Colombia thám hiểm Nam cực khẳng định vị thế chính trị

Nghiên cứu biến đổi khí hậu, bảo vệ đa dạng sinh thái cũng như thiện chí gây ảnh hưởng chính trị là những mục tiêu Colombia đề ra trong chuyến thám hiểm Nam cực đầu tiên trong lịch sử đất nước.

Nam Cực và loài cá voi lưng gù. REUTERS

« Nếu chúng ta không đi Nam cực bây giờ, chúng ta có thể sẽ mất rất nhiều thứ ở đó. Điều đó cũng giống như thuở ban sơ không có thuyền để ra biển. Hay là phi thuyền lên không gian trong tương lai », là lời khẳng định của đoàn tham gia thám hiểm Nam Cực. Chiếc tàu quân sự chở theo 80 hành khách bao gồm các nhà khoa học Colombia đã nhổ neo vào tháng 12 năm 2014 vừa qua. Chuyến đi dự tính kết thúc trong tháng ba sắp đến.

Theo Tổng thống Colombia, Juan Manuel Santos, phát biểu nhân lễ khởi hành, có nói rằng Nam Cực tuy  « xa mà gần ». « Xa » về mặt địa lý, nhưng trên bình diện môi trường, khoa học hay thậm chí chính trị, lại « gần hơn như những gì người dân đang nghĩ ». Trong chuyến thám hiểm lần này, các nhà khoa học « nghiên cứu mối quan hệ giữa Nam Cực với khí hậu Colombia, học cách quản lý tốt hơn ngành đánh bắt trên biển Thái Bình Dương và tìm hiểu nhiều hơn về việc bảo tồn loài cá voi sinh sống ngay trên vùng lãnh hải đất nước. »

Ngoài các nghiên cứu khoa học, mục tiêu chính trị cũng là động cơ chính của chuyến đi Nam Cực lần này. Colombia nhắm đến việc củng cố vị thế của mình trong lòng Hiệp ước về Nam Cực mà quốc gia này tham gia rất muộn trong những năm 1980. Có hiệu lực từ năm 1961, Hiệp ước quốc tế này được ký kết nhằm mục tiêu bảo đảm việc bảo tồn vùng băng cực lớn nhất của hành tinh.

Ẩn số về các voi lưng gù

Đối với các nhà khoa học, chuyến thám hiểm được tổ chức đúng thời điểm. Nhà sinh học Susana Caballero, chuyên nghiên cứu về gien, thuộc trường Đại học Andes tại Bogota, hy vọng nhân chuyến đi này có thể thu thập được những thông tin quan trọng để giải đáp ẩn số về loài cá voi lưng gù. Bà muốn biết xem là loài thực thể sinh sản trong vùng biển Thái Bình Dương, thuộc lãnh hải Colombia có cùng một loài cá voi sinh sống ở Nam Cực hay không, để rồi từ đó thiết lập hành trình di trú của chúng.

Để làm được điều này, các nhà khoa học sẽ cho tiến hành lấy mẫu da của các loài động vật có vú này ở Nam Cực rồi so sánh với mẫu da loài cá thu thập được trên Thái Bình Dương. Theo giải thích của nhà sinh học, việc chứng minh được cả hai loài đó là cùng một loài sẽ tạo cơ sở cho việc bảo tồn loài cá voi này, chẳng hạn như « yêu cầu không sử dụng một số loại lưới đánh bắt trong suốt những tháng di trú hay như vạch ra những lộ trình cụ thể cho các thương thuyền nhằm tránh ảnh hưởng đến chúng ».

Kinh tế cũng là một thách thức cho Colombia. Sự xuất hiện của loài cá voi lưng gù đang trở thành một điểm du lịch hấp dẫn, giúp cho đất nước thu được mỗi năm khoảng 8 triệu đô-la.