Biển Đông : Mỹ ủng hộ đối thoại Trung Quốc – Philippines

Ngày 26/07/2016, họp báo tại Lào, nơi đang diễn ra các hội nghị giữa ASEAN với các đối tác, ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry tuyên bố Washington ủng hộ Bắc Kinh và Manila đối thoại để giải quyết các bất đồng tại Biển Đông, trên cơ sở luật pháp quốc tế.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry họp báo tại Vientiane, Lào, bên lề Diễn đàn ARF, ngày 26/07/2016. Reuters

Phán quyết của Tòa Án Trọng Tài Thường Trực, bác bỏ yêu sách chủ quyền trên gần trọn Biển Đông của Trung Quốc, sau khiếu nại của Philippines, có thể khiến căng thẳng trong khu vực gia tăng. Bắc Kinh không tham gia vào vụ kiện và cũng không chấp nhận phán quyết của Tòa.

Reuters dẫn lời ngoại trưởng Hoa Kỳ, nhấn mạnh đến thách thức đối với các bên liên quan, là « giải quyết bất đồng bằng con đường ngoại giao và pháp lý ».

Ngoại trưởng John Kerry khẳng định trong cuộc trao đổi ngày 25/07/2016 với đồng nhiệm Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi), hai bên đã nhất trí « không quốc gia tranh chấp nào được có các hành vi khiêu khích, làm gia tăng căng thẳng ». Lãnh đạo ngoại giao Mỹ cũng cho biết trong cuộc gặp tổng thống Philippines Rodrigo Duterte vào ngày 27/07/2016, ông sẽ khuyến khích nguyên thủ Philippines đàm phán với Trung Quốc về Biển Đông.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ cũng lưu ý việc Bắc Kinh không chấp nhận phán quyết của Tòa Trọng Tài là một trở ngại, bởi đối với cộng đồng quốc tế, trong đó có Hoa Kỳ, phán quyết này là mang tính ràng buộc.

Về cuộc gặp giữa hai ông Vương Nghị và John Kerry, bộ Ngoại Giao Trung Quốc ra một thông báo, khẳng định Bắc Kinh hy vọng phía Mỹ sẽ ủng hộ « đối thoại Trung Quốc – Philippines và các nỗ lực của Trung Quốc và ASEAN nhằm duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực ». Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc cũng nhắc đến lập trường của ngoại trưởng Mỹ, được tái khẳng định trong cuộc gặp đồng nhiệm Trung Quốc là Washington trung lập trong các tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông.

Nói chuyện với báo giới tại Vientiane, ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay cũng nhấn mạnh tranh chấp tại Biển Đông không phải là giữa Hoa Kỳ với Trung Quốc, mà là giữa Philippines với Trung Quốc, và Manila sẽ « tiếp tục theo đuổi các đối thoại song phương với Bắc Kinh, nhằm giải quyết bất đồng bằng con đường hòa bình ».