Vào nội dung chính
Tạp chí văn hóa

60 năm truyện ''Nhóc Nicolas'': Cậu bé trẻ mãi không già

Đăng ngày:

Đã tròn 60 năm từ khi « Le Petit Nicolas / Nhóc Nicolas » chào đời, Nicolas vẫn luôn là một cậu nhóc. Không lớn lên, không già đi, và vẫn đồng hành với biết bao cô cậu bé. Cho dù xã hội đã trải qua bao đổi thay, những câu chuyện đời thường về chú nhóc Nicolas vẫn đưa độc giả khắp nơi trên thế giới trở lại với thời ấu thơhồn nhiên, trong sáng.

« Le Petit Nicolas / Nhóc Nicolas » tròn 60 tuổi, ngày 29/03/2019.
« Le Petit Nicolas / Nhóc Nicolas » tròn 60 tuổi, ngày 29/03/2019. © IMAV éditions Goscinny-Sempé / Le Petit Nicolas ®
Quảng cáo

Chú nhóc Nicolas là nhân vật chính trong tác phẩm văn học thiếu nhi kinh điển, bộ truyện lừng danh của hai tác giả Jean-Jacques Sempé và René Goscinny. Truyện đã được chuyển ngữ sang hơn 40 tiếng, trong đó có tiếng Việt và bán được tổng cộng 15 triệu bản trên toàn thế giới.

Nhóc Nicolas vượt thời gian

Tại sao bộ truyện lại có sức sống mãnh liệt đến vậy ? Họa sĩ Jean-Jacques Sempé giải thích đơn giản trên trang web Le Petit Nicolas : « Thế giới của nhóc Nicolas là một thế giới lý tưởng. Đó là tuổi thơ mà Goscinny và tôi muốn có. Goscinny là một tài năng đã thành công khi tạo ra thế giới của các cậu nhóc mà tất cả mọi người đều mơ ước. Không bao giờ có bi kịch trong cuộc sống của nhóc Nicolas ».

Quả đúng như vậy, với « Nhóc Nicolas », người đọc đắm chìm vào cuộc sống đời thường với những câu chuyện xoay quanh gia đình, bạn bè, trường lớp, thầy cô, hàng xóm …, vào ngày thường cũng như ngày nghỉ lễ, kỳ nghỉ hè, trong lớp học cũng như ở sân trường, trong giờ ra chơi… Những trò đùa nghịch, chí chóe nhau, những lúc khóc lóc vì bị thầy cô phạt, khi bị bố mẹ mắng, những lúc giận dỗi bạn bè… tất cả đều rất nhẹ nhàng, hài hước đậm chất Pháp, không khỏi khiến người đọc phải bật cười thích thú.

Khi đọc truyện, ai cũng có thể ít nhiều thấy bóng dáng mình qua các cậu nhóc, mỗi nhóc một cá tính : Eudes, cậu nhóc rất khỏe, hay đấm các bạn ; nhóc Alceste miệng lúc nào cũng nhai nhóp nhép, nhưng không bao giờ bị ốm ; nhóc Geoffroy có rất nhiều đồ chơi vì là con của một gia đình giàu có, cậu bé Agnan đeo kính cận, chỉ biết đến học và học, đứng đầu lớp, là học trò cưng của cô giáo, nhưng không được các bạn ưa vì hay khóc nhè và có tật hay mách cô giáo …

Mặc dù các nhân vật chính là Nicolas và các chú nhóc, nhưng truyện không chỉ nói về thế giới trẻ thơ mà lồng vào đó là những câu chuyện về mối quan hệ trong gia đình, giữa những người hàng xóm láng giềng, và cả những mâu thuẫn trong cuộc sống hàng ngày của các bậc phụ huynh …

Tất cả đều được nhìn qua lăng kính trẻ thơ, rất hồn nhiên, trong sáng. Jean-Jacques Sempé và René Goscinny đã tạo ra một xã hội thu nhỏ rất gần gũi với cả trẻ em và người lớn, không chỉ về xã hội Pháp trong những năm 1960, mà có thể coi đó là một xã hội phi thời gian, phi không gian. Không ai biết chú nhóc Nicolas mang họ gì, sinh năm nào, mấy tuổi, học lớp mấy, trường nào. Chỉ biết là cậu bé mang tên Nicolas, một tên gọi thường gặp tại Pháp. Dường như hai tác giả không muốn chỉ khắc họa một cậu bé cụ thể mà khái quát hóa Nicolas thành nhân vật đại diện cho trẻ nhỏ.

