Thuyết phục Donald Trump : Thử thách cam go đối với tổng thống Pháp

Cho dù tổng thống Pháp và đồng nghiệm Mỹ thể hiện như hai người bạn tâm đầu ý hợp, ngay từ thời khắc đầu chuyến công du của nguyên thủ Pháp tại Washington, Emmanuel Macron đã không thể thuyết phục được Donald Trump thay đổi lập trường về thỏa thuận hạt nhân Iran trong chuyến đi này.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (T) nắm tay nguyên thủ Hoa Kỳ Donald Trump trong cuộc họp báo chung tại Nhà Trắng, Washington DC, Hoa Kỳ ngày 24/04/2018 REUTERS/Jonathan Ernst

Trong cuộc đối thoại rất được trông đợi với Emmanuel Macron tại Văn phòng tổng thống Mỹ hôm qua, 24/04/2018, ông Donald Trump nhắc lại đe dọa xé bỏ thỏa thuận 2015, vốn được các nước châu Âu, cũng như Nga và Trung Quốc coi là thỏa thuận tốt nhất mà quốc tế có thể đạt được trong vấn đề này.

Tổng thống Pháp đứng trước một thách thức vô cùng nan giải. Đó là phải làm mọi cách để duy trì quan hệ mật thiết với đồng nhiệm Mỹ, vốn có quan điểm gần như đối nghịch trong hàng loạt hồ sơ lớn, nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran, điều mà Paris đã nỗ lực từ nhiều tháng nay. Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng sau buổi đối thoại với tổng thống Mỹ, Emmanuel Macron nhấn mạnh : « Chúng ta sẽ không xé bỏ một thỏa thuận để đi về nơi vô định, chúng ta phải xây dựng một thỏa thuận mới, rộng hơn, cho phép bao trùm toàn bộ các mối lo ngại của chúng ta ».

Đặc phái viên RFI Veronique Rigolet cho biết cụ thể :

« Nếu như ngày hôm qua một lần nữa kết thúc với những trang phục lễ hội và nhiều cảnh tượng sang trọng khác trong bữa dạ tiệc cấp Nhà nước tại Nhà Trắng, thì đây cũng là một ngày không hề dễ dàng với tổng thống Emmanuel Macron, vào lúc hai bên đề cập đến các chủ đề gây bất đồng nhất.

Ngay vào lúc khởi đầu cuộc trao đổi với đồng nhiệm Pháp tại Phòng bầu dục, về chủ đề thỏa thuận hạt nhân Iran, tổng thống Mỹ Donald Trump đã đột ngột nổi nóng khi dằn mạnh từng tiếng một : một ‘‘thảm họa’’, ‘‘một nỗi nhục’’. Tuyên bố của Donald Trump khiến không khí trở nên lạnh giá, xóa tan đi những nụ cười bạn hữu cởi mở và đồng thuận ngầm của hai nguyên thủ, được hai bên thể hiện ngay từ khi tổng thống Pháp bước khỏi máy bay chiều ngày thứ Hai, 23/04.

Tổng thống Pháp - người vẫn còn cam chắc là sẽ không có phương án B, cách đây chỉ hai ngày - rút cuộc đã đề nghị một thỏa thuận hạt nhân mới với Iran, với những phạm vi chưa thật rõ ràng. Trong khi đó, giữa hai bên không có nhiều tiến triển trong các hồ sơ khác, như thương mại, thuế quan hay khí hậu.

Nhân nhượng duy nhất của Donald Trump là không loại trừ khả năng các lực lượng Mỹ ở lại lâu hơn một chút tại Syria. Cho dù có được tình bạn với tổng thống Mỹ, nguyên thủ Pháp Emmanuel Macron không dễ dàng thuyết phục được Donald Trump, người hơn bao giờ hết khẳng định quan điểm nước Mỹ trước hết ».

Tổng thống Pháp sẽ phải tìm lại được nụ cười trong bài phát biểu trước Quốc Hội lưỡng viện Mỹ hôm nay, bằng tiếng Anh, trong vòng 30 phút. Phát biểu trước Quốc Hội Mỹ là một vinh dự được dành cho một số nguyên thủ Pháp, trong đó có tổng thống De Gaulle, cách nay đúng 58 năm. Tổng thống Macron dự kiến sẽ trình bày quan điểm của nước Pháp về thế giới, đặc biệt là quan hệ lịch sử « rất đặc biệt » hơn hai thế kỷ với Hoa Kỳ, một tình bạn chưa bao giờ bị chối bỏ, cho dù có nhiều lúc hai bên không hiểu nhau.

Cùng nhau sáng tạo một « trật tự thế giới mới của thế kỷ 21 » cũng sẽ là khuyến nghị của nhà lãnh đạo Pháp, trước các thách thức nghiêm trọng toàn cầu, từ bất bình đẳng gia tăng, môi trường trái đất suy thoái, chủ nghĩa khủng bố, cho đến sự dâng cao của chủ nghĩa dân tộc tại nhiều nơi, các cuộc tấn công đủ loại nhắm vào những giá trị dân chủ.