Vào nội dung chính
Tạp chí âm nhạc

Jairo, tuyển tập nhạc Pháp phối theo điệu jazz

Đăng ngày:

Thành danh tại Paris vào cuối những năm 1970, nam ca sĩ Jairo người Achentina xem nước Pháp như là một quê hương thứ hai. Sau một thời gian dài vắng bóng trong làng nhạc Pháp, anh xuất hiện trở lại với một tập nhạc gồm các bản nhạc Pháp cực kỳ nổi tiếng, nhưng với một lối hòa âm mới.

Jazziro, tuyển tập nhạc Pháp của Jairo phối theo điệu jazz
Jazziro, tuyển tập nhạc Pháp của Jairo phối theo điệu jazz www.jairo.com.ar
Quảng cáo

Cách phối khí kết hợp nhạc jazz với dòng âm nhạc thế giới, trong đó có ảnh hưởng mạnh mẽ bắt nguồn từ các bản dân ca Achentina, quê hương của nam ca sĩ. Mang tựa đề Jazziro (cách chơi chữ kết hợp nghệ danh Jairo và dòng nhạc jazz), album này được ghi âm với một dàn nhạc nổi tiếng trong cách chơi điệu swing và nhạc jazz La Tinh.

Cùng với bộ tứ tấu nhạc jazz (do hai nghệ sĩ Pháp trứ danh là Minino Garay và Baptiste Trotignon điều khiển), nam danh ca người Argentina đã thực hiện cú đột phá ngoạn mục, bắt nhịp cầu nối dòng nhạc trữ tình nhưng không kém phần hiện thực của Pháp với các làn điệu dân ca truyền thống của Argentina. Từ trước tới nay, thính giả Pháp chủ yếu biết đến tên tuổi của Jairo như một ca sĩ chuyên hát nhạc nhẹ mà thôi.

Tên thật là Mario González Pierotti, Jairo (1949) sinh trưởng tại Cruz del Eje (phía Bắc Argentina). Anh là một ca sĩ kiêm tác giả, chủ yếu sáng tác trong cả hai thứ tiếng Tây Ban Nha và Pháp. Từ thuở thiếu thời, anh vẫn nuôi mộng trở thành ca sĩ. Sau khi tốt nghiệp phổ thông, anh bỏ hẳn lớp học vẽ ở thủ đô Buenos Aires, để nhanh chóng chuyển sang âm nhạc. Jairo gặt hái thành công nhờ các bản ghi âm đầu tiên vào năm 16 tuổi (nhờ vào sự hợp tác của tác giả Luis González), trong khoảng thời gian này anh chủ yếu hát nhạc trẻ và lấy nghệ danh là Marito González.

Tài nghệ ca hát và sáng tác của Jairo lọt vào mắt ca sĩ kiêm tác giả Luis Aguilé. Ông là người Achentina nhưng thường đi biểu diễn tại Tây Ban Nha. Theo lời giới thiệu của ông, anh ký được hợp đồng với một hãng đĩa lớn tại Tây Ban Nha rồi lấy nghệ danh là Jairo (có nghĩa là "thủy chung" trong ngôn ngữ aram cổ đại). Album đầu tiên của Jairo, phát hành vào đầu những năm 1970, với tựa đề "Tu Alma Golondrina", đã giành được nhiều giải thưởng ở Tây Ban Nha, cũng như tại nhiều quốc gia Nam Mỹ. Từ năm 1972 đến năm 1976, anh liên tục thành công với những bản nhạc tình chuyên dùng cách phối khí với một dàn nhạc hòa tấu, đặc trưng của những năm 1970 như “Si vuelves sera cansancio”, “El Valle y el Volcano”, “De que me sirve todo eso” .....

Vào giữa năm 1977, dự án ghi âm album "Jairo canta A Borges", bị kiểm duyệt ở Achentina, cho dù anh đã tập hợp mười một nhà soạn nhạc tài ba nhất của Argentina để phổ nhạc các vần thơ cũng như các đoạn văn xuôi của văn hào Jorge Luis Borges, Jairo trở thành một tác giả bị chính quyền thời bấy giờ (nằm trong tay của giới tướng lãnh quân đội sau cuộc đảo chính đầu năm 1976) xếp vào thành phần đối lập, phản kháng, Jairo buộc phải rời Tây Ban Nha (chế độ dưới quyền điều hành của tướng Franco) để sang Paris lập nghiệp.

