Nga dồn lực lượng áp sát Ukraina để chuẩn bị một chiến dịch mới ?

Tình hình tại Ukraina trong những ngày tới đây có nguy cơ căng thẳng trở lại. Bộ Ngoại giao Mỹ vào hôm qua, 20/04/2015 đã gióng lên một hồi chuông báo động mới khi công khai tố cáo Nga tăng cường lực lượng ở khu vực giáp với miền Đông Ukraina. Tranh cãi đã bùng lên trong giới chuyên gia về mục tiêu của Nga với câu hỏi là phải chăng Mátxcơva đang chuẩn bị hậu thuẫn cho một đợt tấn công mới của lực lượng thân Nga tại nước láng giềng ?

Ảnh tư liệu : Lính Nga chụp hình kỷ niệm ở Rostov gần biên giới Ukraina, ngày 23/08/2014. REUTERS/Alexander Demianchu

Lời tố cáo của Washington không một chút úp mở. Theo quyền phát ngôn viên bộ Ngoại giao Mỹ Marie Harf, Nga vẫn liên tục triển khai các hệ thống phòng không tại Miền Đông Ukraina kể từ tháng Tám năm 2014, và tiếp tục cung cấp các loại vũ khí nặng cho lực lượng thân Nga tại vùng này.

Bà Marie Harf nói rõ : « Các lực lượng Nga và phiến quân ly khai tiếp tục vi phạm thỏa thuận gọi là ‘Minsk 2’, ký kết vào trung tuần tháng Hai ». Hệ quả, theo phát ngôn viên Mỹ, là lực lượng Nga và phiến quân ly khai đã có « một số khối lượng lớn đại pháo và giàn phóng tên lửa tại những khu vực » mà trên nguyên tắc, các loại vũ khí này bị nghiêm cấm theo tinh thần thỏa thuận ngưng bắn. Không những thế, vũ khí nặng vẫn tiếp tục được đưa đến khu vực.

Bên cạnh đó, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng tố cáo quân đội Nga là đã triển khai thêm nhiều hệ thống phòng không tại miền Đông Ukraina, và tại khu vực giáp giới với Ukraina. Theo bà Marie Harf : « Hiện đang có tại miền Đông Ukraina một khối lượng hệ thống phòng không lớn nhất kể từ tháng Tám năm ngoái. »

Như để nhấn mạnh thêm về quy mô can dự của Mátxcơva, quyền phát ngôn viên bộ Ngoại giao Mỹ cho biết là Nga cũng đang tiến hành việc huấn luyện quân nổi dậy, đặc biệt là với các máy bay không người lái, đồng thời dồn thêm quân đến vùng dọc theo biên giới Ukraina, với một mức độ chưa từng thấy kể từ tháng Mười năm ngoái đến nay.

Bộ Ngoại giao Mỹ đã không nói rõ là có bao nhiêu lính Nga đã được dồn về biên giới, trong đó nhiều đơn vị được đưa đến khu vực gần thành phố Belgorod của Nga. Tuy nhiên, một quan chức phương Tây xin giấu tên, cho biết là theo tin tình báo, Nga đã chuyển 12 tiểu đoàn chiến thuật xuống vùng gần biên giới. Quân số cụ thể của các đơn vị này có thể khác nhau, nhưng nhìn chung, một tiểu đoàn có thể có khoảng 1.000 người.

Theo nhật báo Mỹ The New York Times, các quan chức phương Tây hiện vẫn tìm hiểu rõ hơn về mục tiêu của các động thái quân sự của Nga bị Hoa Kỳ tố cáo. Câu hỏi đặt ra là phải chăng đó là những tín hiệu dự báo một chiến dịch tấn công mới của lực lượng thân Nga được Mátxcơva hậu thuẫn, nhằm chiếm thêm một số vùng lãnh thổ ?

Một số nhà phân tích cho rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ án binh bất động, ít ra là từ nay đến tháng Sáu, là lúc mà Liên Hiệp Châu Âu rà soát lại chính sách trừng phạt kinh tế Nga về tội sáp nhập Crimée và can thiệp vào miền Đông Ukraina.

Ông Putin có thể là sẽ không muốn gây thêm căng thẳng, để tạo điều kiện cho châu Âu giảm nhẹ trừng phạt.

Bên cạnh đó, một số nhà phân tích khác lại nghĩ rằng có thể là các động thái quân sự của Nga nhằm tăng áp lực lên chính phủ Ukraina, buộc Kiev phải nhượng bộ phe ly khai ở miền Đông trên một số vấn đề liên quan đến chính trị và hiến pháp.

Dẫu sao thì đối với phía Mỹ, thì các diễn biến quân sự kể trên là những dấu hiệu đáng lo ngại, nhất là khi nhiều hành động đã ngang nhiên vi phạm Thỏa thuận ngừng bắn mà Châu Âu đã đàm phán được với Nga và Ukraina vào tháng 2 vừa qua.