G20 Hàng Châu : Khẩu chiến Obama và Tập Cận Bình về Biển Đông

Một ngày trước khi khai mạc thượng đỉnh G20, tại Hàng Châu, trong cuộc hội đàm cấp cao giữa Mỹ và Trung Quốc  hôm mồng 03/09/2016, tổng thống Mỹ Barack Obama và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã thảo luận về Biển Đông. Đôi bên tiếp tục khẳng định lập trường của mình trong hồ sơ này.

Tổng thống Barack Obama (T) và chủ tịch Tập Cận Bình tại Hàng Châu, Trung Quốc, ngày 03/09/2016. Reuters

Theo Reuters, cuộc hội đàm giữa phái đoàn Trung Quốc và Hoa Kỳ kéo dài tới bốn giờ. Sau cuộc gặp với chủ tịch Tập Cận Bình, tổng thống Barack Obama đã kêu gọi Bắc Kinh tôn trọng luật pháp quốc tế, tôn trọng « các nghĩa vụ » chiểu theo Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), để giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông. Nguyên thủ Hoa Kỳ cũng nhắc lại các cam kết của Washington đối với các đồng minh trong khu vực.

Trong một thông cáo dài hơn thông lệ, Nhà Trắng cho biết là tổng thống Obama đã nhấn mạnh quyết tâm không hề lay chuyển của Mỹ trong việc bảo đảm an ninh cho các đồng minh. Tổng thống đã tái khẳng định "hợp tác với tất cả các nước trong vùng" để bảo đảm là các nguyên tắc của luật pháp quốc tế được tôn trọng, các hoạt động trao đổi thương mại diễn ra tốt đẹp và quyền tự do lưu thông trên biển cũng như trên không trong khu vực này.

Theo bộ Ngoại Giao Trung Quốc, về phần mình, chủ tịch Tập Cận Bình đã tuyên bố là Bắc Kinh tiếp tục kiên quyết bảo vệ « chủ quyền và các quyền hàng hải của Trung Quốc ở biển Hoa Nam » – tức Biển Đông. Lãnh đạo Trung Quốc cũng nhắc lại là sẽ « giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình thông qua đối thoại tham khảo với các bên liên quan », đồng thời kêu gọi Hoa Kỳ đóng vai trò xây dựng trong hồ sơ này.

Theo giới phân tích, Trung Quốc rất mong muốn thượng đỉnh G20 thành công để tạo dựng hình ảnh một cường quốc và duy trì quan hệ tốt đẹp với Hoa Kỳ, nhưng không hề nhượng bộ trong hồ sơ Biển Đông.

Trong khi đó, vài tháng trước khi rời Nhà Trắng tổng thống Mỹ Barack Obama tìm cách hoàn tất chiến lược « xoay trục » sang châu Á-Thái Bình Dương. Ông mong muốn người kế nhiệm tiếp tục chiến lược này.

Trong cuộc hội đàm ngày hôm qua 03/09/2016 ở Hàng Châu, ngoài hồ sơ Biển Đông, nguyên thủ hai nước cũng đã thảo luận nhiều hồ sơ khác. Hãng Reuters cho biết là tổng thống Mỹ đã kêu gọi Trung Quốc tôn trọng " nghĩa vụ bảo vệ các quyền tự do tôn giáo của các công dân ".