Ukraina tuân thủ ngừng bắn nhưng chưa hoàn toàn yên tĩnh

Theo AFP, hôm nay 10/12/2014, một không khí im ắng khác thường ngự trị tại Donetsk, đầu não của phe nổi dậy thân Nga. Nhân chứng tại chỗ cho biết tại nhiều điểm nóng ở miền Đông Ukraina, lệnh ngừng bắn đã được tôn trọng trong ngày đầu tiên.

Chốt kiểm soát Donestk : Lệnh ngừng bắn được tôn trọng trong ngày đầu tiên - AFP PHOTO / E. FEFERBERG

Đây là thỏa thuận ngưng bắn thứ tư, kể từ đầu cuộc xung đột cách nay 8 tháng giữa chính quyền Ukraina và phe ly khai vùng Donbass. Nếu thỏa thuận lần này được tôn trọng, hai phía sẽ phải rút các vũ khí hạng nặng ra khỏi đường chiến tuyến, để tạo thành một vùng đệm với bề ngang 30 km. 

Thỏa thuận ngừng bắn tạm thời có vẻ như trùng khớp với thời gian các bên chuẩn bị bước vào vòng đàm phán tại Minsk. Tuy nhiên, Kiev và các lực lượng đòi ly khai Donbass có vẻ như chưa sẵn sàng cho một thỏa thuận hòa bình bền vững. Thông tín viên RFI Sébastian Gober từ Kiev tường trình :  

‘‘Không có bất cứ sự tôn trọng nào đối với thỏa thuận ngừng bắn, phe nổi dậy tiếp tục sử dụng các vũ khí hạng nhẹ, hỏa tiễn và thiết giáp tại các vùng có dân cư’’. Theo bộ phận báo chí của quân đội Ukraina, ‘‘ngày im lặng’’ – ngày đầu tiên sau thỏa thuận ngừng bắn mới tại Donbass – không thật sự yên tĩnh như dự đoán. Hơn một chục vụ vi phạm đã được ghi nhận.  

Về phần mình, phe ly khai cũng cho biết có các cuộc tấn công nhắm vào các vị trí của họ, đặc biệt lại tại khu vực sân bay chiến lược ở Donetsk. Cả hai bên như vậy lại đổ lỗi cho nhau.  

Cho dù tình hình cụ thể thế nào, các bên tham chiến vẫn còn chưa quyết định một ngày cụ thể cho một đợt đàm phán ba bên đầu tiên tại Minsk, thủ đô Belarus. Hiện tại, các bên quyết định giải quyết các bất đồng thông qua các đối thoại qua mạng Skype. Nếu có diễn ra, các đàm phán chắc chắn phải sẽ kéo dài. Vấn đề còn lại là phải chờ đợi xem liệu chúng có đi đến được một thỏa thuận ngừng bắn bền vững, đây là điều ít nhất cũng cho phép ngừng có thêm những thường dân thiệt mạng tại miền Đông Ukraina.  

Dù sao, theo giới quan sát, việc phe ly khai đột ngột thay đổi thái độ, chấp nhận ngồi vào bàn đàm phán với chính quyền Kiev cho thấy điện Kremlin đã có chính sách mới.

Theo bà Kadri Liik, một chuyên gia của Viện Quan hệ Quốc tế của Hội đồng Châu Âu tại Bruxelles, bị Liên Âu trừng phạt nặng nề, nước Nga « buộc phải bắt đầu từ từ nhận ra rằng mọi thứ không diễn ra như dự kiến ». Còn theo tờ báo đối lập Nga Novaia Gazeta, chính quyền Matxcơva đã chấp nhận từ giờ trở đi việc các vùng đòi ly khai sẽ tiếp tục nằm dưới quyền kiểm soát của Kiev, nhưng với « một quyền tự trị nhất định ».