Vào nội dung chính
Tạp chí kinh tế

Cải thiện kinh tế Ấn Độ : Thành quả không nhiều của Modi

Đăng ngày:

Kể từ ngày 11/04/2019 gần 900 triệu cử tri Ấn Độ bầu lại Quốc Hội. Đúng 5 năm trước Đảng Nhân Dân Ấn Độ BJP của ông Narendra Modi thắng lớn, chiếm đa số tuyệt đối nhờ vào hứa hẹn đem lại cho quốc gia Nam Á này « những ngày mai tươi sáng », một bộ mặt mới cho đất nước trong thời kỳ công nghệ số. Nội các Modi đã thực hiện được những gì ? Chiêu bài kinh tế có đủ sức giúp đảng BJP tiếp tục cầm quyền thêm một nhiệm kỳ nữa ?

Phe của đảng BJP vận động tranh cử tại New Delhi. Ảnh ngày 08/04/2019.
Phe của đảng BJP vận động tranh cử tại New Delhi. Ảnh ngày 08/04/2019. REUTERS/Anushree Fadnavis
Quảng cáo

Để trả lời những câu hỏi trên, RFI Việt ngữ mời nhà báo Patrick de Jacquelot của tờ báo mạng chuyên nghiên cứu về châu Á, Asialyst.com tham gia chương trình. Ông từng là phóng viên thường trực của nhật báo kinh tế Les Echos trong bảy năm tại New Delhi và tối 08/04/2019, Patrick de Jacquelot vừa tổ chức một buổi hội thảo tại Paris về viễn cảnh bầu cử Quốc Hội Ấn Độ.

Năm 2014 đảng BJP đã bất ngờ gạt đảng Quốc Đại trong tay gia đình Nehru–Gandhi ra khỏi chính quyền. Lần đầu tiên trong gần ba thập kỷ, một đảng phái chính trị chiếm đa số tuyệt đối ở Quốc Hội. Đứng đầu BJP là Narendra Modi, một chính trị gia với lập trường dân tộc chủ nghĩa, đặt quyền lợi của người Ấn Độ giáo lên trên hết.

Một cách khéo léo và nhờ vào ngân sách vận động tranh cử gần như vô hạn, ứng viên của đảng BJP đã dễ dàng được tầng lớp doanh nhân Ấn Độ ủng hộ với những khẩu hiệu như là « Make in India », « Digital India » hay « Ấn Độ thế hệ 2.0 » …

Tại một quốc gia mỗi tháng có thêm khoảng một triệu thanh niên gia nhập thị trường lao động, ứng viên đảng BJP cam kết đem lại công việc làm cho giới trẻ, tạo tăng trưởng cho đất nước với gần 1,4 tỷ dân này, kèm theo đó là một loạt những biện pháp cải tổ để thu hút đầu tư nước ngoài để Ấn Độ cất cánh, bắt kịp Trung Quốc …

Tháng Tư 2019 vào lúc người dân Ấn Độ chuẩn bị bầu lại 543 đại biểu Quốc Hội, giới chuyên gia không phủ nhận một số tiến bộ mà nội các Modi đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua, nhưng đa số cho rằng « thành quả thực sự không nhiều ».

Nhà báo Patrick de Jacquelot của tờ báo mạng Asialyst.com ghi nhận một số những điểm son như sau :

Patrick de Jacquelot : Ông Modi đã được bầu lên nhờ hứa hẹn cải thiện đời sống kinh tế cho người dân, tức là đem lại tăng trưởng cao hơn và giải quyết thất nghiệp. Năm năm sau nhìn lại, có những điểm mà chính phủ đã làm được, có những hồ sơ còn gây nhiều tranh cãi và bên cạnh đó là những thất bại. Trong số các điểm son, thâm hụt ngân sách của nhà nước ở mức độ chấp nhận được. New Delhi kiểm soát được lạm phát và đây là một điều hết sức quan trọng đối với người dân. Bên cạnh đó cũng phải kể đến một vài cải tổ như là đồng nhất thuế trị giá gia tăng hay đơn giản hóa các thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, cải tổ luật phá sản ...

