Nobel Y học 2014 dành cho « hệ thống GPS » của não

Ngày 06/10/2014, Ủy ban giải Nobel công bố trao giải thưởng Y học năm nay cho ba nhà nghiên cứu John O’Keefe, May Britt Moser và Edvard Moser. Cả ba được trao tặng giải thưởng cao quý này vì đã « đi tiên phong trong việc nghiên cứu về các tế bào tạo thành hệ thống xác định vị trí trong não bộ ».

Cảnh công bố giải Nobel Y học năm 2014, trao cho ba nhà nghiên cứu John O’Keefe, May Britt Moser và Edvard Moser. Ảnh ngày 06/10/2014, tại Stockholm. Reuters

Nhờ những đóng góp của các ông John O’Keefe, Edvard Moser và bà May Britt mà người ta mới có thể trả lời những câu hỏi như « Làm thế nào biết được là ta đang ở đâu ? Làm thế nào ta tìm được đường đi từ nơi này đến nơi kia ? Làm thế nào bộ não có thể lưu giữ những thông tin đó để lần sau có thể đi đúng đường ? »

John O’Keefe, một nhà nghiên cứu mang hai quốc tịch Anh và Mỹ, cùng với cặp vợ chồng May Britt và Edvard Moser, người Na Uy được ủy ban Nobel vinh danh năm nay nhờ những khám phá về các tế bào trong bộ não cho phép con người nhận ra môi trường chung quanh. Đây có thể là bước tiến quan trọng để điều trị bệnh mất trí nhớ Alzheimer.

Ông O’Keefe, sinh năm 1939, làm việc tại Viện Nghiên cứu Khoa học Thần kinh, đại học UCL, Luân Đôn. Năm 1971, ông là người đầu tiên khám phá một loại tế bào thần kinh nằm trong một vùng của não có vai trò trọng yếu về trí nhớ và khả năng xác định vị trí. Về phần hai ông bà Mary Pritt và Edvard Moser sinh năm 1962 và 1963 tại Na Uy, đang làm việc tại đại Đại học Trondheim ở miền tây bắc nước này. Trong quá trình nghiên cứu, họ đã tìm thấy những tế bào cho phép bộ não nhận diện môi trường chung quanh và sử dụng lại những thông tin đó khi cần.

Bà Mary Britt là phụ nữ thứ 11 được trao tặng giải Nobel Y học kể từ khi giải thưởng này được đề ra vào năm 1901. Mary Britt và Edvard Moser là cặp vợ chồng thứ 5 trong lịch sử Nobel được vinh danh. Khi được công bố tên trên bảng vàng hôm nay, hai ông bà Moser đang công tác ở hai nơi khác nhau. Ông Moser nhận được tin vui này khi máy bay của ông vừa đáp xuống phi trường Munich - Đức.

Giải thưởng Nobel có giá trị hơn 1 triệu đô la. Một nửa sẽ về tay nhà nghiên cứu mang hai quốc tịch Anh-Mỹ, John O’Keefe, nửa còn lại sẽ được chia đều cho hai chuyên gia Na Uy, Mary Britt và Edvard Moser.