Vào nội dung chính
Tạp chí âm nhạc

Maurane, hành trình cuối cùng với Jacques Brel

Đăng ngày:

Trong số các dự án tưởng niệm thần tượng Jacques Brel nhân 40 năm ngày giỗ của nam danh ca quá cố, có đĩa nhạc của ca sĩ Maurane được nhiều khách hâm mộ chờ đợi hơn cả. Cả hai nghệ sĩ đều là người Bỉ, lập nghiệp tại Pháp. Và giờ đây, cả hai đều không còn trên cõi đời này.

Tuyêrn tập Brel được phát hành 5 tháng sau ngày Maurane qua đời
Tuyêrn tập Brel được phát hành 5 tháng sau ngày Maurane qua đời © RFI/Edmond Sadaka
Quảng cáo

Maurane đã đột ngột qua đời vì lên cơn đau tim vào đầu tháng 5 năm 2018, mà khi nghe lại giọng hát của cô, giới hâm mộ lại càng ngẩn ngơ thương tiếc. Được phát hành vào trung tuần tháng 10/2018, tập nhạc này được cho ra mắt 5 tháng sau ngày Maurane từ trần. Theo lời cô con gái của nữ ca sĩ (Lou Villafranca 25 tuổi), dự án ghi âm ban đầu bao gồm 14 ca khúc, nhưng sau khi nghe đi nghe lại nhiều lần, gia đình cô đã quyết định loại bỏ hai ca khúc dí dỏm vui nhộn, cho rằng những ca khúc ấy không còn thích hợp với một dự án ghi âm mà cả tác giả lẫn người diễn đạt đều đã không còn trên cõi đời này. Cùng với nhóm nhạc sĩ chuyên đi biểu diễn với Maurane, cô con gái đã hoàn tất phần hậu kỳ cho album, đồng thời cô đã vẽ hình bìa cho đĩa hát.

Lúc còn sống, Maurane đã ráo riết chuẩn bị đĩa nhạc tưởng niệm bậc thầy Jacques Brel kể từ mùa xuân năm 2018. Dự án này từng được nữ danh ca người Bỉ ấp ủ trong vòng 15 năm trời, mỗi lần cô lên sân khấu, dòng nhạc của Brel vẫn thường được đưa vào trong danh sách các ca khúc biểu diễn. Sau nhiều năm đi hát, trước sự khuyến khích của gia đình cũng như sự thúc giục của giới đồng nghiệp, Maurane nghĩ rằng đã đến lúc cô nên ghi âm những ca khúc đã đồng hành với mình trong suốt cuộc đời ca hát.

Xuất thân từ một gia đình nghệ sĩ, bố là một nhà soạn nhạc (kiêm giám đốc nhạc viện thành phố Verviers), mẹ là giáo sư dương cầm, Maurane từ nhỏ đã thấm nhuần dòng máu nghệ thuật của song thân. Chính với dòng nhạc Jacques Brel mà Maurane đã chọn khởi nghiệp sân khấu. Năm 19 tuổi, Maurane đã diễn một trong những vai chính của vở nhạc kịch ‘‘Jacques Brel en Mille temps’’ của tác giả Albert-André Lheureux.

Thời còn trẻ, Maurane chủ yếu hát những ca khúc trào phúng của Brel về gia đình, xã hội nhiều hơn là tình cảm lứa đôi, do theo cô, dòng nhạc tình của Brel đòi hỏi nơi người diễn đạt rất nhiều kinh nghiệm từng trải. Mãi tới năm 1996, tức là hai năm sau khi Maurane đoạt giải thưởng Victoires de la Musique dành cho tài năng xuất sắc nhất khối Pháp ngữ, Maurane mới ghi âm nhạc phẩm ‘‘Quand on n’a que l’amour’’ (Khi ta chỉ có tình yêu) hát cùng với Céline Dion nhân đợt biểu diễn gây quỹ giúp đỡ Các quán ăn tình thương Les Restos du Cœur, với lối diễn đạt dày dặn chín muồi.