RFI : Nội các Modi có đạt được mục tiêu biến Ấn Độ thành một quốc gia hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư hay không ?

Patrick de Jacquelot : Khi lên cầm quyền, thủ tướng Narendra Modi khởi động chiến dịch mang tên Make in India, khuyến khích đầu tư vào Ấn Độ. Trong ba năm đầu nhiệm kỳ, đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Ấn Độ đã tăng đều đặn nhưng rồi từ 2018 thì đã bị chựng lại, nếu không muốn nói là sụt giảm. Nhìn chung không thể nói rằng các nhà máy sản xuất đã mọc lên như nấm trong ba hay bốn năm vừa qua. Tôi nghĩ về điểm này, kết quả của chính sách do ông Modi khởi động chỉ nửa vời. Một biện pháp nửa vời khác, theo tôi, là nỗ lực xây nhà vệ sinh cho dân. Nhà vệ sinh thì đã có, việc sử dụng đúng mức hay chưa lại là một chuyện khác. Tương tự như vậy, chủ trương mở tài khoản ngân hàng cho hàng triệu người dân Ấn Độ để họ có vốn làm ăn. Mục tiêu này đã ít nhiều đạt được, nhưng tư nhân có tự động đi vay vốn để làm ăn hay không ? Câu trả lời có lẽ là không, theo như những gì tôi đã quan sát được khi sang Ấn Độ công tác.

RFI : Thủ tướng Ấn Độ đã thất bại trong mục tiêu giải quyết thất nghiệp ?

Patrick de Jacquelot : Có hai lĩnh vực mà chúng ta có thể nói là nội các Modi đã thất bại một cách nghiêm trọng. Thứ nhất là vế lao động, và quan trọng hơn nữa là giải quyết việc làm cho giới trẻ. Chúng ta biết Ấn Độ hàng tháng có thêm khoảng một triệu thanh niên gia nhập thị trường lao động. Giải quyết việc làm cho số này đã là một thách thức vô cùng to lớn và để đạt được mục tiêu ấy, GDP cần tăng từ 8,5 đến 10 % một năm. Hiện tại tăng trưởng của Ấn Độ đang ở mức 7 %, tức là chưa đủ để giải quyết thất nghiệp.

Một khó khăn khác đặt ra cho các nhà phân tích liên quan đến mức độ chính xác của các thống kê. Thống kê chính thức về thị trường lao động ở đây, cứ 6 năm mới được công bố một lần. Dù vậy trong một nghiên cứu độc lập được thực hiện gần đây nhất, căn cứ vào một cuộc khảo sát trong giai đoạn 2012-2018, ta thấy tỷ lệ thất nghiệp đối với nam giới sống ở nông thôn đang từ 5 % nhảy vọt lên đến 17 % ; Còn ở thành thị thì đang từ 8 % đã tăng lên đến 19 %.

RFI : Còn thất bại thứ nhì gì ?

Patrick de Jacquelot : Tôi muốn nói đến khu vực nông thôn, bao gồm tất cả các thành phố nhỏ, những người sống ở các vùng quê và đương nhiên là giới chăn nuôi. Cần biết rằng 60 % dân số Ấn Độ sống ở nông thôn, và thu nhập của họ tùy thuộc vào giá cả thực phẩm, vào mùa màng ; 40 % những người trong tuổi lao động ở các vùng nông thôn là nông gia. Nhìn vào hoàn cảnh của số này, ta thấy thu nhập và chất lượng cuộc sống của họ tuột dốc trong những năm tháng ông Modi cầm quyền bởi giá thu mua nhu yếu phẩm sụt giảm. Thành phần này chắc chắn là khó mà bỏ phiếu cho đảng BJP của thủ tướng Modi. Một bằng chứng rõ rệt là trong cuộc tuyển cử tháng 12/2018 tại các bang quan trọng, đảng BJP cầm quyền thua đậm tại ba bang lớn.

RFI : Một sai lầm nghiêm trọng khác là biện pháp đổi tiền. Chính phủ thu hồi các tờ giấy giấy bạc 500 và 1000 rupee.

