Detekt, công cụ chống lại các biện pháp theo dõi trên mạng

Trước hiện tượng giới bảo vệ nhân quyền, các nhà đối lập và cả phóng viên ngày càng thường xuyên trở thành mục tiêu theo dõi, Tổ chức Ân Xá Quốc tế ngày 20/11/2014 cho phổ biến phần mềm với cái tên đơn giản : Detekt. Đây là một công cụ mới để phát hiện xem điện thoại di động hay máy tính xách tay của mình có bị nghe trộm hay không.

Từ sau vụ Snowden, cả thế giới lo ngại bị theo dõi, kể cả trong cuộc sống riêng tư. Reuters

Trong thời gian gần đây, những phương tiện để một số Nhà nước theo dõi những thành phần « bất hảo » ngày càng trở nên tinh vi. Một cuộc điện đàm qua Skype bị một người thứ ba nghe được không là một điều quá khó. Lẻn vào đĩa cứng, đánh cắp tài liệu hay đọc lén thông tin là chuyện thường tình, điều khiển máy camera để đọc thư tín của một người nào đó cũng không còn là một nhiệm vụ bất khả thi, nhờ những phần mềm có chức năng theo dõi.

Đây cũng là những cơ hội đối với rất nhiều quốc gia để theo sát các nhà hoạt động chính trị đối lập, để đàn áp các nhà bất đồng chính kiến, hay những người đấu tranh vì nhân quyền, các nhà báo. Theo chủ nhiệm chương trình bảo vệ Tự do ngôn luận của Amnesty International, Nicolas Krameyer, « Giấc mơ đàn áp đối lập của các chế độ độc tài đã được thực hiện ».

Vẫn theo Ân Xá Quốc tế, theo dõi các đối tượng « bất hảo » không phải là điều mới lạ nhưng nhờ các chương trình theo dõi bằng kỹ thuật số, công việc đó trở nên « toàn diện hơn », với những tác động « lợi hại hơn ». Nicolas Krameyer nêu đích danh blogger người Bahrein Ahmed Mansoor từng bị bắt giam, bỏ tù, đánh đập vì đã ký tên vào một bản kiến nghị đòi dân chủ và đã điều khiển một diễn đàn chỉ trích chính quyền. Khi được tự do, Mansoor phát hiện chính quyền Bahrein đã có được tất cả những thông tin để bắt nhốt ông nhờ một « con bọ » do thám.

Trước hiện tượng đó, Ân Xá Quốc tế đã cùng với một số đối tác như Digitale Gesellschaft, Electronic Frontier Foundation và Privacy International vừa trình làng một công cụ để phát hiện ra những « kẻ lạ mặt » trên các trang thiết bị điện tử : Detekt. Phần mềm này chỉ sử dụng được với hệ điều hành Windows. Nguyên tắc khá đơn giản : Detekt scan toàn bộ nội dung máy điện toán của người sử dụng để tìm vết tích những phần mềm có chức năng thâm nhập lén vào một bộ phận của máy.

Theo Amnesty International, trong số những quốc gia sử dụng phần mềm tin học để theo dõi các nhà bất đồng chính kiến phải nêu tên từ Bahreïn đến Maroc, từ Azerbaïdjan đến Soudan, và kể cả những quốc gia nổi tiếng là dân chủ như Đức, Mêhicô, Anh, Úc, Thái Lan hay Malaysia. Không hiểu vì lý do nào, Nga, Iran, Trung Quốc không có tên trong danh sách đen của Ân Xá Quốc tế.