Brel và Maurane là hai tâm hồn nghệ thuật khác nhau. Brel có lối biểu hiện cực kỳ sinh động, diễn đạt qua từng ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, bài hát không chỉ có hồn nhờ cách hát, mà còn thêm chiều sâu nhờ ngôn ngữ của toàn cơ thể, có lẽ vì thế là Brel dù chỉ đứng một mình trên sân khấu, nhưng ông vẫn có thể hớp hồn toàn bộ khán giả trong thính phòng.

Khác với bậc đàn anh, Maurane có phong cách kín đáo trầm lắng, có lẽ cũng vì thế mà cô chọn hát những ca khúc dễ gợi lên khung cảnh trầm tư mặc tưởng, nhờ vào lối hoà âm phối khí rất mộc, đôi khi chỉ cần đệm duy nhất bằng tiếng đàn piano, mà giọng ca của Maurane vẫn làm dấy lên được những trận cuồng phong trong tâm hồn, cảnh đắm thuyền lúc hoàng hôn.

Cho dù một số bài hát trên album tưởng niệm Brel chẳng hạn như bài ‘‘Rosa’’ hay là ‘‘Vesoul’’ đã mất đi phần nào tính phổ quát do hình ảnh địa danh, cung cách con người hay nếp sống xã hội đã quá nhiều thay đổi, nhưng khi nói về tình cảm, thì hiếm có tác giả nào trong làng nhạc Pháp diễn đạt sự đỗ vỡ hay bằng tác giả Jacques Brel. Mỗi nghệ sĩ một vế, mỗi người một con đường nhưng cả hai bên (Brel và Maurane) đều muốn đến cùng một bến, họ tìm cách diễn đạt một cách trọn vẹn nhất cái tình cảm mất mát thiệt thòi, trầm luân kiếp người. Với tâm trạng của người vừa lỡ chuyến, tác giả khóc cho những gì mình đang đánh mất, dù có biết nhưng vẫn không cứu vãn được gì …….

Bên cạnh những tình khúc để đời như "Ne me quitte pas" (Đừng lìa xa anh), "La chanson des Vieux Amants" (Bài hát của đôi tình nhân già), hay là "La Quête" (Hạnh phúc đi tìm), Maurane chủ yếu chọn những bản nhạc ít quen thuộc hơn với công chúng (không có các bài hát như Amsterdam, Bruxelles hay là Le Plat Pays) nhưng vẫn cho thấy cái tài nghệ sáng tác của Brel trong cách sắp chữ đặt lời, chẳng hạn như trong bài "Je ne sais pas" (Ta không biết), về mặt cấu trúc và ý tứ, bản nhạc này đã gợi hứng rất nhiều cho tác giả Jean Jacques Goldman sáng tác sau đó bản nhạc cùng tên cho Céline Dion.  

Nhạc phẩm "Je ne sais pas" được xây dựng trên một ý tưởng chủ đạo : trên đời này điều gì ta cũng biết, nhưng một cuộc sống không còn hay không có (tình yêu của) người, thì ta không hề biết. Bài hát được viết như một niệm khúc cuối do nhân vật trong bài hát tiên đoán cái chết của chính mình, ý tưởng của bản requiem gói trọn trong những lời trăn trối. Có lẽ ngay cả Maurane cũng không ngờ rằng chuyến song hành với Brel lại là cuộc hành trình cuối đời về tới bên kia thế giới. Bản nhạc này có câu :

Không biết vì sao sương mù

Quanh tim bọc khăn che phủ

Thoi thóp hồn chuông nhà thờ

Cầu mong tình đừng tắt thở

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Tải ứng dụng RFI để theo dõi toàn bộ thời sự quốc tế

Xem các tập khác
Không tìm thấy trang

Nội dung bạn đang cố truy cập không tồn tại hoặc không còn khả dụng.