Vào nội dung chính
Tạp chí âm nhạc

Michel Berger - France Gall, cặp nghệ sĩ thành công nhất làng nhạc Pháp

Đăng ngày:

Michel Berger-France Gall là một trong những cặp nghệ sĩ đẹp đôi nhất, tài hoa nhất, thành công nhất, lý tưởng nhất và chung thủy nhất của làng nhạc Pháp. Hơn hai mươi năm sau ngày nhạc sĩ, Michel Berger qua đời, France Gall vẫn xem đoạn đường ngắn ngủi ngót hai mươi năm chung sống và cùng đứng trên sân khấu với nhau là quãng đời đẹp nhất của bà. 

Michel Berger - France Gall cặp đôi hoàn hảo của làng nhạc Pháp
Michel Berger - France Gall cặp đôi hoàn hảo của làng nhạc Pháp DR
Quảng cáo

France Gall kể lại duyên nợ của cô với nhạc sĩ Michel Berger : Họ gặp nhau vào năm 1973 khi cả hai cùng tham dự một chương trình của đài phát thanh. Michel khi đó đã là một nhạc sĩ nhưng chưa là một ca sĩ được biết đến nhiều. Sự nghiệp của France đang trên đà bị hụt hơi sau những thành công rực rỡ ban đầu của những năm 1964-65 với hai ca khúc đi vòng quanh trái đất, Sacré Charlemagne và Poupée de cire, poupée de son, với một giải thưởng âm nhạc châu Âu, Eurovision.

Vài tháng sau buổi hội ngộ ban đầu, món quà đầu tiên Michel Berger dành tặng cho France Gall là ca khúc La Déclaration d’amour. Đấy không hơn không kém là lời tỏ tình, anh gửi đến cô gái tóc vàng có giọng hát trong như pha lê. Giọng hát nhẹ nhàng của France Gall trên nền nhạc du dương, lãng mạn giúp tác phẩm này trở thành một trong những ca khúc ăn khách nhất. Nhiều thế hệ đã mượn bản nhạc này khi cần giãi bày tâm sự.

France Gall đã hợp tác với chàng nhạc sĩ trẻ tuổi này từ sau La déclaration d’amour. Họ sang Los Angeles làm việc, Michel Berger dành cho người bạn đồng hành những nốt nhạc, những lời ca phù hợp với cá tính, với chất giọng của cô nhất. Nhưng rồi khi trở lại Paris, theo như lời France Gall kể lại, mọi chuyện không đơn giản : Michel Berger vừa chia tay với ca sĩ Véronique Sanson, mối tình đầu của anh, vết thương còn chưa lành. Về phần mình, France Gall vừa lấy lại thăng bằng sau một cuộc đổ vỡ và cô không biết đã sẵn sàng đón nhận một mối tình mới hay chưa. Không khí Paris trở nên ngột ngạt đối với họ.

Không hẹn mà cả hai không hẹn mà tìm đến với nắng ấm của Maroc, nhưng mỗi người một ngả. Cuối cùng năm 1976 Michel Berger và France Gall chính thức kết hôn. Tay trong tay, France Gall-Michel Berger cùng viết nên những trang tuyệt đẹp của dòng nhạc pop, vào thời điểm mà những Johny Hallyday, Sylvie Vartan, hay Françoise Hardy, Serge Gainsbourg … đã ngự trị trong lòng người yêu nhạc trẻ.

« Je suis ce que j’écris »

Michel Berger (1947-1992), tên thật là Michel Hamburger, sinh ra trong một gia đình trưởng giả, với ba anh chị em. Bố là một vị bác sĩ phẫu thuật rất nổi tiếng, mẹ là nghệ sĩ dương cầm vào bậc nhất của Paris. Khách đến chơi với gia đình của Michel là những học giả, là những nhà khoa học lừng danh, hay những văn nghệ sĩ như Bernanos, Henri Troyat… Nhưng rồi một ngày kia, người bố của Michel Berger bỏ nhà ra đi. Anh trai của Michel mắc một chứng bệnh hiểm nghèo. Hạnh phúc gia đình bỗng tan vỡ. Điều đó đã ám ảnh Michel Berger trong suốt sự nghiệp sáng tác sau này như anh đã gợi lại qua nhạc phẩm Quelques mots d’amour.