Đến thủ đô Pháp, Jairo nhận được sự giúp đỡ của nghệ sĩ đồng hương là Susana Rinaldi cũng như từ các nghệ sĩ khác như nữ danh ca Hy Lạp Nana Mouskouri, bản song ca của Jairo và Nana (mang tựa đề Cucurrucucú Paloma) giúp cho tên tuổi của Jairo trở nên quen thuộc với công chúng Pháp. Album tiếng Pháp đầu tiên của Jairo (1978) với sự hợp tác của nam danh ca người Pháp gốc Armenia Charles Aznavour mang tựa đề có nhiều ý nghĩa là Liberté (Tự do).

Thành công rực rỡ nhất của Jairo là vào đầu những năm 1980, với bài hát "Les Jardins du Ciel" (Vườn xanh thiên đường), một bản chuyển ngữ phóng tác tài tình nội dung của bài “Sun of Jamaica” thành một "thiên đường trên địa giới", nơi mọi nhà sống thanh bình trong tình yêu thương. Với gần 2 triệu bản tiếng Pháp bán trên khắp châu Âu, bài hát này giúp cho Jairo chinh phục thị trường quốc tế, mở ra giai đoạn ghi âm trong nhiều ngôn ngữ kể cả tiếng Đức, tiếng Ý, Hà Lan hay Bồ Đào Nha .....

Từ đó trở đi, tên tuổi của Jairo gắn liền với dòng nhạc nhẹ, cho dù anh đã nhiều lần chuyển hướng, thế nhưng các dự án "nghiêm túc", ghi âm các album nhạc folk hay nhạc jazz của Jairo đều gặp thất bại, do không được công chúng hưởng ứng, điển hình là album hợp tác với tay đàn phong cầm kiêm tác giả Astor Piazolla (cha đẻ của dòng nhạc tango mới) vào năm 1981. Tuy nhiên, thất bại này không làm anh nản chí vì sau đó Jairo đã ghi âm trọn một album đúng theo phong cách milonga và tango của Achentina.

Là một nghệ sĩ rất gắn bó với văn hóa Pháp, Jairo liên tục ghi âm nhiều tập nhạc xen kẽ tiếng Pháp (L'amour au présent 1982, Les Traces de mes pas 1987) và tiếng Tây Ban Nha (Nicaragua 1989 và Flechas de neon 1990), anh cũng thực hiện nhiều chuyến lưu diễn trên cả hai châu lục trong giai đoạn những năm 1982-1992. Anh cũng đã góp phần phổ biến các tác phẩm Pháp ở nước ngoài nhờ các bản phóng tác (điển hình là bài Je l'aime à mourir của Francis Cabrel). Mãi đến năm 1993, Jairo chính thức hồi hương và trở về sinh sống tại thủ đô Buenos Aires.

Chiếc lá lìa cành vẫn thương cây nhớ cội. Ngày trở về Achentina đối với Jairo trút bỏ những áp lực trên vai của một giọng ca ăn khách. Anh cũng cảm thấy tự do hơn (không phải tự kiểm duyệt) với tư cách của một tác giả, điều đó giải thích vì sao giai đoạn thứ nhì trong sự nghiệp của Jairo, rất phong phú và đa dạng, về nội dung cũng như về hình thức. Anh hát và sáng tác trong khá nhiều thể loại nhạc pop, nhạc folk, tango thuần chất hay phá cách, nhạc jazz hay là dân ca Nam Mỹ, trong đó có các làn điệu hát bằng thổ ngữ địa phương Criollo ..... qua các tập nhạc Cielos "(1994), Tangos & Milongas (1996), Estampitas (1997), Puro Jairo (2001) hoặc Ferroviario (2004).

Khán thính giả ở Pháp chỉ biết một số bản nhạc của Jairo (nguyên tác và phóng tác) chủ yếu là trong những năm 1970-1980. Thành ra, họ không khỏi ngạc nhiên khi khám phá bộ toàn tập của Jairo được phát hành gần đây nhân ngày sinh nhật, bao gồm tổng cộng 16 cuộn CD. Trên hơn hàng trăm bài hát mà Jairo đã ghi âm, có đến hơn một phần ba là những bản nhạc tiếng Pháp. Tập nhạc mới kết hợp hai dòng nhạc jazz và world music giúp làm giàu thêm bộ vựng tập. Được xem như là một trong những giọng ca của Achentina nổi tiếng nhất ở nước ngoài, Jairo đã chứng tỏ là anh vẫn chưa quên cái thời gian anh sống ở Pháp đã nuôi dưỡng tâm hồn của kẻ tha hương viễn xứ, vì trọn đời thủy chung nên không đành giã từ.

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Tải ứng dụng RFI để theo dõi toàn bộ thời sự quốc tế

Xem các tập khác
Không tìm thấy trang

Nội dung bạn đang cố truy cập không tồn tại hoặc không còn khả dụng.