Kể từ ngày 15/09/2018, sau hàng chục năm thử nghiệm, với khoảng 300 dự án và những cuộc đàm phán gay gắt giữa Cơ quan Bảo hiểm Y Tế Pháp và các nghiệp đoàn Y khoa, các bác sĩ khi khám bệnh từ xa cho bệnh nhân chính thức được Bảo hiểm Y Tế Pháp chi trả tiền giống như đối với các buổi khám bệnh tại phòng khám kiểu truyền thống từ trước tới nay.
Thực ra, tại Pháp, người ta bắt đầu nói tới phương thức khám bệnh từ xa từ cách nay 15 năm. Nhiều nguyên tắc cơ bản về phương thức khám bệnh từ xa cũng đã được đưa vào một bộ luật hồi năm 2010. Các thử nghiệm chủ yếu được triển khai trong các bệnh viện, nhưng các dự án chỉ ở cấp vùng. Rào cản lớn nhất là chi phí chi trả cho bác sĩ khám bệnh từ xa. Cho tới trước ngày 15/09/2018, ngoài các chương trình thử nghiệm do Nhà nước tiến hành, các bác sĩ không được Bảo hiểm Y Tế trả tiền khi thực hiện các cuộc thăm khám từ xa.
Vì vậy, ngày 15/09/2018 được coi là một bước ngoặt trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tại Pháp, nhất là trong bối cảnh ở nhiều vùng miền thiếu các cơ sở chăm sóc y tế, thiếu phòng khám và ít bác sĩ hành nghề. Nhiều khi người bệnh phải đợi rất lâu, có khi tới vài tháng hay hàng năm, mới hẹn được bác sĩ khám bệnh, vì thế nhiều người đành chọn giải pháp đăng ký vào khoa Cấp cứu ở các bệnh viện chỉ để khám bệnh thông thường, khiến các khoa cấp cứu nhiều khi quá tải.
Thông tin Bảo hiểm Y Tế chi trả tiền khám chữa bệnh từ xa đã được công bố từ hồi giữa tháng 07/2018. Ngày 10/07, bộ trưởng Y Tế Agnès Buzin khẳng định: « Bảo hiểm Y Tế sẽ chi trả phí khám bệnh từ xa cho các bác sĩ kể từ tháng 09/2018. Kể từ tháng 09, tất cả mọi người đều có quyền được khám bệnh từ xa. Các thử nghiệm đã cho thấy dịch vụ khám bệnh từ xa rất tuyệt vời, cho phép tiết kiệm thời gian đi khám bệnh, giúp mọi người cảm thấy yên tâm ».
Khám bệnh từ xa có nghĩa là người bệnh không cần phải đến phòng khám, bệnh viện, mà có thể đăng ký khám bệnh qua một ứng dụng hay trên một trang chuyên dụng. Khách hàng ngồi ở nhà, cơ quan hoặc kể cả ở khách sạn nơi đang đi du lịch, và buổi thăm khám sẽ được thực hiện qua máy tính hoặc máy tính bảng có kết nối internet đường truyền cao, với thiết bị nghe nhìn kết nối mạng, đảm bảo âm thanh và hình ảnh chất lượng tốt.
Một điều quan trọng là phải bảo mật thông tin cá nhân và thông tin về sức khỏe của bệnh nhân. Người bệnh sau đó sẽ nhận được đơn thuốc qua hòm thư riêng hoặc bằng tin nhắn được bảo mật. Nếu người bệnh cần được kiểm tra, xét nghiệm thêm hay cần được khám bệnh trực tiếp, bác sĩ khám bệnh từ xa sẽ hướng dẫn cụ thể cho bệnh nhân tới bệnh viện hoặc các phòng khám truyền thống.
Phương thức khám bệnh từ xa có rất nhiều ưu điểm : việc kết nối bác sĩ với người bệnh trở nên nhanh chóng, thuận tiện hơn, bất kể khoảng cách địa lý, giúp người bệnh tiết kiệm nhiều thời gian và công sức đi lại. Tuy nhiên, hạn chế là không phải ai cũng có đủ thiết bị công nghệ cần thiết như máy tính, caméra, đường truyền internet tốc độ cao, và không phải ai cũng am hiểu để có thể tự xoay xở, nhất là người cao tuổi hoặc những người ít có điều kiện tiếp xúc với công nghệ hiện đại. Trong trường hợp đó, người bệnh có thể tới một phòng khám được thiết kế lắp đặt với đầy đủ phương tiện phục vụ phương thức khám bệnh từ xa, với sự hỗ trợ của một y tá, hộ lý.
Bác sĩ Frank Baudino, tổng giám đốc công ty H4D - Sức khỏe vì sự phát triển, giải thích trên kênh truyền hình BFMTV :« Các phòng khám bệnh từ xa được đặt trong các doanh nghiệp, ký túc xá sinh viên, trại dưỡng lão và ở các khu vực thiếu phòng khám, ít bác sĩ hành nghề. Bệnh nhân đặt lịch hẹn khám. Đến ngày hẹn, họ mang theo thẻ bảo hiểm y tế, vì trong đó có thông tin về danh tính cá nhân và các dữ liệu khác về người bệnh. Người bệnh được kết nối với một bác sĩ đã được đào tạo để khám bệnh từ xa.
Trước tiên, cần nói là bác sĩ cũng làm mọi việc như ở một phòng khám truyền thống. Bác sĩ sẽ hỏi thăm xem hôm đó khách hàng có vấn đề gì về sức khỏe, họ có tiền sử bệnh gì không, họ đang phải điều trị bệnh gì… Bác sĩ sẽ làm hồ sơ bệnh án và sau đó sẽ gửi hồ sơ để bác sĩ phụ trách riêng của khách hàng nắm được tình hình. Có đủ các thiết bị y khoa trong phòng khám từ xa để, nếu bác sĩ thấy cần thì người bệnh được đo thân nhiệt, đo huyết áp, nghe phổi, đo nhịp tim, soi màng nhĩ, khám họng … Nói tóm lại, từ xa, bác sĩ có thể làm tới trên 90% số việc mà họ vẫn thực hiện trực tiếp trong các phòng khám truyền thống. »
Trả lời cho câu hỏi liệu việc lắp đặt, triển khai các phòng khám bệnh từ xa với các thiết bị y tế được kết nối có rẻ hơn so với việc xây dựng một phòng khám thông thường hay không, ông Frank Baudino nhấn mạnh : « Chúng ta không thể so sánh hai hình thức này. Đương nhiên là không. Vấn đề là có những vùng không có bác sĩ. Có những khu vực ngày càng ít bác sĩ hành nghề. Mục tiêu quan trọng nhất là chúng ta phục vụ bệnh nhân, để họ được bác sĩ khám bệnh. Chúng ta không thể so sánh khám bệnh từ xa với khám bệnh trực tiếp kiểu truyền thống. Chúng ta sẽ phục vụ được nhiều bệnh nhân. Chúng ta không nói tới việc lắp đặt phòng khám từ xa mà là chúng ta nói tới việc xây dựng một dự án chăm sóc sức khỏe tại một vùng. Mục tiêu là những người bệnh trước đây không được tiếp cận với bác sĩ sẽ có nhiều cơ hội được bác sĩ thăm khám hơn. »
Hiện nay, phương thức khám bệnh từ xa được triển khai nhiều tại các trại dưỡng lão, và đặc biệt là tại các EHPAD - cơ sở chăm sóc người già sống phụ thuộc, nơi nhiều người cao tuổi ốm yếu, thường xuyên phải khám bệnh, trong khi việc đi lại của các cụ lại không hề đơn giản. Cơ sở EHPAD Thizy, tỉnh Yonne, được trang bị một phòng khám bệnh từ xa. Cụ bà Nilda, 84 tuổi, vừa được bác sĩ khám tim từ xa, bên cạnh cụ có một y tá trợ giúp. Cụ Nilda chia sẻ trên kênh LCI: « Tôi thấy phương thức khám bệnh từ xa rất tuyệt vời, rất có ích. Chúng tôi không cần phải đi đâu xa ». Cô y tá Anais Pungier tiếp lời cụ : « Hơn nữa, phương thức khám bệnh từ xa thuận tiện cho chúng tôi rất nhiều về mặt thuốc men. Chúng tôi có thể có đơn thuốc ngay lập tức cho các cụ. Chúng tôi có thể đi mua thuốc ngay lập lức. »
