Bầu cử tổng thống Pháp : Tiếng vang lớn tại Bỉ và Đức

Bầu cử tổng thống Pháp đâu chỉ là mối quan tâm của người Pháp : các nước láng giềng cũng hướng nhìn về sự kiện 5 năm một lần này.

Đức lo ngại thắng lợi của bà Marine Le Pen, ứng viên đảng cực hữu Mặt Trận Quốc Gia FN. REUTERS/Robert Pratta

Có nước thậm chí còn xôn xao theo dõi không kém gì bầu cử của chính mình, như vương quốc Bỉ, nhất là trong vùng nói tiếng Pháp Wallonie phía nam, bao gồm Bruxelles. Phóng viên AFP tại Bruxelles đã ghi nhận trong bài phóng sự các cuộc tranh luận sôi nổi về các ứng viên tổng thống Pháp, Emmanuel Macron, Marine Le Pen, François Fillon hay Jean-Luc Mélenchon.

Chủ bút của tập san Politique tại Bruxelles, Henri Goldman khẳng định "người Bỉ quan tâm đến cuộc bầu cử tổng thống Pháp như thể là số phận của họ dính vào đấy". Họ vui mừng hay lo âu dán mắt vào điểm tín nhiệm người họ ủng hộ, và không điều gì mà không biết như vụ Pénélope gate, tai tiếng việc làm giả của bà Pénélope Fillon.

Thái độ quan tâm đặc biệt này đối với chính trị Pháp, có lẽ do đời sống chính trị Bỉ quá quanh co, người dân cảm nhận bị tước quyền chọn lựa lãnh đạo : Tại Bỉ thủ tướng được chọn sau các cuộc thương lượng gay go mất hàng tháng trời giữa hơn một chục đảng phái sau bầu cử Quốc Hội theo thể thức tỷ lệ. Cho nên họ rất hứng khởi trước cuộc bầu cử tổng thống trực tiếp, theo hình thức phổ thông đầu phiếu ở Pháp. Tình hình năm 2017, với nhiều sự cố, diễn biến bất ngờ, gay cấn đến giờ phút chót càng làm dân Bỉ say mê.

Trong các đợt mít tinh ở Paris và Marseille, ứng viên Mélenchon, phong trào Nước Pháp Bất Khuất đã có sự ủng hộ rất nhiệt tình của vùng "Wallonie bất khuất", những ủng hộ viên này hãnh diện khoe những lá cờ với hình một chú gà trống đỏ trên nền vàng, biểu tượng vùng Wallonie.

Truyền thông Bỉ huy động lực lượng đưa tin

Trước sự say mê của dân chúng, giới truyền thông cũng rộn rịp theo dõi, đưa tin như thể là đây là một cuộc bầu cử của nước Bỉ, với nào là phỏng vấn trực tiếp, nào là phóng sự, với đặc phái viên tường thuật tại chỗ. Một thông tín viên đài truyền hình Bỉ tại Paris, Pierre Marlet giải thích : "Dân chúng Bỉ theo dõi rất sát cuộc bầu cử ở Pháp, nói đến rất nhiều như thể là người Pháp bầu thay cho họ".

Vùng nói tiếng Pháp theo dõi như thế còn dễ hiểu, nhưng vùng nói tiếng Hà Lan phía bắc cũng không thua kém gì. Truyền thông vùng này cũng dán mắt vào cuộc chạy đua vào điện Elysée : Một thông tín viên đài truyền hình vùng này cho biết là họ có vẻ còn quan tâm nhiều hơn là cuộc bầu cử vừa qua ở Hà Lan. Theo nhà báo Steven Decraene, "vụ tai tiếng Fillon, phong trào mới của Macron, những chủ đề của Le Pen và hiện tượng Mélenchon đã đập mạnh vào trí tưởng tượng, gây ấn tượng không ít".

