Nhật Bản và châu Phi : Trật tự trên biển phải dựa trên luật lệ quốc tế

Trong một tuyên bố chung kết thúc hội nghị thượng đỉnh Nhật Bản-Châu Phi vào hôm qua, 28/08/2016 tại Nairobi, thủ đô Kenya, các lãnh đạo Nhật Bản và châu Phi đã cam kết cùng nhau chống khủng bố, đồng thời nhấn mạnh đến tầm quan trọng của một trật tự trên biển dựa trên luật pháp. Nội dung liên quan đến an ninh hàng hải này được xem là một thành công của Nhật Bản đã đưa vấn đề vào tuyên bố chung.

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe trong buổi bế mạc TICAD tại Tokyo. TONY KARUMBA / AFP

Bản Tuyên Bố Nairobi được thông qua tại Hội Nghị Quốc Tế Tokyo về Phát Triển Châu Phi (tên tắt tiếng Anh là TICAD) - lần đầu tiên mở ra tại châu Phi – đã dành riêng một đoạn (3.3.4) để đề cập đến vấn đề an ninh hàng hải với nội dung như sau :

« Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát huy các nỗ lực khu vực và quốc tế liên quan đến an ninh hàng hải, trong đó có việc chống hải tặc, chống đánh cá bất hợp pháp và các tội phạm hàng hải khác, duy trì một trật tự hàng hải dựa trên luật pháp, phù hợp với các nguyên tắc của luật pháp quốc tế như đã được ghi trong Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS). »

Theo hãng tin Nhật Bản Kyodo, đoạn nói về vấn đề an ninh hàng hải được đưa ra vào lúc căng thẳng vẫn rất cao tại hai vùng Biển Đông và biển Hoa Đông do các động thái quyết đoán ngày càng tăng của Trung Quốc. Nhật Bản là quốc gia đã liên tục kêu gọi tôn trọng các quy tắc của pháp luật và phản đối việc sử dụng vũ lực hoặc biện pháp ép buộc trong việc duy trì an ninh hàng hải.

Tuyên bố dĩ nhiên cũng nhắc đến tầm quan trọng của vấn đề an ninh trên biển đối với châu Phi, nơi cướp biển vẫn hoành hành ngoài khơi Somalia : « Chúng tôi cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc củng cố an ninh và an toàn hàng hải thông qua hợp tác quốc tế và khu vực, như đã được nêu lên trong bản Chiến Lược Biển Hợp Nhất của châu Phi 2050), trên cơ sở phù hợp với luật biển quốc tế. »

Ngoài nội dung liên quan đến an ninh hàng hải, các lãnh đạo Nhật Bản và châu Phi còn bày tỏ quyết tâm hợp tác chống khủng bổ, phát huy đầu tư vào hạ tầng cơ sở Châu Phi và những vđ kinh tế, thương mại, xã hội khác.

Theo các nhà quan sát, Hội Nghị Quốc Tế Tokyo về Phát Triển Châu Phi là một sáng kiến của Nhật Bản nhằm chiêu dụ châu Phi, một lục địa đang ngày càng ngả về phía Trung Quốc. Khai mạc lần đầu tiên vào năm 1993, TICAD mở ra 5 năm một lần tại Nhật Bản.

Tuy nhiên năm 2016 này, lần đầu tiên diễn đàn kinh tế Nhật-Châu Phi được tổ chức tại lục địa « đen », và sắp tới đây, sẽ được tổ chức 3 năm một lần, luân phiên ở Nhật và ở một quốc gia châu Phi.