Vào nội dung chính
Tạp chí âm nhạc

Dick Rivers, cả đời dành cho nhạc rock

Đăng ngày:

Nổi tiếng là một trong những biểu tượng nhạc rock Pháp, Dick Rivers đã thành danh từ đầu những năm 1960, cùng thời với Johnny Hallyday và Eddy Mitchell. Cả ba gương mặt này đã giúp phổ biến nhạc rock Pháp qua việc phóng tác các bài hát ăn khách của Anh Mỹ. Dick Rivers vừa qua đời hôm thứ Tư 24/04/2019 vì bệnh ung thư, hưởng thọ 74 tuổi.

Dick Rivers, một trong những ca sĩ nhạc rock tiêu biểu của Pháp, cùng với Johnny Hallyday và Eddy Mitchell
Dick Rivers, một trong những ca sĩ nhạc rock tiêu biểu của Pháp, cùng với Johnny Hallyday và Eddy Mitchell REUTERS/Charles Platiau
Quảng cáo

Tên thật là Hervé Forneri, ông sinh trưởng (1945-2019) tại thành phố Nice, miền nam nước Pháp trong một gia đình khá giả. Ông đam mê nhạc blues và nhạc rock từ thời niên thiếu, tự học hát tiếng Anh bằng cách nghe đi nghe lại hàng trăm lần các đĩa nhựa (hiếm hoi do chưa được phổ biến rộng rãi) của các nghệ sĩ Mỹ thời bấy giờ. Cùng với hai bạn học biết chơi nhạc jazz, ông thành lập vào năm 15 tuổi nhóm ‘‘Les Chats Sauvages’’ (Mèo hoang). Nhóm này đi dự liên hoan ca nhạc San Remo tại Ý, nhưng gặp thất bại trong việc ký hợp đồng ghi âm.

Đến Paris lập nghiệp năm 16 tuổi, ông lại thành công một cách bất ngờ với nhóm Les Chats Sauvages, vốn được lăng xê để cạnh tranh trực tiếp với một ban nhạc khác rất ăn khách thời bấy giờ là Les Chaussettes Noires, ca sĩ chính của nhóm này là Eddy Mitchell. Về phần mình, Dick Rivers thành danh nhờ phóng tác sang tiếng Pháp những bài hát nổi tiếng của Ray Charles (What I’d Say /Est-ce que tu le sais), Cliff Richard với nhóm The Shadows (Theme for a Dream /C’est pas sérieux), hay là Roy Orbison (Blue Bayou /Tu n’es pas là).

Theo lời kể của ca sĩ người Pháp, khi vào nghề ca hát ông đã chọn nghệ danh Dick Rivers vì đó là tên của nhân vật chính ‘‘Deke Rivers’’ trong bộ phim ca nhạc Loving You (của đạo diễn Hal Kanter). Elvis Presley từng thành công trên màn ảnh lớn với vai diễn này vào năm 1957. Ngoài ‘‘ông hoàng nhạc rock’’ Elvis, Dick Rivers còn rất ngưỡng mộ các tên tuổi như Chuck Berry, Johnny Cash, Little Richard, vì theo ông họ đã thực hiện cú đột phá ngoạn mục khi giúp phổ biến rộng rãi dòng nhạc ‘‘rhythm and blues’’, đem luồng nhạc này vào dòng chính. Nếu không có Chuck Berry, thì cũng chẳng bao giờ có Elvis Presley, James Brown và The Rolling Stones, có thể được xem như là ba vế phát triển quan trọng nhất của dòng nhạc rhythm and blues.

Xen kẻ các bài hát phóng tác với các bản nhạc gốc (bài Twist à Saint-Tropez), Dick Rivers và nhóm ‘‘Les Chats Sauvages’’ trở thành một trong những gương mặt tiên phong trong việc phổ biến nhạc rock và nhạc twist tại Pháp vào đầu những năm 1960. Tuy nhiên, cũng như trường hợp của Richard Anthony, vốn được xem như là người đầu tiên khởi xướng phong trào nhạc trẻ ở Pháp những năm 1960, tài năng của Dick Rivers sau đó sẽ không được công nhận đúng mức. Trong làng nhạc rock Pháp, ông được xem như là nhân vật thứ ba, đứng sau Johnny Hallyday và Eddy Mitchell. Tuy nhiên, không phải vì thế mà ông có thái độ ganh tị hoặc đưa ra những tuyên bố chỉ trích các đồng nghiệp. Trong quyển hồi ký Mister D, thực hiện với tác giả Sam Bernett vào năm 2011, ông cho rằng thế giới nhạc rock rộng thênh thang, đủ mênh mông cho tất cả những ai say mê đeo đuổi dòng nhạc này. Trong số các nghệ sĩ nhạc rock, ông cảm thấy gần gũi nhất với Alain Bashung.   

