Người Anh quay lại với thú dùng xe đạp

Mở cửa hàng bán xe đạp đang trở thành ngành kinh doanh phát triển tại các thành phố lớn của Anh. Điểm đặc biệt là những chiếc xe trị giá hàng chục triệu đồng tiền Việt và được chuộng nhất là xe đạp sản xuất ngay tại Luân Đôn chứ không phải hàng nhập rẻ tiền từ Trung Quốc. Không chỉ là phong trào vì môi trường hay tập thể thao, xe đạp là một ngành kinh doanh lớn ở Luân Đôn.

Cửa hiệu xe đạp Farthing, loại xe đang trở lại với người Anh như một thú chơi thời thượng. Ảnh : Lê Hải

 Nếu so sánh hình ảnh của nước Anh so với 10 năm trước thì khác biệt chính là ngành kinh doanh xe đạp. Ngay cả cửa hàng lớn của hãng xe hơi Đức nổi tiếng BMW ở trung tâm Luân Đôn bây giờ cũng bày bán xe đạp mô-tô. Không chỉ là cửa hàng bán xe đạp mà một loạt các cơ sở dịch vụ có liên quan đến xe đạp được mở ra ở các khu dân cư giàu có của London như là quán cà phê cho người đi xe đạp, hay xưởng sửa xe hơi giờ có thêm khu sửa xe đạp. Mạng lưới cửa hàng bán phụ tùng xe ô tô Hartford nhờ mở thêm gian bán quần áo cho người đi xe đạp mà doanh số tăng kỷ lục trong vòng vài năm trở lại đây.

Nếu quan sát kỹ thì đây không chỉ là sự thay đổi về văn hóa và cuộc sống mà là kết quả của một ngành kinh tế đang phát triển trong hoàn cảnh đặc thù của nước Anh. Có ai nghĩ được rằng ở ngay trung tâm Luân Đôn là khu Brompton là xưởng sản xuất xe đạp với hàng trăm nhân viên, mà doanh số nay lên đến gàn 30 triệu bảng một năm so với chưa đầy 2 triệu cách đây 10 năm. Mỗi chiếc xe đạp mang nhãn hiện Brompton giá trên dưới 1.000 bảng, tức là trên 30 triệu đồng tiền Việt.

Số lượng người đi xe đạp gia tăng khiến chính quyền phải chi ngân sách để làm các tuyến đường mới dành riêng cho xe đạp để giảm bớt tai nạn do va chạm với xe hơi và xe tải. Ga xe lửa phải xây dựng thêm khu để xe đạp cho hành khách. Những chiếc xe đạp mini mắc tiền là hình ảnh gắn liền với dân công chức mà băy giờ người ta bắt đầu tổ chức cuộc đua xe đạp dành riêng cho loại xe này, và người tham gia bắt buộc phải mặc áo vét.

Cả một ngành công nghiệp mới ăn theo sự thay đổi này, từ miếng kẹp ống quần cho khỏi bị cuốn vào xích, cho đến áo khoác phát quang và đèn chớp để cảnh báo lúc trời tối, hay là mũ bảo hiểm hợp thời trang và cặp xách hay ba-lô, và quần áo đúng mốt đúng mùa.

Dùng xe đạp  bảo vệ môi trường hay sở thích theo mốt?

Ở Anh, nhóm khách hàng quan trọng nhất trong thị trường xe đạp là những người đi làm ở công sở. Việc đi lại hàng ngày của họ trở thành câu thành ngữ phổ biến là 2 bus 1 train, tức là hai chuyến xe buýt và một chặng xe lửa. Buổi sáng thức dậy họ đi xe buýt từ nhà đến trạm xe lửa, đi vào trung tâm, rồi ra khỏi bến xe lửa thì đón thêm một xe buýt nữa để đến nơi làm việc. Tương tự vậy trên đường về nhà. Nếu dùng xe đạp thay xe buýt thì sẽ tiết kiệm được rất nhiều tiền vé từ bốn chuyến xe, chưa kể là không phải chịu cảm giác bực mình khi chờ đợi, hay chen chúc đứng trên xe, và đạp xe cũng là tập thể dục, khỏi tốn tiền đi tập gym. Tác phong này đã có ở Đức từ lâu và các chuyến xe lửa thường có toa riêng để chở xe đạp.