Đặng Minh Quang, 16 tuổi, học sinh lớp 10 chuyên Pháp trường PTTH Chu Văn An, Hà Nội, đã đọc và rất thích truyện « Nhóc Nicolas ». Minh Quang chia sẻ với RFI :

« Câu chuyện về Nicolas đã để lại trong cháu rất nhiều những ấn tượng. Các câu chuyện dí dỏm, hài hước nhưng cũng đậm chất nhân văn của Le Petit Nicolas đã giúp bộ truyện trở thành một trong những tác phẩm văn học thiếu nhi của Pháp được biết đến rộng rãi nhất trên thế giới. Bộ truyện là sự kết hợp hoàn hảo giữa sự hồn nhiên, vui vẻ và hài hước. Đây cũng những câu truyện thường ngày mà bất kỳ học sinh đều gặp phải : chuyện trường lớp, thầy cô, bạn bè, ...

Về chi tiết, những hình ảnh dễ thương và mang phong cách Pháp đã lập tức thu hút người đọc. Nghệ thuật tạo hình nhân vật trong câu truyện đa dạng, phong phú và đầy sáng tạo. Chỉ qua hình ảnh thôi, nhưng mà tác giả đã bộc lộ cho chúng ta thấy được tính cách của từng nhân vật. Ngôn từ thì đơn giản, dễ hiểu, phù hợp cho mọi lứa tuổi, nhất là trẻ em.

Trong truyện, ấn tượng nhất với cháu là nhân vật Nicolas. Cậu và những người bạn đều rất tinh nghịch, nhưng cũng không kém phần thông minh trong đó. Hết bố mẹ, thầy cô lại tới thầy hiệu trưởng đều phải điên đầu về những trò nghịch ngợm của cậu nhóc. Thông qua những trò tinh nghịch ấy, cách kể truyện hồn nhiên và tâm hồn của cậu bé Nicolas, nhiều người như đã tự tìm thấy hình ảnh của cậu bé trong tuổi thơ của mình. »

Anh Nguyễn Đức Hiền, hiện đang sống tại Bordeaux, Pháp, có hai cậu con trai. Anh Hiền cũng là fan hâm mộ nhóc Nicolas và đặc biệt quan tâm đến giá trị của cuốn sách về khía cạnh giáo dục. Trả lời phỏng vấn của RFI, anh Hiền giải thích : « Tôi đọc Le Petit Nicolas vào khoảng năm 1993-1994, thời điểm tôi học cuối cấp 3 và năm đầu đại học, sinh viên khoa Pháp - Đại học Sư Phạm Huế. Mục tiêu duy nhất của tôi khi đọc truyện Le Petit Nicolas đơn thuần chỉ là nhằm trau dồi tiếng Pháp. Lúc đấy, ấn tượng là chú bé Nicolas mang lại cho tôi một chút vui vẻ, một cậu bé rất sinh động, nghịch ngợm và thế giới cậu bé miêu tả rất thú vị, có những bạn bè rất nhiều « chiêu », có những thầy giáo rất vất vả, bố mẹ thì thỉnh thoảng cãi nhau. Cảm nhận của tôi về câu chuyện chỉ dừng ở đấy.

Cho đến năm 2014, chúng tôi ra tiệm sách và tình cờ nhìn thấy truyện Le Petit Nicolas được dịch sang tiếng Việt và chúng tôi mua về để đọc cho con trai chúng tôi, bởi vì chúng tôi nghĩ rằng đấy là một truyện trẻ con kinh điển, theo nghĩa là truyện phù hợp với trẻ con dù ở bất cứ quốc gia nào. Nhân vật Nicolas không có biên giới về quốc gia.

Tôi mong là tất cả các phụ huynh có con nhỏ đọc qua truyện này, để thấy rằng con của chúng ta không chỉ là những đối tượng cần được giáo huấn, cần được khép vào khuôn khổ như cách nghĩ truyền thống của Việt Nam, có thể là do ảnh hưởng của Khổng Giáo, làm cho chúng ta nhìn trẻ con như một đối tượng cần giáo huấn. Chúng ta cần nghĩ rằng trẻ con là người lớn đang hoàn thiện và có cách nhìn của riêng nó, có những ưu tiên của riêng nó, có những mối quan tâm của riêng nó và nó nhìn thế giới theo một cách rất riêng. Và chúng ta nên đối thoại với trẻ con hơn là áp đặt . »

Đứa con tinh thần của « cặp đôi » tài năng Goscinny-Sempé

Nhìn lại dòng thời gian, mọi chuyện bắt đầu vào ngày 29/03/1959 : Báo Sud Ouest số ra ngày Chủ Nhật, dịp lễ Phục Sinh, cho đăng một câu chuyện về nhóc Nicolas, do René Goscinny sáng tác với hình minh họa của Jean-Jacques Sempé. Goscinny thời đó đã là đồng tác giả của bộ truyện tranh nổi tiếng về các chuyến phiêu lưu của chàng cao bồi miền tây Lucky Luke. Còn họa sĩ Jean-Jacques Sempé vẽ tranh cho nhiều tờ báo.

