Ukraina : Putin - Zelensky hội kiến lần đầu tiên tại Paris

Hai nhà lãnh đạo Nga và Ukraina có cuộc gặp nhau lần đầu tiên và tại Paris vào thứ Hai 09/12/2019. Ngoài cuộc họp bốn bên theo công thức « Normandie » do Pháp và Đức bảo trợ, hai ông Vladimir Putin và Volodimyr Zelensky còn có một cuộc đối thoại riêng, với hy vọng vực dậy tiến trình hoà bình bị tê liệt từ ba năm nay.

Tổng thống Ukraina, Volodymyr Zelenskiy (P) tiếp thủ tướng Thụy Điển Stefan Lofven tại Kiev, Ukraina ngày 04/12/2019. REUTERS/Valentyn Ogirenko

Theo AFP, không ai chờ đợi sẽ có kết quả cụ thể vào ngày thứ Hai tới đây, tuy nhiên, có nhiều dấu hiệu cho phép lạc quan. Đích thân hai lãnh đạo Pháp và Đức, Emmanuel Macron và Angela Merkel kích hoạt thỏa thuận Minks và bản thân lãnh đạo hai nước trong cuộc là Vladimir Putin và Volodimyr Zelensky đều muốn gặp nhau.

Trước hết, trong cuộc họp bốn bên tại Paris, lãnh đạo bốn nước sẽ tập trung vào nội dung của hiệp định Minks, ký kết hồi tháng 05 năm 2015 tại thủ đô Belarus, gồm các điều khoản : ngưng bắn, triệt thoái vũ khí nặng, tái lập quyền kiểm soát của Kiev ở biên giới với nước Nga và trao thêm quyền tự trị cho các vùng đông Ukraina hiện do phe ly khai thân Nga kiểm soát.

Cho đến nay, phương Tây và Kiev tố cáo Matxcơva trợ giúp quân sự cho phe ly khai đưa đến cuộc chiến làm hơn 13.000 người chết.

Thỏa thuận hưu chiến cùng với sự kiểm soát của các thanh tra thuộc Tổ Chức An Ninh và Hợp Tác châu Âu (OSCE) cho phép ngưng những trận đánh lớn nhưng phần chính trị vẫn bế tắc.

Từ khi Volodimyr Zelensky đắc cử tổng thống, quan hệ Matxcơva và Kiev bớt phần nào căng thẳng : trao trả 70 tù nhân, Nga trả cho Ukraina ba chiến hạm, lực lượng chính phủ và phe ly khai rút khỏi một số điểm nóng…

Theo nhà phân tích an ninh quốc phòng Mark Galeoleti, không khí hiện nay khá thuận lợi cho đối thoại.

Trong thời gian gần đây, tổng thống Putin bắn nhiều tín hiệu sẵn sàng đàm phán, mô tả đồng nhiệm là « một người nghiêm túc » và « dễ mến ».

Tổng thống Ukraina, trước sức ép của công luận trong nước, giữ thái độ thận trọng : « chỉ cần đối thoại là thành công rồi ».

Về phần Paris, thượng đỉnh vào thứ Hai 09/12 cho phép thẩm định cơ may của tổng thống Macron trong nỗ lực cải thiện quan hệ Nga với Liên Hiệp Châu Âu.