2015 : RFI tròn 40 tuổi

Đài phát thanh Quốc tế Pháp (Radio France International - RFI) năm nay tròn 40 tuổi. Được phát sóng với 14 thứ tiếng (trong đó có tiếng Việt), trên khắp 5 châu và hơn 150 quốc gia, RFI - một đài phát thanh nhà nước - là đài quốc tế được nghe nhiều nhất tại Châu Phi. Nhân sự kiện này, nhật báo Le Monde có bài viết đề tựa « RFI, Châu Phi là trọng tâm ».

Đài phát thanh quốc tế RFI. RFI

Theo Le Monde, sở dĩ năm nay sinh nhật RFI âm thầm lặng lẽ một phần cũng vì những biến cố trong nước như các vụ tấn công khủng bố hồi đầu năm và hồi trung tuần tháng 11/2015. Phần khác cũng bởi lịch sử hình thành khá đặc biệt. Chương trình phát sóng đầu tiên năm 1931 với Le Poste thực dân, lúc bấy giờ là phục vụ cho chế độ thực dân Pháp. Chương trình kéo dài đến năm 1938.

Năm 1945, chương trình phát thanh này được nhập vào Cơ quan phát thanh và truyền hình Pháp (Office de radiodiffusion-télévision française, ORTF). Đài chính thức mang tên Radio France Internationale - RFI (Đài phát thanh quốc tế Pháp) năm 1975, ngay trong lòng Radio France (Đài phát thanh Pháp) trước khi trở thành một đài độc lập năm 1987. Nhưng đến năm 2008, theo yêu cầu của Tổng thống Pháp lúc bấy giờ, Nicolas Sarkozy, RFI lại bị sáp nhập vào Audiovisuel Exterieure de la France (Cơ quan phát thanh - truyền hình Pháp).

Mục tiêu hoạt động chính của đài RFI là quảng bá văn hóa Pháp ra thế giới. Tại khu vực Châu Phi, RFI phải cạnh tranh mạnh với các đài quốc tế khác như BBC World Service, American Voice và Deustch Well (Đức). Dù vậy, RFI cũng là đài quốc tế có một hệ thống FM hàng đầu với 156 điểm phát sóng đặt tại 62 quốc gia.

Điều này đã tạo thuận lợi cho hoạt động của đài, và lượng thính giả tại Châu Phi đã tăng hơn 8% trong năm 2014. Đến mức có lời bình phẩm cho rằng RFI đã trở thành « đài phát thanh Châu Phi ». Nhưng theo giải thích của nhà xã hội học Cameroun, Stéphane Akoa, đó là do một mối quan hệ lịch sử xa xưa với lục địa này. « Đây là một đài phát thanh Châu Phi bởi vì đài nói về Châu Phi với người Châu Phi, gần như thường xuyên bắt đầu từ Châu Phi ».

Cũng như bao đồng nghiệp khác, RFI cũng có những mất mát trong quá trình hoạt động. Nhiều người đã hy sinh trong quá trình tác nghiệp tại Mali. Bất chấp những thiệt hại nhân mạng, RFI vẫn muốn tiếp tục duy trì các hoạt động tại đây, với một tinh thần "trách nhiệm" về tự do ngôn luận và thông tin.

Với những chương trình đặc biệt dành cho Châu Phi về thời sự, sức khỏe, thể thao, RFI đã thu được nhiều thành công trong những năm gần đây. Nhưng bên cạnh đó, RFI cũng bị chỉ trích là "tiếng nói phát thanh" cho Bộ Ngoại giao. Một lời chỉ trích đã bị bà Cecile Megie, Giám đốc đài bác bỏ cho rằng trước hết RFI là « một cơ quan truyền thông phục vụ công chúng, một đài độc lập chứ không phải là một đài cho Nhà nước ».