Bất đồng ngoại giao đầu tiên giữa Cuba với Mỹ

Ngày 30/12/2014, chính quyền Cuba đã câu lưu 51 nhà đối lập để ngăn cản họ tổ chức một cuộc tập họp công khai, gây nên bất đồng ngoại giao đầu tiên giữa La Habana với Washington kể từ khi hai nước thông báo sẽ tái lập bang giao.

Nữ nghệ sĩ Tania Bruguera bị bắt giữ do muốn tổ chức một cuộc tập hợp các nhà đối lập ở quảng trường Cách mạng - REUTERS

Nguyên nhân của đợt câu lưu lần này đó là do nữ nghệ sĩ Tania Bruguera dự định tổ chức một cuộc tập hợp ở quảng trường Cách mạng với sự tham dự của nhiều nhà đối lập. Mục đích của cuộc tập họp này là để cho người dân Cuba có dịp phát biểu về những vấn đề mà họ quan tâm.

Nhưng ngay từ thứ Ba, 30/12/2014, Tania Bruguera đã bị bắt giữ, rồi được thả ra vào buổi trưa 31/12, trước khi bị bắt trở lại ngay chiều hôm đó, khi cô đang chuẩn bị phát biểu với báo chí. Nữ nghệ sĩ Bruguera đã được thả ra tối 31/12. Nhiều nhà đối lập khác cũng đã bị câu lưu và hoặc bị quản thúc tại gia để họ không thể đến dự cuộc tập hợp ở quảng trường Cách mạng.

Trong số những người bị quản thúc có nữ blogger nổi tiếng Yoani Sanchez. Ngày 30/12, cảnh sát mặc thường phục đã đứng chặn trước nhà cô và chồng cô cũng đã bị câu lưu hôm đó, trước khi được thả ra vào buổi tối.

Ông Elizardo Sanchez, chủ tịch Ủy ban Nhân quyền và hòa giải dân tộc Cuba, cho biết tổng cộng đã có 51 nhà đối lập bị câu lưu, đa số đã được thả ra, nhưng đến hôm qua vẫn còn khoảng 10 người còn bị giữ.

Ông Sanchez phản đối : « Chính quyền đã ngăn chận cuộc tập hợp này bằng một chiến dịch đàn áp ngoài mọi khuôn khổ luật pháp ». Báo chí Nhà nước thì đã đồng loạt lên án điều mà họ gọi là hành động « khiêu khích chính trị » của các nhà đối lập Cuba.

Những vụ bắt giữ nói trên xảy ra chỉ hai tuần sau sự kiện lịch sử Hoa Kỳ và Cuba thông báo sẽ tái lập bang giao. Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 31/12 đã ra thông cáo lên án việc chính quyền La Habana « tiếp tục sách nhiễu, bắt giữ tùy tiện, đôi khi rất thô bạo, để bịt miệng những người chỉ trích ».

Bất chấp thông cáo nói trên, hôm qua, đúng ngày đầu năm 2015, cảnh sát Cuba lại câu lưu hàng chục nhà đối lập, khi họ kéo đến một nhà tù ở La Habana để đòi trả tự do cho những nhà đối lập khác.

Chiến dịch đàn áp này sẽ càng khiến cho những người chỉ trích việc Hoa Kỳ Cuba xích lại gần nhau có thêm lý lẽ để phản đối. Những người này, mà trong đó có nhiều nghị sĩ Quốc hội Mỹ, vẫn cho rằng lẽ ra Washington trước hết nên đòi La Habana có những nhân nhượng về mặt nhân quyền, trước khi cam kết sẽ bình thường hóa bang giao giữa hai nước.

Mặc dù chủ tịch Raul Castro đã tuyên bố sẵn sàng thảo luận về mọi chủ đề với Tổng thống Barack Obama, nhưng ông đã nói ngay là sẽ không thay đổi chính sách và sẽ không nhân nhượng trên những vấn đề mà ông cho là thuộc chủ quyền quốc gia, trong đó dĩ nhiên là có vấn đề nhân quyền.

Căng thẳng đã gia tăng giữa chính quyền La Habana với giới đối lập Cuba. Những người này muốn thử xem trong bối cảnh Cuba sắp bình thường hóa bang giao, họ sẽ được tự do đến mức nào. Những vụ câu lưu nói trên cho thấy rõ ràng là chính quyền Cuba vẫn không dung thứ bất cứ hành động đối kháng nào.