Michel Berger là một nhạc sĩ ngoại hạng. Ở vào đầu thập niên 60, dòng nhạc yéyé đang được ưa chuộng, khán giả châu Âu đang choáng ngập trước ma lực phù thủy của dòng rock'n'roll du nhập từ Hoa Kỳ. Các nhà sản xuất đĩa đua nhau đi tìm những tài năng mới. Michel Berger khi còn chưa đỗ tú tài đã bắt đầu lọt vào mắt xanh của hãng đĩa Pathé Marconi. Nhưng phải đợi tới năm 1966 anh mới thực sự bắt đầu sống vì âm nhạc. Đó là thời điểm Michel Berger cặp với ca sĩ Véronique Sanson. Anh đã soạn nhạc, viết lời, tài trợ, sản xuất hai đĩa album cho cô.

Khi đĩa hát thứ nhì còn chưa hoàn chỉnh, thì Véronique Sanson rũ áo ra đi để chạy theo tiếng đàn quyến rũ của chàng nhạc sĩ người Mỹ, Stephen Stills. Thêm một cuộc chia ly, Michel Berger lại có thêm chất liệu sáng tác của. Một năm sau anh cho ra đời album "Coeur brisé –con tim tan vỡ". Về mặt nghệ thuật đĩa hát này không mấy thuyêt phục nhưng sau này chính Berger tâm sự : Con tim tan vỡ là một liều thuốc giúp anh tiếp tục bước đi trên con đường mình đã chọn, bởi như chính tác giả giãi bày, kinh nghiệm từng trải là nguồn sáng tác của Berger.

Sau khi « lăng -xê » Véronique Sanson, với ca khúc Message personnel, Michel Berger đã thổi một làn gió mới vào sự nghiệp của Françoise Hardy, 21 năm sau Tous les garçons et les filles. Message personnel thành công mỹ mãn về phương diện thương mại. Từ đó, vai trò của một nhà soạn nhạc, của một nhà sản xuất đĩa dường như chiếm trọn thời gian của Michel Berger. Anh ít có dịp trình diễn để đưa tiếng hát của mình đến với công chúng.

Điểm độc đáo của Michel Berger là khi soạn nhạc cho một ca sĩ nào, anh luôn tìm những giai điệu những lời thơ gắn liền với người đó như bóng với hình. Đó là điều nam danh ca Johnny Hallyday đã nhìn nhận sau nhiều lần hợp tác với Michel Berger.

France Gall nguồn cảm hứng vô tận

Nhưng nói đến Michel Berger không thể quên nhắc tới tiếng hát của France Gall, người đã đưa những tác phẩm của Berger bay xa nhất. Sau La Déclaration d’amour, France và Michel gần như không bao giờ rời xa nhau. Cũng từ đó, France Gall hầu như chỉ hát những nhạc phẩm do chính Michel Berger soạn nhạc và lời cho cô.

« Dancing Disco » năm 1977 là khúc dạo đầu cho vở ca nhạc kịch Starmania của anh sau này : lần đầu tiên cặp bài trùng trên sân khấu Michel Berger – France Gall dành toàn bộ 8 ca khúc trong đĩa hát « Dancing Disco » để kể câu chuyện một cô gái làm việc trong một hộp đêm…

Năm 1978, nhờ sự hợp tác với tác giả người Canada, Luc Plamondon, với những giọng ca thiên phú như Daniel Balavoine, France Gall hay Fabienne Thibeault …vở opéra rock Starmania của Michel Berger trở thành « hiện tượng âm nhạc trong năm ». Đứng đầu trong số những đĩa hát ăn khách nhất ở Canada trong 20 tuần lễ.

Còn tại Pháp, gần 100 ngàn khán giả đã bị cuốn hút vào thế giới, nơi mà ở « bên trên », bóng ma khủng bố và của một chế độ toàn là hai sức mạnh đương đầu với nhau. Phía « bên dưới-underground », là những thân phận con người phải tự định đoạt lấy số mệnh.