Ban đầu, ban biên tập báo Sud Ouest chỉ đặt hàng một truyện. Nhưng « Nhóc Nicolas » khi vừa « chào đời » đã được đón chào nhiệt liệt. Báo Sud Ouest đề nghị hai tác giả Goscinny và Sempétiếp tục loạt truyện về nhóc Nicolas. Trong suốt 7 năm sau đó, đều đặn hàng tuần, một câu chuyện mới về nhóc Nicolas được « trình làng ». Vào tháng 10/1959, « Nhóc Nicolas » được đăng trên Pilote, tờ báo mới dành cho giới trẻ, cùng sánh vai với « Asterix le gaulois », một tuyệt phẩm khác của Goscinny. Pilote sau này là tạp chí hàng đầu của Pháp có hình minh họa.

Thực ra, tiền thân của loạt truyện « Nhóc Nicolas » có hình minh họa là loạt truyện tranh in trên tuần báo Moustique của Bỉ trong hai năm 1955-1956. Đây là sản phẩm của « đôi bạn thân » Goscinny - Sempé, khi đó lần lượt 27 và 21 tuổi. Trả lời phỏng vấn của báo Le Monde ngày 04/04/2019, họa sĩ Sempé hồi tưởng : « Vào cuối những năm 1950, tôi làm việc cho một hãng tin. René Goscinny cũng hợp tác với họ. Một hôm, một tuần báo của Bỉ cần bộ tranh màu về một chú nhóc nghịch ngợm. Tôi lao về nhà, lục tìm trong đống tranh của mình, và tôi thấy bức phác họa một cậu bé. Chỉ còn cần tìm cho nhóc một cái tên. Trên đường đi đến cuộc hẹn, tôi nhìn thấy biển hiệu của chuỗi cửa hàng rượu vang Nicolas. Nicolas cũng là tên con trai tôi. Và thế là cái tên Nicolas được chọn. »

Từ năm 1960 đến năm 1965, 5 tập truyện - « Nhóc Nicolas », « Giờ ra chơi của nhóc Nicolas », « Những kỳ nghỉ của nhóc Nicolas », « Nhóc Nicolas và những người bạn », « Nhóc Nicolas phiền muộn » - được xuất bản và dần trở thành những tác phẩm ăn khách.

Trong vòng 18 năm hợp tác, hai tài năng đã sáng tác tổng cộng 222 câu chuyện về nhóc Nicolas. Goscinny qua đời năm 1977. Sempé cũng ngưng vẽ nhóc Nicolas. Họa sĩ từng chia sẻ : « Tôi không thể, tôi không nghĩ đến, dù chỉ 1/100 giây, là vẽ nhóc Nicolas mà không có Goscinny đồng hành (…) Tôi chỉ làm điều đó cùng với ông ấy, không có ông ấy, tôi không thể tiếp tục ! »

Khoảng 40 năm sau, Anne Goscinny, con gái nhà văn René Goscinny, tìm thấy bản thảo của vài chục truyện nhóc Nicolas chưa từng được người cha công bố và cho phát hành 3 cuốn sách mới. Goscinny không còn, nhưng « đứa con tinh thần » của đôi bạn thân tài năng vẫn gây tiếng vang lớn, nhóc Nicolas vẫn « trẻ mãi không già ». Không chỉ nổi tiếng ở Pháp,theo dòng thời gian, bộ truyện còn được chuyển ngữ và phát hành tại 45 quốc gia, đặc biệt « ăn khách » ở các nước Đức, Bồ Đào Nha, Trung Quốc, Hàn Quốc … Riêng tại Pháp, các tiệm sách mỗi năm vẫn bán được 300.000 cuốn truyện về nhóc Nicolas. Tại Việt Nam, truyện « Nhóc Nicolas » cũng được nhà xuất bản Nhã Nam dịch và phát hành.

Vào năm 2009, « Nhóc Nicolas » được chuyển thể thành phim màn ảnh rộng cùng tên và thu hút 5,7 triệu người xem. Thành công vang dội của bộ phim đã thúc đẩy nhà sản xuất cho ra mắt bộ phim « Kỳ nghỉ của nhóc Nicolas » vào năm 2014. Theo dự kiến, một bộ phim hoạt hình điện ảnh sẽ được trình chiếu vào năm 2021 và loạt phim hoạt hình truyền hình 52 tập về chú nhóc cũng đang được sản xuất để sớm ra mắt công chúng.

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Tải ứng dụng RFI để theo dõi toàn bộ thời sự quốc tế

Xem các tập khác
Không tìm thấy trang

Nội dung bạn đang cố truy cập không tồn tại hoặc không còn khả dụng.