Biển Đông: Philippines và Trung Quốc khởi sự đối thoại song phương

Manila và Bắc Kinh sẽ chính thức đối thoại song phương về các tranh chấp tại Biển Đông kể từ tuần tới. Trên đây là thông báo của đại sứ Philippines tại Trung Quốc ngày hôm qua, 13/05/2017. Theo đại sứ Philippines, với cuộc đối thoại này, « một chương mới » mở ra trong quan hệ hai nước.

Bãi cạn Scarborough, một vùng tranh chấp giữa Philippines và Trung Quốc tại Biển Đông. Wikipedia

Theo báo chí Philippines, cuộc đối thoại sẽ diễn ra bên lề một hội nghị cấp thứ trưởng ngoại giao giữa ASEAN và Trung Quốc tại miền nam Trung Quốc. Trả lời kênh truyền hình Philippines ABS-CBN, đại sứ Jose Santa Romana cho biết cuộc đối thoại đầu tiên này là dịp mở đầu cho một « cơ chế tham vấn song phương » lâu dài, dự kiến sẽ diễn ra với nhịp độ hai lần một năm. Cơ chế này trước hết giúp cho hai phía trao đổi các quan điểm riêng, vốn rất khác biệt, của mình về vấn đề Biển Đông.

Đại sứ Philippines giải thích việc mở ra cuộc đối thoại song phương là kết quả của chính sách ngoại giao mới của tổng thống Rodrigo Duterte, « tách biệt » các tranh chấp Biển Đông với các quan hệ hợp tác kinh tế, văn hóa với Trung Quốc, khác với chính sách đối đầu của tổng thống tiền nhiệm.

Theo đại sứ Jose Santa Romana, « nếu đặt các tranh chấp Biển Đông ở trung tâm và chọn cách đối đầu làm chính, hệ quả là các quan hệ hợp tác sẽ bị cản trở, bởi các tranh chấp không thể được giải quyết một cách nhanh chóng ».

Đại diện ngoại giao Philippines cho rằng việc ngư dân Philippines trở lại hoạt động bình thường trong những tháng gần đây tại khu vực xung quanh bãi cạn Scarbourough, vốn bị Trung Quốc kiểm soát, là một dấu hiệu thành công cụ thể của chính sách ngoại giao mới.

Manila không từ bỏ các thắng lợi pháp lý tại La Haye

Tuy nhiên, đại sứ Philippines nhấn mạnh, tách các tranh chấp tại Biển Đông sang một bên không có nghĩa là Manila từ bỏ các đòi hỏi chủ quyền của mình tại khu vực này. Báo Philippines Inquirer dẫn lời đại sứ Jose Santa Romana, theo đó Manila sẽ « không từ bỏ » các thắng lợi về pháp lý, đạt được với phán quyết hồi tháng 07/2016 của Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye, trong vụ kiện chống lại Trung Quốc.

Cho đến nay, các tham vọng lãnh thổ của Bắc Kinh tại hầu hết Biển Đông, con đường hàng hải huyết mạch thế giới, không những gây lo ngại rất lớn cho các nước láng giềng trực tiếp có tranh chấp với Trung Quốc, mà còn là một trong những hồ sơ quốc tế nóng bỏng nhất, đặc biệt với việc Trung Quốc tăng cường bồi đắp nhiều đảo nhân tạo tại quần đảo Trường Sa và gia tăng quân sự hóa khu vực này.

ASEAN đang nỗ lực đàm phán với Trung Quốc để thông qua Bộ Quy Tắc Ứng Xử ở Biển Đông (COC), để ngăn ngừa xung đột bùng phát.

Ngoại trưởng Indonesia khuyến nghị nhanh chóng hoàn tất COC

Trong cuộc hội kiến với đồng nhiệm Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi) tại Bắc Kinh, hôm qua 13/05, ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi đề nghị Trung Quốc thực sự nỗ lực để thực thi cam kết thông qua dự thảo khung của Bộ Quy Tắc Ứng Xử COC vào giữa năm nay.

Theo báo Singapore Straits Times, mong muốn của phía Indonesia là cùng với việc thông qua dự thảo khung nói trên, Bắc Kinh cần thông báo rõ lộ trình hoàn tất COC trong thời hạn sớm nhất.

Tổng thống Indonesia Joko Widodo và đồng nhiệm Philippines Rodrigo Duterte hiện có mặt tại Bắc Kinh để tham dự thượng đỉnh về Con Đường Tơ Lụa Mới, do Trung Quốc tổ chức hai ngày 14-15/05.