Anh xét lại một dự án điện hạt nhân, Bắc Kinh nổi giận

Vào tuần trước, hội đồng quản trị tập đoàn điện lực Pháp EDF đã thông qua việc xây dựng hai lò phản ứng hạt nhân EPR ở Hinkley Point, miền tây nam nước Anh, cùng với đối tác Trung Quốc, tập đoàn năng lượng hạt nhân CGN. Thế nhưng sau đó, tân chính phủ Anh lại cho biết là cần phải xem xét lại dự án này trong bối cảnh Brexit, tức là Anh Quốc rời khỏi Liên Hiệp Châu Âu.

Tại địa điểm dự kiến xây dựng nhà máy hạt nhân Hinkley, miền tây nam nước Anh. Reuters/Suzanne Plunkett

Theo giới quan sát, nguyên do sâu xa trong quyết định xét lại dự án Hinkey Point thực ra là thái độ nghi kỵ của Luân Đôn, sợ rằng việc Trung Quốc tham gia vào đề án điện hạt nhân này có thể gây bất lợi cho Anh Quốc. Bắc Kinh đã không che giấu thái độ phẫn nộ.

Thông tín viên RFI tại Bắc Kinh, Heike Schmidt tường thuật :

« Bắc Kinh « không buồn cười chút nào » và tỏ rõ sự bực bội. Tân Hoa Xã nhận định : « Tất nhiên bật đèn xanh cho một dự án trị giá 24 tỷ đô la không phải là một quyết định dễ dàng… Nhưng điều mà Trung Quốc không thể hiểu là sự ngờ vực không cơ sở đối với đầu tư của Trung Quốc thể hiện qua sự trì hoãn này ».

Thủ tướng Anh Quốc tiền nhiệm, ông David Cameron đã rất mong mỏi khối đầu tư này của Trung Quốc, tương đương với 1/3 dự án, nhưng êkíp của thủ tướng mới Theresa May thì lại tỏ vẻ ngờ vực đối tác Trung Quốc.
Trên các phương tiện truyền thông, cũng như trong các tầng lớp chính trị Anh Quốc, nhiều mối quan ngại đã được nêu lên về khả năng Trung Quốc gài sẵn « một ngả tiếp cận bí mật » trong lúc xây dựng, để rồi sau này kiểm soát toàn bộ nhà máy.

Tân Hoa Xã đã phản bác lập luận trên, cho đấy là suy đoán « không cơ sở, chẳng khác gì chuyện khoa học giả tưởng ».

Hãng tin Trung Quốc rất bực tức cho là « Trung Quốc không thể chấp nhận những lời tố cáo hời hợt về sự thành thật của mình… Sự trì hoãn từ phía Anh làm cho tình hình thêm bấp bênh. »

Thời đại hợp tác « vàng son » mà cả Bắc Kinh và Luân Đôn đều ca ngợi, nhân chuyến viếng thăm của chủ tịch Tập Cận Bình vào tháng 10 năm ngoái phải chăng đã kết thúc ?

Dẫu sao thì nước Anh sẽ mất mát nhiều : Anh Quốc hiện là điểm đến số 1 của các tập đoàn, công ty Trung Quốc. Từ năm 2008, người Trung Quốc đã đầu tư khoảng 70 tỷ đô la vào các thương vụ sát nhập và mua lại công ty Anh Quốc ».