Patrick de Jacquelot : Một ngày đẹp trời tháng 11/2016 chính ông Modi thông báo trên đài truyền hình thu hồi 86 % lượng tiền mặt đang lưu hành. Cần biết rằng ở đây người ta toàn dùng tiền mặt để thanh toán và Ấn Độ là một trong những quốc gia có một nền kinh tế ngầm rất lớn. Hậu quả kèm theo là chỉ vài giờ sau phát biểu của thủ tướng, dân chúng rồng rắn xếp hàng ở ngân hàng để đổi tiền. Họ phải đợi hàng giờ, thậm chí là từ ngày này qua ngày kia để đổi tiền. Trong khi đó ở các cửa hiệu, các quán ăn, không ai nhận tiền mặt nữa. Trong nhiều tuần lễ, kinh tế bị tê liệt.

Như vừa nói, tại Ấn Độ, kinh tế ngầm chiếm từ 60 đến 70 % các sinh hoạt hàng ngày. Như vậy, ngày một ngày hai, có không biết bao nhiêu người bị mất việc. Dù vậy tôi không thể trích dẫn thống kê chính thức, bởi vì chúng ta đang nói đến các hoạt động kinh tế ngầm. Có điều mọi người than rằng kinh tế Ấn Độ bị chựng lại trong vòng cả năm vì biện pháp đổi tiền này. Nhưng cũng phải nói rằng, Narendra Modi là một bậc thầy trong nghệ thuật đánh lạc hướng công luận. Ông giải thích với dân chúng rằng thu hồi tiền với mệnh giá 500 và 1000 rupee là để chống tham nhũng, những kẻ tham ô hay tội phạm có đồng tiền bất chính sẽ không dám đem ra ngân hàng đổi tiền. Nhưng tính toán đó hoàn toàn sai, bởi vì hơn 99 % các tờ giấy bạc này đều được đem ra ngân hàng để đổi lấy đồng tiền mới. Có nhiều khả năng, những ai từng khốn khổ về chính sách đổi tiền này chắc không bầu lại cho Modi và đảng của ông. Nhưng thú thật cũng rất khó lường trước được hậu quả chính trị từ sau lầm này.

Xin cảm ơn nhà báo Patrick de Jacquelot, nguyên thông tín viên thường trực của báo Les Echos tại New Delhi và hiện là một trong những thành viên của ban biên tập báo mạng Asialyst.com.

Yếu tố kinh tế không giải thích tất cả

Mặc dù nội các của thủ tướng Modi thất bại trong một số những mục tiêu đã đề ra, nhưng giới quan sát về tình hình Ấn Độ không loại trừ khả năng đảng BJP của ông một lần nữa sẽ về đầu trong cuộc tuyển cử sắp mở ra vào ngày 11/04/2019. Thứ nhất, chính trường Ấn Độ luôn đem lại những bất ngờ. Thứ hai là đảng đối lập Quốc Đại đang trong thế chia năm sẻ bảy, khó có hy vọng thu được nhiều phiếu của cử tri. Có khả năng thủ tướng Modi sẽ không tái đắc cử với đa số áp đảo như hồi năm 2014 nhưng đảng BJP vẫn hy vọng về đầu và sẽ phải tìm liên minh để thành lập chính phủ.

Nếu kịch bản này xảy ra, thì đó là nhờ tài thuyết phục khéo léo của ông Narendra Modi, người thường xuyên đảo ngược được cái thế cờ để thoát hiểm.

Sau cùng, ngoài vấn đề cơm áo gạo tiền thiết thực với người dân, thủ tướng Modi còn có một lá chủ bài khác trong tay : an ninh và địa chính trị. Về an ninh, New Delhi đang tập trung vào điểm nóng là Pakistan sát cạnh. Còn về địa chính trị, trọng tâm hiện nay là quan hệ nhậy cảm giữa New Delhi với Bắc Kinh, là vị trí chiến lược của Ấn Độ trong chính sách xoay trục sang châu Á Thái Bình Dương mà Washington đang theo đuổi.

Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí

Tải ứng dụng RFI để theo dõi toàn bộ thời sự quốc tế

Xem các tập khác
Không tìm thấy trang

Nội dung bạn đang cố truy cập không tồn tại hoặc không còn khả dụng.