phản đối quyết liệt việc Nga sát nhập bán đảo Crimée, và bị Matxcơva cáo buộc « khủng bố ». Ông Sentsov bị bắt tại nhà riêng ở Crimée hồi tháng 5/2014, sau khi Nga chiếm bán đảo Crimée.

Estonia, Latvia và Litva, ba nước Cộng hòa vùng Baltic nhỏ bé, thành viên Liên Hiệp Châu Âu và NATO, đặc biệt lo ngại trước việc Nga cưỡng chiếm Crimée và vai trò của Matxcơva đằng sau quân nổi dậy ly khai miền đông Ukraina.