Liên hoan kịch nghệ Avignon ngày càng mở cửa cho nhiều thể loại nghệ thuật

Liên hoan nghệ thuật sân khấu, Festival Avignon lần thứ 65 diễn ra từ ngày 6-26/7/11 Trong ba tuần lễ thành phố Avignon trở thành sân khấu lớn nhất thế giới. Ban tổ chức năm nay dành một chỗ đứng riêng biệt cho những sáng tác mới và mở rộng sân khấu liên hoan đến nghệ thuật múa.

Nhà biên đạo múa Boris Charmatz, khách mời danh dự của Liên hoan Avignon 2011 (bên trái, áo đen). Thanh Hà

Hôm nay, vở hài kịch Le Suicidé - Kẻ tự vẫn - của nhà văn Nga, Nicolai Erdman và một vở múa đương đại do học sinh trường tiểu học Monclar trình bày, được chọn để khai mạc chương trình liên hoan lần thứ 65.

Vài giờ trước buổi lễ khai mạc, mọi chú ý đều hướng về phía nữ nghệ sĩ Juliette Binoche, ngôi sao điện ảnh nổi tiếng thế giới, được mời tham gia Festival Avignon năm nay : cô Binoche từ chối họp báo để giới thiệu vở kịch sắp diễn kể từ ngày 8/7 . Điều khiến khán giả Avignon cũng như là báo giới sửng sốt hơn hết là Juliette Binoche đòi được quyền kiểm soát tất cả hình ảnh chụp khi cô tập dợt trên sân khấu Avignon.

Dư luận cho rằng điều này hoàn toán trái ngược với tinh thần mở rộng của liên hoan đã 65 năm tuổi : từ khi được thành lập đến nay, Festival Avignon luôn đặt sự giao lưu, đối thoại giữa các nghệ sĩ với khán giả lên hàng đầu. Báo chí của vùng Vaucluse hôm nay gay gắt chỉ trích thái độ « kênh kiệu » của nữ diễn viên điện ảnh Binoche và đồng thanh cho rằng, cô đã nhầm liên hoan nghệ thuật sân khấu Avignon với thảm đỏ của liên hoan phim quốc tế Cannes.

Dù sao đi nữa sự cố nói trên không gây xáo trộn trong chương trình liên hoan Avignon : trong ba tuần lễ, kể từ hôm nay, hàng loạt các sân khấu được dựng lên ngoài trời để đón 35 buổi trình diễn trong chương trình chính thức. Trong số này có 22 sáng tác mới chưa bao giờ được giới thiệu đến công chúng.

Thêm vào đó lần đầu tiên ban tổ chức đưa dành đến 1/3 chương trình chính thức của liên hoan kịch nghê Avignon để vinh danh một nghệ thuật sân khấu khác : đó là nghệ thuật múa đương đại, với những tên tuổi quen thuộc như nhà biên đạo múa William Forsythe, hay khiêm tốn hơn một chút là diễn viên và nhà biên đạo múa Thierry Thiêu Năng.

Nghê sĩ múa đương đại Boris Charmatz còn rất trẻ tuổi là khách mời danh dự của liên hoan Avignon 2011. Anh vừa tham gia thiết kế chương trình liên hoan vừa giới thiệu ít nhất là ba tác phẩm trong khuôn khổ nhiều hạng mục khác nhau của chương trình Festival lần này.

Bên cạnh chương trình chính thức vừa đa dạng vừa phong phú, đáng nói hơn cả có lẽ là khối lượng khổng lồ của 1.143 xuất diễn lớn nhỏ khác nhau thuộc chương trình Off không chính thức, do hơn 960 đoàn kịch đảm nhiệm. Nói như thế để thấy rằng việc tổ chức không phải là đơn giản và du khách đến dự liên hoan nếu không nghiên cứu chương trình từ trước thì sẽ không biết nên đi xem cái gì và ở đâu.

Nhưng có lẽ đối với những người yêu nghệ thuật sân khấu, đỉnh điểm của liên hoan năm nay sẽ là buổi trình diễn duy nhất vào đêm 18/7, khi nữ nghệ sĩ lão thành Jean Moreau 83 tuổi đọc những vần thơ tuyệt tác của nhà văn Jean Genet, trên nền nhạc do nam danh ca Etienne Daho sáng tác và biểu diễn. Đó là một bài thơ dài, « Le Comdamné à Mort - Kẻ bị kết án tử hình -mà thi sĩ Jean Genet sáng tác năm 1942 trong cảnh ngục tù.

Jeanne Moreau là người đã nhập cuộc với Festival Avignon ngay từ thưở liên hoan còn phôi thai. Bà diễn chung với Jean Vilar trong vở kịch đầu tiên, ra mắt công chúng Avignon năm 1947. Từ đó đến nay, Jeanne Moreau rất thường xuyên trở lại với sân khấu của khu Palais des Papes, bà từng nhiều lần đứng chung sân khấu với một ngôi sao của làng kịch nghệ và điện ảnh Pháp là Gérard Philipe.