Vùng Aquitaine - miền tây nam nước Pháp - là vùng phát triển tốt dịch vụ khám bệnh từ xa. Hiện tại, bệnh viện Đại học Bordeaux đảm nhiệm việc khám bệnh từ xa cho người cao tuổi ở 55 trại dưỡng lão và cơ sở chăm sóc người già sống phụ thuộc của hai tỉnh Gironde và Dordogne. Tất cả các cơ sở chăm sóc người cao tuổi này đều có phòng với các thiết bị phục vụ công tác khám bệnh từ xa. Bác sĩ, giáo sư Salles thuộc bệnh viện Đại học Bordeaux giải thích : « Mỗi tháng, chúng tôi thực hiện 70 buổi thăm khám từ xa với các cơ sở chăm sóc người cao tuổi. Chúng tôi có thể khám tim, khám da liễu … Nhìn hình ảnh trên caméra, được sử dụng bởi một y tá bên cạnh các cụ già, chúng tôi có thể đưa ra cách điều trị về các vết thương bị hoại tử hay các vết thương lâu liền sẹo ».
Về mặt xã hội, nhiều người lo ngại phương thức khám bệnh từ xa sẽ làm giảm sự giao tiếp trực tiếp giữa bác sĩ với người bệnh, tức là làm giảm quan hệ trực tiếp giữa con người với con người. Về vấn đề này, bác sĩ Frank Baudino khẳng định : « Không, điều đó không hề ảnh hưởng tới quan hệ giữa con người với con người, bởi vì có đến 86% số người được khám bệnh từ xa quên rằng mình đang được bác sĩ chẩn bệnh từ xa, chỉ sau có 3 phút. Tất cả những người bệnh từng được bác sĩ thăm khám từ xa đều vô cùng hài lòng. Và ngày càng có nhiều bác sĩ muốn làm thêm ngoài giờ ở các phòng khám từ xa. Tôi đảm bảo với quý vị là ở đó giao tiếp giữa con người với con người vẫn diễn ra bình thường. »
Tuy nhiên, bác sĩ đa khoa Richard Champeaux, thuộc Trung tâm chăm sóc sức khỏe ở thị trấn Guillon nhấn mạnh : « Khám bệnh từ xa không bao giờ có thể thay thế được bác sĩ truyền thống. Các phương thức khám bệnh cũng tiến triển như sự tiến triển ở các ngành nghề khác trong vòng 15 năm qua. Khám bệnh từ xa phải trở thành một công cụ hữu ích phục vụ cả bác sĩ và bệnh nhân. Tôi muốn nói rằng nó sẽ trở thành một phương thức khám bệnh thông dụng trong ngành y tế. »
Mặc dù phương thức khám bệnh từ xa có nhiều ưu điểm, nhưng để nó trở nên phổ thông, ngành y tế Pháp vẫn còn rất nhiều việc phải làm, sẽ cần thêm nhiều thời gian chuẩn bị, chẳng hạn hướng dẫn kỹ năng khám bệnh từ xa cho bác sĩ, lắp đặt thêm các phòng khám bệnh từ xa. Trước mắt, các bác sĩ mới về hưu, bác sĩ nội trú được khuyến khích dành thêm thời gian khám bệnh từ xa. Các y tá, hộ lý được khuyến khích làm thêm dịch vụ tới nhà hỗ trợ người dân trong khu phố nếu họ muốn được bác sĩ khám bệnh từ xa. Bộ Y Tế Pháp cũng khuyến khích các hiệu thuốc xắp xếp một phòng nhỏ cho khám bệnh từ xa, và chính các dược sĩ sẽ là người hỗ trợ người bệnh sử dụng thiết bị y tế trong quá trình thăm khám.
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký