Pháp thúc đẩy Công Ước Môi Trường Toàn Cầu

Trong những tuần vừa qua, giới bảo vệ môi trường ghi nhận nỗ lực đặc biệt của Pháp. Tiếp theo thành công của thượng đỉnh Khí hậu Paris COP 21 năm 2015, chính phủ Pháp đang đi đầu trong việc thúc đẩy một công ước toàn cầu đầu tiên về môi trường (Pacte Mondial pour l’environnement/Global Pact for the Environment).

Buổi công bố chính thức dự thảo Công Ước Môi Trường Toàn Cầu tại Đại học Sorbonne, Paris, ngày 24/06/2017. Từ trái qua phải, tổng thống Pháp Emmanuel Macron, nguyên tổng thư ký LHQ Ban Ki-Moon, chủ tịch Hội Đồng Bảo Hiến Pháp Laurent Fabius. Ảnh chụp màn hình : pactenvironment.org

Hãng tin môi trường Mỹ ENS, hôm 30/07/2017, dẫn lời luật gia Antonio Herman Benjamen, chủ tịch Ủy ban Luật Môi Trường thuộc Liên Minh Quốc Tế Bảo Tồn Thiên Nhiên và Tài Nguyên Thiên Nhiên LHQ (IUCN). Theo luật gia Benjamen, hiện tại trên thế giới có khoảng 500 thỏa thuận quốc tế các loại liên quan đến môi trường, với các mức độ bắt buộc khác nhau. Nếu được Liên Hiệp Quốc thông qua, công ước mới này sẽ cho phép mang lại một tổng thể luật pháp quốc tế “nhất quán hơn”, buộc các quốc gia và cá nhân phải nỗ lực hơn trong trách nhiệm bảo vệ môi trường.

• Đọc thêm : "Kỷ Nhân sinh'' : Khi con người tạo một thời đại địa chất mới

Le Monde (ngày 24/06), dẫn lời chủ tịch Ủy ban Luật Môi Trường thuộc IUCN, theo đó, các nỗ lực của Pháp rất đáng được ghi nhận. Ngày 24/06, chỉ một ngày sau khi ra mắt tại Paris, dự thảo đã bất ngờ nhận được sự ủng hộ của tổng thống Pháp Emmanuel Macron (xem thêm : Tổng thống Pháp Macron lên tuyến đầu chống biến đổi khí hậu). Tháng 9 tới, tổng thống Pháp có kế hoạch trình trước Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc dự thảo công ước môi trường này.

Luật gia Liên Hiệp Quốc gốc Brazil đặt niềm tin vào vai trò đi đầu trong lĩnh vực môi trường của nước Pháp, vốn là quê hương của Tuyên Ngôn Nhân Quyền và Bộ Luật Dân Sự, ra đời cách đây hơn hai thế kỷ.

Dự thảo Công Ước Môi Trường Toàn Cầu, gồm 26 điều khoản, do câu lạc bộ các luật gia Pháp (Le club des juristes) khởi sự soạn thảo từ tháng 11/2015, với sự tham gia trực tiếp của gần 80 chuyên gia thuộc 40 quốc tịch.

Ý tưởng về một thỏa thuận toàn cầu về môi trường đã được giới luật gia quốc tế thai nghén từ hơn 30 năm nay. Nỗ lực này được đánh dấu bởi sự kiện Hiến Chương về Thiên Nhiên Thế Giới (World Charter for Nature) được Liên Hiệp Quốc thông qua năm 1982. Năm 1995, Ủy ban Luật Môi Trường của IUCN từng đưa ra một dự thảo tương tự như công ước môi trường nói trên, nhưng không thành do thiếu lực đẩy chính trị.

Dự thảo Công Ước Môi Trường Toàn Cầu khẳng định các nguyên tắc căn bản, như quyền được sống trong một môi trường trong lành, nghĩa vụ bảo vệ môi trường của mỗi người, nguyên tắc phòng ngừa, hay người gây tổn hại phải đền bù… Về tầm cỡ của dự án do Pháp chủ xướng, các chuyên gia so sánh với hai công ước bảo vệ các quyền cơ bản, ra đời cách đây nửa thế kỷ : Công Ước Quốc Tế về các Quyền Dân Sự và Chính Trị và Công Ước Quốc Tế về các Quyền Kinh Tế, Xã Hội và Văn Hóa.