Vatican ngưng mọi thanh toán bằng thẻ tín dụng

Từ đầu năm đến nay, du khách đến thăm Vatican gặp rất nhiều rắc rối vì mọi thanh toán bằng thẻ tín dụng đều ngưng lại, từ mua vé vào cửa cho đến mua hàng lưu niệm đều phải trả tiền mặt. Lý do vì sao Tòa Thánh lại quay trở về với kiểu chi trả “lạc hậu” này?

Nhà thờ Saint-Pierre trung tâm của Tòa thánh Vatican DR

06:48

Thông tín viên Huê Đăng từ Roma

Từ Roma, thông tín viên Huê Đăng tường trình:

Một số báo chí trong mấy ngày qua có loan tin là du khách đến thăm Vatican chỉ được chi trả vé vào cửa bảo tàng viện băng tiền mặt. Hư thực như thế nào ?

Bắt đầu bước vào năm mới 2013, các du khách đến viếng thăm Tòa thánh Vatican đã  phải chạm trán với một sự bất ngờ … gây nhiều bất cập không dễ giải quyết. Số là kể từ ngày 01/01/2013, những phòng bán vé để thăm bảo tàng viện Cappella Sistina của Tòa Thánh, hay bán vé để leo lên thăm chóp đỉnh của Tòa Thánh đều không chấp nhận chi trả bằng thẻ tín dụng hoặc thẻ ATM, mà chỉ nhận tiền mặt.

Đến cả những cơ sở mua bán trong khu vực của Tòa thánh (vốn chỉ dành cho giới giáo sĩ và những công dân có quốc tịch Vatican  hoặc những nhân viên làm việc cho Tòa thánh) như siêu thị, cửa hàng dược phẩm, cửa hàng may mặc, trạm xăng ... thậm chí đến bưu điện của Tòa thánh cũng chỉ nhận thanh toán bằng tiền mặt. Nói chung là Tòa thánh Vatican đã tạm ngưng tất cả các hoạt động chi trả bằng thẻ tín dụng hay thẻ ATM.

Tại sao gọi là “bất ngờ” ? Tòa Thánh trước đó đã không có một thông báo nào về quyết định nói trên ? 

Bất ngờ ở chổ là Tòa Thánh Vatican đã không hề thông báo trước quyết định nói trên nên rất nhiều du khách đứng sắp hàng cả tiếng đồng hồ để đợi mua vé vào bảo tàng viện nhưng khi móc thẻ tín dụng hay thẻ ATM ra để thanh toán … thì bị từ chối, và có nhiều trường hợp gia đình đông người thì không phải dễ tìm ra đủ tiền mặt để chi trả, nhất là trường hợp của những du khách của những quốc gia ngoài Châu Âu và không dùng đồng tiền Euro.

Thậm chí báo chí có đăng tải trường hợp một nhóm du khách Á Châu mười mấy người phải ngồi móc túi nặn ra đủ 16 Euro cho mỗi đầu người để trả tiền vé vào cửa vì người hướng dẫn du lịch theo thói quen trước đây chi trả bằng thẻ tín dụng nên đã không có đủ tiền mặt trong túi lúc đó. Có nhiều người Ý chứng kiến cảnh lắc đầu ngao ngán của khách du lịch quốc tế khi không có đủ sẳn tiền mặt trong tay ... mà thấy e thẹn xấu hổ đối với người nước ngoài vì những bất cập lộn xộn như thế.
 

Vì lý do gì mà Tòa thánh Vatican đã đi đến quyết định ngưng dịch vụ chi trả bằng thẻ tín dụng ? 
 
Ngay đến cả các quan chức của văn phòng kế toán của Tòa thánh cũng không hề được thông báo trước về quyết định này, do đó các nhân viên phòng bán vé cũng chỉ biết ... ấp úng lấy cớ rằng có sự cố kỹ thuật của các máy đọc thẻ tín dụng hay thẻ ATM.

Rất có thể là các quan chức của phòng kế toán của Tòa thánh không biết chuyện gì, nhưng ở hàng lãnh đạo cao cấp trong giới tài chánh của Tòa thánh thì chắc chắn họ đã biết trước chuyện gì từ hồi đầu tháng 12 năm 2012. 

Ngày 06/12/2012 Ngân hàng trung ương của Ý đã gởi văn thư đến Quốc Vụ Khanh của Tòa thánh để thông báo việc từ chối cấp giấy phép cho ngân hàng Deutsche Bank Italia, cơ sở chi nhánh ở Ý của Deutsche Bank, tiếp tục cung cấp dịch vụ thanh toán qua thẻ (còn gọi là dịch vụ POS, Point Of Sale) cho Tòa Thánh.

