Vào nội dung chính
Tạp chí âm nhạc

Tình khúc Joe Dassin qua các giọng ca nữ

Đăng ngày:

Nếu còn sống năm nay Joe Dassin sẽ tròn 80 tuổi, do ông sinh ra vào cuối năm 1938. Thế nhưng, ông đã vĩnh viễn ra đi khá sớm, lúc ông mới ngoài 40 tuổi. Gần bốn thập niên sau ngày Joe Dassin qua đời, giới hâm mộ giọng ca này nay đã già đi nhưng vẫn trung thành như thuở nào.

Ca sĩ Joe Dassin (trái) và thân phụ là đạo diễn Jules Dassin, tháng Tư 1971 tại nhà hát Olympia, Paris
Ca sĩ Joe Dassin (trái) và thân phụ là đạo diễn Jules Dassin, tháng Tư 1971 tại nhà hát Olympia, Paris AFP
Quảng cáo

Đầu năm 2019, bộ toàn tập Joe Dassin gồm 14 cuộn CD được tái bản. Khác với những lần trước, bộ đĩa này gồm 13 album phòng thu theo trình tự thời gian (được Joe Dassin ghi âm trong giai đoạn những năm 1966-1979) được bổ sung thêm một tuyển tập chọn lọc gồm những ca khúc ít được phổ biến, chẳng hạn như những ca khúc đầu tay của Joe Dassin, lúc ông mới vào nghề.

Theo ông Jean-Claude Robrecht, chủ tịch Hội Những người hâm mộ Joe Dassin, năm 2019 đánh dấu đúng 60 năm ngày nam ca sĩ thực hiện bản ghi âm đầu tiên. Vào năm 1959, Joe Dassin lúc ấy mới 21 tuổi ghi âm ca khúc chủ đề cho bộ phim "La Loi" (Luật Pháp) tựa tiếng Ý là "La Legge", còn tiếng Anh là "Where the Hot Wind Blows", do thân phụ của ông là Jules Dasin làm đạo diễn. Bộ phim tập hợp dàn diễn viên nổi tiếng thời bấy giờ là Marcello Mastroianni, Yves Montand và Pierre Brasseur xung quanh ngôi sao màn bạc người Ý Gina Lollobrigida. Vào thời ấy, ông ghi âm với tên thật của mình là Joseph Ira Dassin.

Joe Dassin chỉ thật sự thành danh và trở nên quen thuộc với công chúng Pháp từ năm 1969, thời ông hay chuyển ngữ phóng tác sang tiếng Pháp các bản nhạc pop hay country nổi tiếng của làng nhạc Anh Mỹ. Nhạc phẩm Yellow River chẳng hạn trở thành L’Amérique trong tiếng Pháp, một cách để nhắc nhở nguyên quán của ca sĩ người Mỹ, cho dù ông cbủ yếu hát tiếng Pháp.

Trên album tưởng niệm Joe Dassin, các giọng ca nữ của Canada chủ yếu ghi âm (cover) những bản nhạc ăn khách từ năm 1969 trở đi, nhưng thật ra Joe Dassin đã bắt đầu sự nghiệp từ một thập niên trước, tính từ lúc ông thực hiện bản ghi âm đầu tay vào năm 1959. Còn album phòng thu đầu tiên của Joe Dassin được thực hiện vào năm 1964 nhưng mãi tới năm 1966 mới được phát hành.

Rốt cuộc ông phải mất đúng 10 năm để khẳng định vị thế của mình, để được công nhận như một tên tuổi lớn trong làng nhạc Pháp. Những bản nhạc ăn khách của Joe Dassin từng được nhiều thế hệ nghệ sĩ hát đi hát lại, và đó chủ yếu là những giọng ca nam (Tuyển tập ‘‘Ils chantent Joe Dasin’’ phát hành vào năm 1998), trước khi có phong trào mời các nghệ sĩ trẻ ghi âm các tập nhạc ‘‘tribute’’ để tưởng niệm các tài năng đã khuất hoặc để vinh danh các nghệ sĩ đàn anh còn sống.

Mãi tới năm 2007, Isabelle Boulay (Mon Village au bout du Monde) cũng như Amel Bent (L’Été Indien) mới đem lại những bản phối rất thoáng và rất mộc, khác với sắc thái (nói nôm na là rất màu mè) của dòng nhạc nhẹ những năm 1970 mà ta thường được nghe nơi Joe Dassin. Cách đây 5 năm, đến phiên Hélène Ségara dành trọn một album gồm 13 bài song ca ảo, hòa quyện kết hợp tiếng hát của cô với giọng ca của Joe Dassin. Trên album này không hẳn bài nào cũng đạt, lối hoà âm hơi máy móc điện tử đôi khi lại phản tác dụng, trong một số bài, Hélène Ségara đã không làm mất đi cái hồn của bản nhạc nguyên tác.

Còn trên album mang tựa đề Elles chantent Dassin cũng vậy. Những bài hát của nam danh ca người Pháp gốc Mỹ lại có thêm những bản hoà âm mới. Lối phối khí khi thì thiên về dòng nhạc folk hay country, lúc thì rất bossa nova khoác lên trên những giai điệu nổi tiếng của Joe Dassin những lớp màu sắc khác lạ. Tuy nhiên, những giọng ca nữ hợp với dòng nhạc của ông vẫn là những giọng ca trung trầm (như Susie Arioli hay là France d’Amour) …..

Lúc sinh tiền, Joe Dassin thật sự nổi tiếng sau khi chọn đúng hướng đi của ông. Sau thời gian đầu hát những ca khúc khôi hài dí dỏm, ông thật sự tỏa sáng và ngự trị trên đỉnh cao trong một thập niên liền, khi chuyển qua hát nhạc tình. Joe Dassin nổi tiếng nhờ có giọng nam trung ‘‘baryton basse’’, khi hát toàn hơi ông chủ yếu dùng giọng ngực chứ ít khi nào sử dụng giọng óc. Âm sắc của chất giọng nam trung (baryton) vốn đã trầm ấm, biểu cảm.

Nơi Joe Dassin, chất giọng của ông lại càng cực kỳ mùi mẫn ở những nốt thật trầm (bass), nhờ có âm lượng và uy lực, nên giọng ca nghe có chiều sâu và bề dày, khi hát mạnh vẫn đầy đặn, êm ả, chứ không hề đanh thép. Có lẽ cũng vì thế mà trong giai đoạn đăng quang, đạt tới tột đỉnh huy hoàng trong những năm 1971-1977, hầu hết các ca khúc viết cho Joe Dassin đều khai thác cách hát thật trầm với những vết gãy có duyên trong cách nhã chữ.

Điều đó có thể giải thích vì sao khi nghe các bản nhạc của Joe Dassin qua lối trình bày của các giọng ca nữ, giới hâm mộ lại càng muốn tìm lại các bản nhạc gốc của Joe Dassin, do ông ghi âm từ nhiều thập niên trước. Gần bốn mươi năm sau ngày nam danh ca gốc Mỹ qua đời, giới hâm mộ tiếng hát này, nay có thể không còn đông đảo, nhưng vẫn say mê cuồng nhiệt như thuở nào.

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Tải ứng dụng RFI để theo dõi toàn bộ thời sự quốc tế

Xem các tập khác
Không tìm thấy trang

Nội dung bạn đang cố truy cập không tồn tại hoặc không còn khả dụng.