Bầu cử tổng thống Brazil : hai bà giành một chiếc ghế

Ngày 05/10/2014 hơn 142 triệu cử tri Brazil sẽ bầu lại 27 thống đốc các bang, 513 đại biểu Quốc hội, trên 1.000 dân biểu cấp vùng và 1/3 Thượng viện. Nhưng quan trọng hơn cả là cử tri Brazil sẽ chọn ai làm tổng thống cho nhiệm kỳ 4 năm sắp tới ? Các thăm dò dư luận cho thấy hai người có nhiều triển vọng lọt vào vòng nhì là tổng thống mãn nhiệm Dilma Roussef của cánh tả và nữ ứng cử viên của đảng Xanh là bà Marina Silva.

Hai ứng viên tổng thống Marina Silva (trái) và Dilma Rousseff, tổng thống sắp mãn nhiệm.. Reuters

Dilma Rousseff vĩnh viễn đi vào lịch sử với tư cách là nữ tổng thống đầu tiên của Brazil. Năm 2010 dưới sự dẫn dắt của cựu tổng thống Lula da Silva bà chinh phục được chiếc ghế tổng thống. Nhiệm kỳ đầu của bà được đánh giá là tương đối suôn sẻ và cho tới gần đây bà Rousseff được xem là có nhiều triển vọng tái đắc cử. Các đối thủ của ứng cử viên cánh tả là những nhân vật ít được biết đến và thường ít có điểm tựa chính trị vững chắc.

Trong số đó phải kể đến ứng cử viên đại diện cho đảng dân chủ xã hội Aecio Neves hay ứng cử viên của đảng Xã hội Eduardo Campos. Ván cờ chính trị của bà Dilma Rousseff đã trở nên phức tạp hơn sau khi ứng cử viên Campos bị tai nạn máy bay và đột ngột qua đời hôm 13/08/2014.

Số là tới nay ông Campos được đảng Xanh ủng hộ. Chủ tịch đảng này là bà Marina Silva. Cái chết bất ngờ của Campos đã đẩy bà Silva ra trước sân khấu chính trị Brazil. Lập tức các cuộc thăm dò dư luận cho thấy Marina Silva có khả năng đắc cử rộng rãi ở vòng 2. Dàn cố vấn của bà Rousseff phản công.

Kết quả thăm dò gần đây nhất cho thấy, ở vòng 1 tổng thống mãn nhiệm sẽ được khoảng 40 % cử tri ủng hộ. Trong lúc bà Silva chỉ thu về được khoảng 27 % số phiếu. Ở vòng nhì, được dự trù diễn ra vào ngày 26/10/2014 thì kết quả sít sao hơn. Dù có thắng, bà Rousseff cũng chỉ hơn đối thủ của mình có vài ba điểm.

Điều đó không cấm cản báo chí Brazil và quốc tế nói tới một « cuộc chạy đua giữa hai nữ ứng cử viên để cùng giành một chiếc ghế tổng thống ».

Cách nay 4 năm bà Dilma Rousseff đã lên cầm quyền trong những điều kiện thuận lợi. Thứ nhất bà thừa hưởng được hào quang của người tiền nhiệm và cũng là người đỡ đầu cho sự nghiệp chính trị của mình, ông Lula da Silva. Trong hai nhiệm kỳ tổng thống (2003-2010) ông Lula đã tận dụng những thành quả kinh tế để đẩy lui nạn nghèo khó. 40 triệu dân Brazil gia nhập tầng lớp trung lưu.

Thứ hai là trong 4 năm qua, toàn cảnh kinh tế của Brazil không còn tươi sáng như trước. Tăng trưởng kinh tế chựng lại. Tỷ lệ tăng trưởng đang từ 4 % dưới thời đại của tổng thống Lula nay chỉ còn khoảng 1,5 % một năm. Lạm phát lại bùng lên (hơn 6,5 %) . Từ tháng 6/2013 nhiều phong trào xã hội bước lên tuyến đầu phản đối giới lãnh đạo tham ô, bất tài. Bên cạnh đó là hàng loạt các đòi hỏi về xã hội đã nảy sinh. Người dân đòi chính quyền cải thiện hệ thống giáo dục, y tế hay đơn giản hơn là nâng cấp các phương tiện giao thông công cộng. Uy tín của nữ tổng thống Dilma Rousseff không còn được như xưa.

Ở phía bên kia đấu trường chính trị Brazil là nữ ứng cử viên Marina Silva, 56 tuổi, đại diện cho đảng Xanh. Dù ít được biết đến nhưng trong vài tuần lễ qua gió đã xoay chiều. Một phụ nữ xuất thân từ một gia đình nghèo, mù chữ mãi cho tới năm 16 tuổi nhưng Marina đã đẩy sự nghiệp của mình đi rất xa.

Thuở thiếu thời Marina Silva từng trải qua nhiều cơ cực : nào đi lấy nhựa cây cao su, nào là giúp việc nhà … Thế rồi từ chỗ cùng cực đó Marina Silva đã vươn lên. Bà không chỉ hài lòng với các hoạt động công đoàn. Marina đã phấn đấu và lao vào các hoạt động chính trị để rồi trở thành thượng nghị sĩ trẻ tuổi nhất trong lịch sử Brazil, trước khi trở thành Bộ trưởng Bộ Môi trường của tổng thống Lula.

Giới phân tích nêu lên câu hỏi : liệu rằng bà Silva có khả năng sang trang 20 năm, đời sống chính trị của Brazil liên tục được đặt dưới sự điều hành của đảng Lao động và đảng Xã hội Dân chủ hay không ? Liệu rằng nữ ứng cử viên đảng Xanh có thuyết phục được những thành phần thất vọng vì chính sách của những năm tháng Lula vì những thành tích kém cỏi của bà Dilma Rousseff.

Theo lời một chuyên gia kinh tế được AFP trích dẫn, trước mắt bà Marina Silva đang chiếm được cảm tình của các doanh nhân Brazil, đơn giản là vì họ « dị ứng » với tổng thống Dilma Rousseff.