France Gall, Daniel Ballavoine, Diane Dufresne, Fabienne Thibeault và còn nhiều thế hệ ca sĩ khác nữa từ Céline Dion đến Mauranne… là những sứ giả đưa vở opéra rock này đi vòng quanh trái đất nhờ những ca khúc đã trở thành kinh điển như Les uns contre les autres, Le monde est stone, Le blues du businessman, Un garçon pas comme les autres hay SOS d'un terrien en détresse …

Hối hả với thời gian

1978 là thời điểm thuận lợi nhất, hạnh phúc nhất của cặp vợ chồng Michel Berger-France Gall : France hạ sinh cô con gái đầu lòng vào lúc vở ca nhạc kịch Starmania trên đỉnh cao chói lọi ở hai bên bờ Đại Tây Dương – Pháp và Canada.

Cả một con đường nghệ thuật thênh thang mở ra với Michel Berger và France Gall. Năm 1980 ông hoàng nhạc pop của vương quốc Anh, Elton John muốn tìm đến với ngôn ngữ của Molière đã nhờ Michel Berger soạn nhạc. Les Aveux và Donner pour donner do đôi song ca Elton John France Gall trình diễn đã dễ dàng thâu phục giới mộ điệu.

Cùng lúc, Michel Berger quyết định để cho sự nghiệp ca sĩ của chính mình được cất cánh. Album « Beauséjour » của anh năm đó thống lĩnh thị trường âm nhạc Pháp với một loạt những ca khúc như La groupie du pianiste, Quelques mots d’amour hay Celui qui chante ...

Khi đứa con thứ nhì của mình chào đời, thì cũng là lúc Michel Berger trình làng album « Beaurivage ». Khán giả mến mộ bất ngờ với ca khúc Mademoiselle Chang. Bài hát đánh động dư luận về thân phận một người phụ nữ Cam Bốt, vì thời cuộc, đã phải bỏ sứ ra đi mà không biết ngày về. Người đàn bà châu Á đó giúp việc cho gia đình của Michel Berger và vợ chồng anh đã giúp cho cô có cơ hội gặp lại người thân ở quê nhà.

Đời sống sân khấu và nghệ thuật của đôi vợ chồng France Gall-Michel Berger trở nên rất bận rộn. Những đĩa hát nối đuôi nhau ra đời, những buổi trình diễn của cả France lẫn Michel dầy kín lịch. Bên cạnh những đóng góp cho âm nhạc, cả hai người còn lao vào các hoạt động nhân đạo. Năm 1984 nạn đói hoành hành Ethiopia, mỗi ngày cả trăm người chết.

Michel Berger – France Gall cũng với gần 40 nghệ sĩ tích cực tham gia vào đĩa La Chanson pour l’Ethiopie. Hơn hai triệu ấn bản của được bán ra và toàn bộ doanh thu được dành để cứu trợ nạn nhân Ethiopia. Tiếp theo đó cùng với vợ và một người bạn thân là nam danh ca Daniel Ballavoine, Michel Berger sáng lập hội « Action Ecole » với mục đích đơn giản là tạo điều kiện cho trẻ em châu Phi được cắp sách đến trường.

Công tác từ thiện đó đã cho ra đời một trong những ca khúc cảm động nhất của đôi Michel Berger- France Gall : Babacar.

Hồi kết quá vội vàng

Bước sang đầu thập niên 90, Michel Berger cho ra đời phiên bản tiếng Anh vở opéra rock Starmania, dưới tên gọi Tycoon. Cùng lúc soạn vở ca nhạc kịch thứ nhì La Légende de Jimmy xưng tụng huyền thoại của làng điện ảnh Hollywood, James Dean. Nhưng thành công không được như mong đợi.

Tháng 6/1992 là thời điểm, sau gần 20 năm chung sống ở ngoài đời và trên sân khấu, Michel Berger –France Gall cùng sáng tác và thể hiện chung đĩa hát đầu tiên : « Double jeu ». Họ chuẩn bị một vòng lưu diễn.

Nhưng Michel Berger đột ngột qua đời vào mùa hè năm đó, ở tuổi 44. France Gall lui dần vào bóng tối và không còn bước lên sân khấu từ hơn 15 năm qua.

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Tải ứng dụng RFI để theo dõi toàn bộ thời sự quốc tế

Xem các tập khác
Không tìm thấy trang

Nội dung bạn đang cố truy cập không tồn tại hoặc không còn khả dụng.