Kết quả sẽ được loan báo trước Pháp

Theo dõi sát sao thì dĩ nhiên cũng nôn nóng muốn biết kết quả sớm. Truyền thông Bỉ có thói quen là nhanh chóng công bố ngay những tin đầu tiên có được, trong khi đồng nghiệp Pháp thì bị hạn chế hơn, không được quyền công bố bất cứ điều gì trước khi phòng phiếu đóng cửa. Cho nên cứ mỗi lần có bầu cử ở nước láng giềng, thì truyền thông Bỉ lại căng thẳng chuẩn bị đón cư dân mạng Pháp truy cập để tìm kết quả.

Nhân cuộc bầu sơ bộ đảng Xã Hội, nhật báo La Libre Belgique đã đưa kết quả 2 tiếng đồng hồ trước đồng nghiệp Pháp. Nhà báo Pierre Marlet giải thích là người Pháp biết là muốn nhanh chóng thấy được xu hướng thì phải đi tìm thông tin trên truyền thông Bỉ và Thụy Sĩ.

Đức e ngại Le Pen đắc cử

Đức, nước đầu tàu châu Âu cùng với Pháp, không thể thờ ơ trước cuộc bầu tổng thống của thành viên châu Âu quan trọng này. Nhưng thông tín viên RFI tại Berlin, Pascal Thibaut, nhìn thấy mối quan tâm rất lớn, không chỉ trong giới chính trị truyền thông, mà còn rất lớn nơi dân chúng. Pascal hóm hỉnh cho là mối quan tâm này lớn đến nỗi một người Pháp ở Đức, hễ ló mặt ra đường là thế nào cũng bị hỏi ngay : Liệu Marine Le Pen có sẽ đắc cử hay không ?

Người ta có thể nói nôm na là nước Đức đang lo sợ, sợ rằng sau Brexit và Trump, hai sự kiện mà các cuộc thăm dò đã dự báo trước, sáng ngày 08/05 lại thức dậy với tin không hay. Tại Đức người ta đang lo ngại mất đi người đồng minh chủ yếu và thấy châu Âu đứng bên bờ vực thẳm.

Truyền thông Đức đưa tin rất nghiêm túc. Có rất nhiều bài báo nói đến bà Bà Marine Le Pen, "mối hiểm nguy" hàng đầu đối với Đức. Một khám phá đối với Đức là ứng viên Emmanuel Macron, được nói nhiều đến thời gian gần đây. Người thứ ba được chú ý nữa là Jean-Luc Mélenchon, sau khi ông vươn lên đứng hàng thứ 3 trong các cuộc thăm dò dư luận.

Mối quan tâm này của Đức phần nào có thể được giải thích do Berlin cũng được các ứng viên tổng thống Pháp đề cập đến, như một ví dụ nên hoặc không nên noi theo. Có người cũng viếng thăm Đức trong chương trình vận động của họ. Bà Marine Le Pen thường hay tấn công vào Đức, nói đúng hơn là vào thủ tướng Merkel và chính sách nhập cư của bà. Nhưng nếu điều này không mấy gây ngạc nhiên, ngược lại những luận điệu bài Đức nơi một số ứng viên khác, đặc biệt là ông Mélenchon, thì rất được chú ý tại đây.

Các ứng viên khác đã đến Đức và gặp giới lãnh đạo, thủ tướng như các ông Macron, Hamon, Fillon càng thu hút thêm sự chú ý. Đến nỗi mà các truyền thông Đức đã không ngần ngại lên tiếng ủng hộ người này hay người nọ. Hiện nay họ ủng hộ Macron, xem ông là "thành trì" ngăn chặn Marine Le Pen. Quan điểm thiên châu Âu của ông đã thuyết phục ngay cả giới bảo thủ ở Đức.

Bộ trưởng Tài Chính Đức Wolfgang Schauble, Dân Chủ Thiên Chúa Giáo, không ngần ngại nói là ông sẽ bỏ phiếu cho ứng viên Macron, nếu ông là người Pháp ! Ông Martin Schulz, tân chủ tịch đảng Dân Chủ Xã Hội khẳng định phần ông thì sẽ bỏ phiếu cho Benoit Hamon. Bộ trưởng Ngoại Giao Đức Sigmar Gabriel cũng thiên về Macron, tương tự như phần đông trí thức Đức.