Nhưng ở Anh thì người ta cấm mang xe đạp lên tàu lửa trong giờ cao điểm, cho nên hãng Brompton đã sản xuất riêng các loại xe đạp mini có thể gấp lại thành một hộp nhỏ để xách tay, và rất được ưa chuộng là vì vậy, có thể để gọn trên xe lửa hay khi về đến nhà vốn diện tích cũng rất hạn hẹp. Các loại xe đạp gấp do Việt Nam hay Trung Quốc sản xuất không được thiết kế sát với nhu cầu và sở thích của người Anh cho nên thường chỉ được dùng làm đồ chơi cho trẻ em.

Nhóm khách hàng thứ hai là những người mua xe đạp địa hình hoặc xe đạp đua để tập thể thao vào cuối tuần. Sau chiến thắng của tay đua người Anh ở giải Tour de France thì rất nhiều người Anh sắm xe và quần áo cua-rơ để ra đường tập, cả người đứng tuổi lẫn giới trẻ ở độ tuổi vị thành niên. Thông qua các hiệp hội địa phương hay là các trang mạng liên kết, người ta thường hẹn nhau đi theo các lộ trình đẹp để vừa tập thể thao vừa ngắm cảnh đẹp. Những tuyến đường đó có sẵn từ trước và nay được chính quyền các nơi lắp thêm biển chỉ đường.

Khách du lịch không có sẵn xe đạp thì có thể thuê xe, giống như phong trào đang có mặt ở hầu hết các thành phố lớn của châu Âu. Bên cạnh đó cũng phải kể đến một hình ảnh rất đăc thù của nước Anh, đó là những chiếc xe Honda Wave hay Future lắp hộp ở phía sau để chở đồ ăn từ các nhà hàng Take Away đển tận nhà giao cho khách. Dân sửa chữa cũng thích dùng mô-tô để di chuyển cho cơ động trong giờ tắc đường và dễ tìm chỗ đậu xe. Văn hóa sử dụng phương tiện cơ khí là truyền thống có sẵn trong xã hội Anh cho nên ngành xe đạp nhanh chóng tận dụng được những lời thế đó để trở thành một nguồn lợi kinh tế lớn.

Người Anh tự hào về văn hóa xe đạp đã có từ lâu đời

(cười) Người Anh thì nghĩ rằng chính họ mới là người đầu tiên thiết kế ra chiếc xe đạp bằng gỗ như hiện đang trưng bày ở bảo tàng Glasgow, và coi cuộc đua vòng quanh nước Pháp như là một chuyến du lịch qua màn ảnh truyền hình. Trước mắt thì những chiếc xe đạp Brompton nổi tiếng của Anh thì rất khó xuất khẩu cho nơi nào khác vì giá cao và thiết kế rất đặc trưng cho điều kiện giao thông và văn hóa của người Anh.

Tuy nhiên, giới phóng viên báo chí ở Việt Nam thì phần nào cũng được biết đến văn hóa đi xe đạp của người Anh qua những lần gặp gỡ với ông đại sứ Mark Kent trước đây, mà nay sắp hết nhiệm kỳ ở Thái Lan. Mỗi khi đi gặp ai ông đều hẹn ở một quán cà phê nào đó, và đội mũ bảo hiểm đạp xe tới đó, tạo ra ấn tượng đặc biệt cho giới báo chí Việt Nam.

Về kỹ năng quảng cáo và bán hàng thì thật rất khó lường được ngón nghề của người Anh, ví dụ như là chiếc xe mini được lăng-xê qua những bộ phim nổi tiếng bây giờ trở thành loại xe bán được giá rất cao ở nhiều nước trên thế giới. Chỉ cần gắn nhãn hiệu nước Anh vào một sản phẩm nào đó là khách du lịch sẵn sàng bưng về nhà để trưng bày.

Hiện ngay trước cửa Bảo tàng Anh Quốc đang có một cửa hàng chuyên sản xuất loại xe đạp Farthing là những chiếc xe bánh trước to cao bằng đầu người còn bánh sau thì nhỏ xíu, mỗi khi đạp phải bám cột điện hay tường nhà để trèo lên, mà nay quay trở lại thành thú vui thời thượng cho dân có tiền muốn sống như trong những cảnh phim thời xưa.