Phe cực kỳ bảo thủ sắp trở lại nắm quyền tại Ba Lan ?

Nhân vòng hai cuộc bầu cử Tổng thống tại Ba Lan vào hôm qua, 24/05/2015, như vậy là cử tri Ba Lan đã bầu cho ứng viên cánh hữu Andrzej Duda, có xu hướng cực kỳ bảo thủ, cho dù đây là một chính khách trước đây hầu như không tên tuổi. Theo các nhà quan sát, người dân Ba Lan như đã bày tỏ ý muốn thay đổi, một xu hướng có thể được khẳng định thêm nhân cuộc bầu cử Quốc hội vào mùa thu tới đây.

Ba Lan : Ông Andrzej Duda (G),cánh hữu, thắng cử trong cuộc bầu tổng thống vòng hai, 24/05/2015. Ảnh chụp tài Vacxava, 25/05/2015. Reuters

Kết quả chính thức cuộc bầu cử chỉ được thông báo vào tối nay, 25/05, nhưng ngay từ tối hôm qua, Tổng thống mãn nhiệm thuộc cánh trung, ông Bronislaw Komorowski đã công nhận thất bại trước đối thủ cánh hữu bảo thủ Andrzej Duda, thuộc phe đối lập. Đối với giới quan sát, việc ông Duda được bầu là một tín hiệu cảnh báo nghiêm khắc đối với cánh trung đang cầm quyền.

Chỉ cần điểm qua phản ứng của báo chí Ba Lan ra ngày hôm nay là thấy ngay điều đó.

Đối với tờ Polska The Times, thì các cử tri đã khẳng định thái độ chán ngán với đảng Diễn đàn Công dân, cầm quyền tại Ba Lan trong gần tám năm nay, khi không tín nhiệm trở lại vị Tổng thống mãn nhiệm được chính quyền ủng hộ. Chiến thắng của ông Andrzej Duda, một luật sư vô danh 43 tuổi, có thể mở đường cho sự trở lại chính quyền của người thầy chính trị của ông là Jaroslaw Kaczynski, lãnh đạo đảng bảo thủ Luật pháp và Công lý, từng là cựu Thủ tướng Ba Lan trong những năm 2006-2007.

Nhật báo Polska The Times đánh giá  : « Người Ba Lan mong muốn thay đổi. Họ đã giơ thẻ vàng đối với Diễn đàn Công dân, và có khả năng giơ tiếp thẻ đỏ nhân cuộc bầu cử quốc hội tới đây ». Đối với tờ báo này, đảng cánh trung đang cầm quyền đã trở thành tập hợp của những chính khách « xôi thịt ».

Quan điểm của tờ Polska The Times cũng trùng hợp với nhận định của tờ báo bảo thủ Rzeczpospolita, theo đó « Các chính trị gia của Diễn đàn Công dân đã quen thói làm quan. Trị nước đối với họ không còn là một nhiệm vụ, mà là một đặc ân. Họ vừa nhận được một bài học ».

Riêng tờ Gazeta Wyborcza theo xu hướng trung tả, thì cảnh báo rằng vào mùa thu tới đây, Diễn đàn Công dân sẽ phải đối mặt trở lại với đối thủ là đảng Luật pháp và Công lý đang ở thế thượng phong sau chiến thắng hôm qua. Tờ báo này không quên nhắc lại rằng rằng trong năm 2005, sự kiện ông Lech Kaczynski, người anh em song sinh của Jaroslaw, được bầu làm Tổng thống, đã mở đường cho việc phe bảo thủ bài ngoại và hoài nghi châu Âu lên cầm quyền tại Ba Lan.

Và đấy chính là điều khiến nhiều người lo ngại, đặc biệt trong bối cảnh Ba Lan là quốc gia nặng ký nhất trong số các nước Đông Âu cũ được kết nạp vào Liên Hiệp Châu Âu. Một chính phủ hoài nghi châu Âu tại Vacxava sẽ tạo ra những căng thẳng không cần thiết cho việc điều hành châu Âu, điều đã từng được thấy trong thời kỳ đảng Luật pháp và Công lý cầm quyền tại Ba Lan trước đây.

Ngay cả trong trường hợp đảng này không giành được chính quyền nhân cuộc bầu cử quốc hội sắp tới, sự kiện phe bảo thủ nắm giữ chức vụ tổng thống sẽ đẩy đất nước này vào một thời kỳ chung sống khá phức tạp, do việc Tổng thống Ba Lan có quyền đề xuất hay phủ quyết các bộ ​​luật, đồng thời lại là tư lệnh các lực lượng vũ trang và có ảnh hưởng nhất định trên chính sách đối ngoại của đất nước.

Do vậy, nhiều người cho rằng vị Tổng thống tương lai của Ba Lan có thể cản bước tiến của Ba Lan trong một số hồ sơ xã hội. Là người được Giáo hội Công giáo Ba Lan ủng hộ một cách không chính thức, ông Andrzej Duda không hề che giấu các quan điểm cực kỳ bảo thủ trên các vấn đề như phá thai, thụ tinh trong ống nghiệm hay công nhận hôn nhân đồng giới.