Philippines triển hạn thiết quân luật

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte ngày 18/07/2017 yêu cầu Quốc Hội triển hạn thiết quân luật trên đảo Mindanao đến cuối năm để chống các tổ chức thánh chiến vũ trang. Tuy nhiên, phe đối lập quan ngại yêu cầu của tổng thống mang tính chuyên chế.

Biểu tình tại Manila chống thiết quân luật được ban hành tại miền nam Philippines. REUTERS/Romeo Ranoco

Thiết quân luật hiện được áp dụng trên toàn vùng Mindanao, nơi có đến 2 triệu dân, được tổng thống Duterte ban hành ngày 23/05/2017 và có thời hạn 60 ngày. Tuy nhiên, AFP nhận định có rất ít khả năng các cuộc giao chiến ở Marawi sẽ sớm kết thúc vì vậy, tổng thống Duterte đã yêu cầu triển hạn thiết quân luật.

Theo Hiến Pháp Philippines, quyết định triển hạn phải được Quốc Hội thông qua. Ông Ernesto Abella, phát ngôn viên phủ tổng thống, cho biết Quốc Hội sẽ họp vào thứ Bẩy 22/07 để bàn về vấn đề này. Hiện phe của tổng thống Duterte chiếm đại đa số tại Quốc Hội nên yêu cầu triển hạn của tổng thống sẽ không bị phản đối.

Nghị sĩ Edcel Lagman, thuộc phe đối lập, cho rằng yêu cầu của tổng thống Duterte là một bước thụt lùi lớn cho nền dân chủ Philippines. Ông cảnh báo nguy cơ Philippines lại trở thành « nạn nhân » của tình trạng lạm quyền của quân đội và đàn áp chính trị sau 30 chế độ độc tài Marcos sụp đổ.

Song song với việc yêu cầu Quốc Hội triển hạn thiết quân luật để đối phó với các nhóm Hồi Giáo cực đoan tại Marawi, tổng thống Philippines cũng hứa trao thêm quyền tự chủ cho cộng đồng Hồi Giáo thiểu số. Dự luật mang tên « Bangsamoro » (vùng đất Moros), được gửi đến tổng thống ngày 17/07, nhằm chống lại chủ nghĩa cực đoan của các nhóm Hồi Giáo vũ trang ở miền nam Philippines.

Từ Manila, thông tín viên RFI Marianne Dardard giải thích :

« Đạo luật mới về quyền tự trị của Bangsamoro là cơ hội thứ hai, thậm chí là cơ may cuối cùng. Gần hai tháng sau khi lực lượng đồng minh của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo tìm cách chiếm thành phố Hồi Giáo lớn nhất Philippines, một số người không ngần ngại trầm trọng hóa thách thức này.

Chính tổng thống Philippines Rodrigo Duterte khẳng định rằng tiến trình hòa bình là một ưu tiên sau một năm ông nhậm chức. Vì văn bản dự thảo luật trước đây về quyền tự chủ của Bangsamoro vẫn vô hiệu ở Quốc Hội. Không kể đến thất bại của các dự định trước đó, phải mất tới 17 năm đàm phán để đi đến thỏa thuận hòa bình được ký vào năm 2014 với lực lượng nổi dậy, chủ yếu là Mặt trận Giải phóng Hồi Giáo Moro (MILF).

Cũng chính từ năm 2014 này, nhiều nhánh phiến quân của các nhóm ly khai khác nhau ở miền Nam đã tuyên thệ trung thành với tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo ».