Thỏa thuận hạt nhân Iran : Cuộc chiến mới bắt đầu ở Hoa Kỳ

Đối với Tổng thống Barack Obama, thỏa thuận về chương trình hạt nhân Iran được kí kết giữa nhóm 6 cường quốc với Teheran Iran hôm qua, 14/07/2015, là một thắng lợi lớn về mặt chính trị. Dù vậy, nguyên thủ Mỹ còn phải thuyết phục được Nghị viện Hoa Kỳ thông qua văn bản này, trong lúc đảng Cộng hòa chiếm đa số tại Nghị viện, và một số nghị sĩ thuộc đảng Dân chủ vẫn tỏ ra nghi ngờ thỏa thuận này.

Hạ viện Mỹ có thể chống lại thỏa thuận hạt nhân với Iran, do Tổng thống Obama chủ trương. REUTERS/Andrew Harnik/Pool

Từ Washington, thông tin viên RFI Jean-Louis Pourtet cho biết thêm chi tiết :

« Các nghị sĩ đảng Cộng hòa cho rằng thỏa thuận này không xứng đáng. Chủ tịch Hạ viện, John Boehner, nêu rõ ý định của Nghị viện khi phát biểu : Nếu đó là một thỏa thuận tồi như đánh giá của các nghị sĩ, thì họ sẽ làm mọi cách để ngăn chặn văn bản này. Đây cũng là quan điểm tại Thượng viện. Thượng nghị sĩ trẻ vùng Kansas, Tom Clayton, người đã soạn thảo một bức thư với chữ ký của 47 Thượng nghị sĩ gửi tới nhà lãnh đạo tối cao Iran, cảnh báo rằng nếu một ứng viên của đảng Cộng hòa được bầu làm Tổng thống, mọi thỏa thuận sẽ bị xóa bỏ. Ông cho rằng cần phải tái lập những biện pháp trừng phạt, nghiêm khắc hơn và mạnh mẽ hơn. Cần phải tái lập sự đe dọa về sức mạnh quân sự, vì đây là điều duy nhất các vị giáo chủ có thể hiểu được.

Các ứng viên trong cuộc đua vào Nhà Trắng cũng là những người chỉ trích nhiều nhất. Jeb Bush đánh giá thỏa thuận đạt được không phải là kết quả ngoại giao mà là chính sách xoa dịu. Marco Rubio cho rằng thỏa thuận với Iran sẽ gây nguy hại tới an ninh của Hoa Kỳ. Còn Lindsey Graham dự đoán văn bản này sẽ đốt cháy vùng Trung Đông. Vì theo ông, người Iran không muốn có nhà máy điện hạt nhân, họ chỉ muốn có bom nguyên tử. Và như vậy, các nước Ả Rập sẽ nói rằng nếu, trong vòng 15 năm nữa, Iran có bom, thì họ sẽ phải bắt tay vào sản xuất bom ngay từ bây giờ.

Nhưng, trước những phát biểu chống đối này, Thượng nghị sĩ John MacCain tỏ ra nghi ngờ là phe Cộng hòa sẽ chống lại được quyết định của Tổng thống Barack Obama như ông đã đe dọa, trong trường hợp thỏa thuận không được thông qua tại Nghị viện ».

Ngay sau khi hiệp định hạt nhân với Iran được kí kết tại Vienna, hôm nay, 15/07/2015, Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius đã thông báo chuyến công du Iran sắp tới của ông, theo lời mời của người đồng nhiệm Mohammad Javad Zarif. Tuy nhiên, thời điểm chuyến công du chưa được xác định. Đây có thể là một trong những chuyến viếng thăm Iran đầu tiên của một quan chức cao cấp phương Tây ngay sau lễ kí kết hiệp định và chấm dứt 12 năm căng thẳng.

Ngoại trưởng Pháp nhấn mạnh những « cơ hội quan trọng » đối với các doanh nghiệp Pháp để tái đầu tư vào quốc gia Hồi giáo này. Theo ông, vấn đề thương mại có tầm quan trọng đối với sự tăng trưởng của cả Pháp và Iran. Với dân số khoảng 80 triệu người, Iran là thị trường tiềm năng cho các doanh nghiệp Pháp, như nhà sản xuất xe hơi PSA Peugeot Citroën và Renault, hay tập đoàn sản xuất dầu khí Total.

Do các lệnh trừng phạt quốc tế đối với nước Cộng hòa Hồi giáo, trao đổi mậu dịch giữa Pháp và Iran giảm xuống còn 500 triệu euro vào năm 2013, thấp hơn 8 lần so với năm 2004.

Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế, hiện nay, Trung Quốc và Hàn Quốc là hai nhà cung cấp hàng đầu của Iran. Pháp chỉ đứng hàng thứ 7, sau cả hai quốc gia Châu Âu là Đức và Ý.