Và theo một số nguồn tin của báo chí Ý thì quyết định nói trên của Ngân hàng trung ương Ý đã khiến Tòa thánh Vatican rất tức giận đến độ họ đã giữ kín thông báo nói trên ... và cố tình để cho vụ việc nổ ra một cách ầm ĩ như thế, chắc là với hy vọng gây áp lực lên nhà nước Ý.

Vì sao mà Ngân hàng trung ương của Ý đã quyết định không gia hạn giấy phép cho Deutsche Bank Italia ? 
 
Trên thực tế thì Tòa thánh đã chọn Deutsche Bank Italia để ký hợp đồng cung cấp dịch vụ thanh toán qua thẻ cho Tòa thánh từ năm 1997. Nhưng trong những năm gần đây Ủy Ban Châu Âu đã bắt đầu đưa ra một số tiêu chuẩn minh bạch về các hoạt động chuyển khoảng tài chánh cho các ngân hàng Châu Âu áp dụng với mục tiêu là để phòng chống tệ nạn rửa tiền. Ngân hàng nào không hội đủ tiêu chuẩn minh bạch thì sẽ không được xếp vào danh sách “đáng tin cậy”.

Cho đến nay, IOR, viết tắt của chữ Istituto delle Opere Religiose, có nghĩa là “Tổ chức hoạt động tôn giáo”, vốn được xem như là Ngân hàng của Tòa thánh, vẫn còn tiếp tục áp dụng các hoạt động tài chánh theo những lề lối riêng không đúng theo các tiêu chuẩn  minh bạch, nhất là các hoạt động chuyển khoản tài chánh mà không đưa ra rõ xuất xứ của những nguồn tài chánh đó.

Bằng cớ là từ nhiều năm nay, các ngân hàng của Ý, dưới áp lực của Ngân hàng trung ương Ý, đã từ chối không nhận chuyển đổi chi phiếu do Ngân hàng của Tòa thánh phát hành, và do đó IOR đã phải gởi các chi phiếu này sang Đức và ở đó Deutsche Bank của Đức đã làm điều mà Deutsche Bank Italia không làm được.

Cũng dựa theo các tiêu chuẩn minh bạch, Ngân hàng Trung ương của Ý, kể từ năm 2010 đã cảnh báo vi phạm đối với Deutsche Bank Italia vì ngân hàng này đã làm dịch vụ chi trả qua thẻ cho Vatican, vốn là một quốc gia không thuộc vào Liên Hiệp Châu Âu, mà không hề được giấy phép của Ngân hàng trung ương Ý. Do đó, khi Deutsche Bank Italia làm đơn xin giấy phép và xin ân xá cho những vi phạm trong những năm qua ... thì Ngân hàng trung ương đã từ chối không cấp giấy phép.  

Vấn đề áp dụng tiêu chuẩn minh bạch trong các hoạt động chuyển khoảng tài chánh là một trong những vấn đề nổi cộm đối với Tòa thánh Vatican. Cho đến nay, Ngân hàng của Tòa thánh IOR vẫn chưa hội đủ điều kiên minh bạch để được Ủy Ban Châu Âu xếp vào danh sách “đáng tin cậy”.   

Người ta còn nhớ hồi tháng 9/2010 Tòa án Roma đã ra lệnh phong tỏa một tài khoảng của IOR có trị giá 23 triệu nằm ở một ngân hàng của Ý vì số tiền tring tài khoảng không được khai báo xuất xứ một cách rõ ràng. Và cũng vì vấn đề tiêu chuẩn minh bạch mà hồi tháng 5 năm ngoái ông Chủ tịch của Ngân hàng của Tòa thánh lúc đó là ông Ettore Gotti Tedeschi bị chính Hội đồng quản trị cách chức sau khi xây ra những căng thẳng với Ettore Gotti Tedeschi chung quanh quyết định nên hay không nên áp dụng các tiêu chuẩn minh bạch. 

Quyết định ngưng áp dụng thanh toán chi trả qua thẻ tín dụng của Vatican ... cũng đượm màu sắc trớ trêu và khôi hài: trong khi tất cả các chính phủ Tây Âu đều đang khuyến khích và cổ động lối chi trả thanh toán qua thẻ (còn được gọi là chi trả bằng tiền điện tử) và giảm tối đa chi trả bằng tiền mặt với mục tiêu là để có khả năng kiểm soát xuất xứ của các giao dịch tiền bạc để phòng chống tệ nạn rửa tiền và trốn thuế ... Ấy thế mà Ngân hàng của Tòa thánh Vatican, vốn đang chưa đáp ứng đủ các tiêu chuẩn minh bạch, nay lại chỉ áp dụng chi trả thanh toán bằng tiền mặt .... thì đúng là cũng như đang hạn hán ... còn thêm hỏa hoạn.