Đang ở trên đỉnh thành công với nhóm Les Chats Sauvages, Dick Rivers tách ra riêng và bắt đầu sự nghiệp đơn ca từ năm 1963. Song song với các bản nhạc ăn khách cuối những năm 1960, đầu thập niên 1970 như ‘‘Viens me faire oublier’’ hay là ‘‘Rien que toi’’, Dick Rivers thường xuyên triệu tập các nhạc sĩ có uy tín trong làng nhạc rock tham gia vào các album của mình. Trong số này có các nghệ sĩ quốc tế như Jimmy Page, Steve Cropper, James Burton, Charlie Sexton ….. Do không phải là tác giả có khả năng sáng tác nhạc rock, nên Dick Rivers rất chú trọng về mặt âm thanh, các album do ông thực hiện thường đậm đặc chất rock.

Sự nghiệp của Dick Rivers bắt đầu xuống dốc từ giữa những năm 1970 trở đi. Tuy ông vẫn giữ được một lượng khách hâm mộ trung thành ở Pháp cũng như ở Canada, đủ để tổ chức các đợt biểu diễn hàng năm, nhưng Dick Rivers không có được một bản nhạc thật sự ăn khách (ngoại trừ bài hát Nice, Baie des Anges ghi âm vào năm 1984) để được giới truyền thông quan tâm đến. Sau vòng lưu diễn của nhóm Les Chats Sauvages vào năm 1982, ban nhạc này tái hợp nhân dịp kỷ niệm 20 năm ngày được thành lập, Dick Rivers chủ yếu hoạt động như một nghệ sĩ độc lập. Cũng như trường hợp của Daniel Guichard (Mon Vieux), ông tự đi tìm nguồn tài chính cho việc ghi âm các album của mình. Tuy có nhiều lúc thật chán nản và thất vọng do không được giới chuyên nghiệp quan tâm đúng mức, nhưng không bao giờ ông chịu buông tay, từ bỏ niềm đam mê, vì như ông từng nói cả đời ông chỉ dành cho nhạc rock.

Có lẽ cũng vì ông say mê đeo đuổi âm nhạc mà khi vĩnh viễn ra đi ông đã để lại 33 tập nhạc ghi âm trong phòng thu (studio) và ba tập nhạc live. Album cuối cùng được xuất bản vào năm 2014 và bản nhạc gần đây nhất là một bài song ca (bài Africa) do ông ghi âm với Julien Doré để tưởng niệm nữ ca sĩ Rose Laurens. Nếu như nhạc rock (những năm 1960-1970) vẫn là sở trường của nam ca sĩ, trên một số album, Dick Rivers đã từng thử sức với nhiều dòng nhạc khác, kể cả nhạc soul (1965), nhạc nhẹ (1970), hay nhạc country (1976) thời ông thực hiện các bản phóng tác của những bản nhạc đồng quê nổi tiếng như Jambalaya hay là (Take Me Home) Country Roads.

Trong vòng hơn nửa thế kỷ sự nghiệp, Dick Rivers vẫn trung thành với dòng nhạc rock mà ông gọi là ‘‘mối tình đầu đời’’. Phong cách của ông từ khi mới vào nghề có một nét gì đó khác biệt với hai đồng nghiệp Johnny và Eddy. Ông vĩnh biệt cõi đời đúng vào lúc ăn mừng sinh nhật (lần thứ 74) của mình. Trong làng nhạc rock, ít có nghệ sĩ nào có ngày sinh và ngày giỗ rơi cùng một ngày.

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Tải ứng dụng RFI để theo dõi toàn bộ thời sự quốc tế

Xem các tập khác
Không tìm thấy trang

Nội dung bạn đang cố truy cập không tồn tại hoặc không còn khả dụng.