Barack Obama sang trang cuộc Chiến tranh Việt Nam

Chuyến thăm Việt Nam 3 ngày của tổng thống Mỹ Barak Obama đã kết thúc nhưng vẫn để lại dư âm trên báo Pháp. Nhật báo Le Monde có bài « Barack Obama ghi dấu ấn lịch sử xích lại với Việt Nam » của Bruno Philip, một nhà báo rất thông thạo các vấn đề châu Á và Việt Nam.

Tổng thống Mỹ Barack Obama với giới trẻ Sài Gòn, ngày 25/05/2015. REUTERS/Carlos Barria

Tác giả trở lại sự kiện nổi bật của chuyến thăm Việt Nam lần này là việc ông Obama thông báo dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam với nhận định : « 16 năm sau chuyến thăm Hà Nội của ông Bill Clinton mang tính biểu tượng đánh dấu sự hoà hợp giữa hai cựu thù, thì chuyến thăm của ông Obama chính thức sang trang cho cuộc chiến tranh Việt Nam ».

Về tầm quan trọng của việc gỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí, bài viết trích dẫn chuyên gia về các vấn đề quân sự Đông Nam Á Prashanth- Parameswran nhận định, như vậy là : « Washington thừa nhận tầm quan trọng chiến lược ngày càng lớn của Việt Nam cho chính sách đối ngoại của Mỹ ».

Theo tác giả, nếu như Trung Quốc nằm trong tầm ngắm của ván bài mới chiến lược-quân sự này của Mỹ thì hơn bao giờ hết Việt Nam được đặt trong tầm nhìn chiến lược của Mỹ tại châu Á Thái Bình Dương, nhất là khi Trung Quốc đang cho xây dựng các căn cứ trên các đảo ở Biển Đông mà Việt Nam và một số nước khác vẫn đòi chủ quyền.

Hà Nội và Washington đều có nhu cầu hợp tác trong vùng cho dù, mỗi bên vì lý do riêng, đều chú ý tránh Trung Quốc. Chẳng hạn , ông Obama giải thích quyết định gỡ bỏ cấm vận vũ khí là « dựa trên mong muốn hoàn tất tiến trình bình thường hoá quan hệ với Việt Nam đã kéo dài lâu nay ». Còn phía Việt Nam thì vẫn duy trì một chính sách ngoại giao « cân bằng ». Ngày 19/5, bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch đã tiếp đại sứ Trung Quốc tại Hà Nội, Hồng Tiểu Dũng (Hong Xiaoyong) để nhấn mạnh đến « tăng cường » hợp tác quân sự hai nước… ?

Bài báo dẫn ông Nguyễn Ngọc Trường, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Phát triển Quốc tế của Việt Nam đánh giá, hiện tại Việt Nam vẫn còn thích mua thiết bị quân sự Nga hơn vì giá rẻ hơn, « tầm quan trọng của quyết định bỏ cấm vận vũ khí chủ yếu là để cho thấy Hoa Kỳ ủng hộ người Việt Nam ».

Tác giả Bruno Philip nhắc lại một chi tiết trong cuộc viếng thăm Việt Nam của tổng thống Mỹ, đó là, ông Obama đã làm nức lòng công chúng trong diễn văn đọc tại Hà Nội có đoạn : « Các nước lớn không được ăn hiếp nước nhỏ và các bất đồng phải được giải quyết một cách hoà bình ». Tác giả nhận xét, ông Obama chẳng cần phải biện hộ gì thêm, « cái bóng của Trung Quốc không hề xa, nhất là ở tại một nước Việt Nam tâm lý bài Trung đã có trong tâm khảm ».

Theo Le Monde, người Mỹ vẫn cài vấn đề nhân quyền vào trong các điều kiện bán vũ khí cho Việt Nam. Một số nhà phân tích nhận định là Hoa Kỳ muốn dựa vào đó để ép Hà Nội nhượng bộ trên vấn đến nhân quyền. Về lĩnh vực này tác giả dẫn một báo cáo gần đây của tổ chức Ân Xá Quốc Tế ( Amnesty International) cho hay « tại Việt Nam ít nhất hiện vẫn còn 45 người bị cầm tù vì lý do chính trị. Tháng Ba vừa qua, 7 blogger và các nhà hoạt động bị kết án vì tội tuyên truyền chống nhà nước ». Trong chuyến viếng thăm Hà Nội của tổng thống Mỹ, 8 nhà hoạt động có tiếng nói chỉ trích chế độ đã bị ngăn cản không được đến gặp ông Obama theo lời mời của phía Mỹ.

Thay cho lời bình luận, tác giả dẫn lời ông John Sifton, giám đốc châu Á của Human Rights Watch đánh giá : «Tổng thống Obama đã cho Việt Nam một món quà mà họ không xứng đáng» được nhận.

Cuối cùng nhà báo của Le Monde ghi nhận chuyến thăm của ông Obama còn cho thấy tình cảm của dân chúng Việt Nam với nước Mỹ. Theo một thăm dò dư luận mới đây, thì có 78% người Việt Nam có cái nhìn tích cực đối với nước Mỹ. Tỷ lệ còn cao hơn trong giới trẻ ở độ tuổi 29, tức là lớp người sinh ra và lớn lên khi cuộc chiến với Mỹ đã lùi xa.

Thách thức toàn cầu và vai trò hạn chế của nhóm nước G7

Vẫn ở châu Á, hôm nay 26/5 và ngày mai, các nhà lãnh đạo của 7 nước công nghiệp phát triển gặp nhau tại Nhật Bản trong cuộc họp thượng đỉnh thường niên của nhóm. Nhân sự kiện này, Le Monde có bài : « Thách thức toàn cầu và vai trò hạn chế của nhóm nước G7 ».

Theo Le Monde, chương trình nghị sự của thượng đỉnh G7 lần này khá dày từ bàn việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thế giới, chống bíến đổi khí hậu, các phương thức đấu tranh chống khủng bố, thách thức nhập cư cho đến vấn đề gia tăng căng thẳng tại Biển Đông.

Tuy nhiên theo tờ báo, nếu như G7 quy tụ các cường quốc chiếm tỷ trọng 40% thương mại toàn cầu nhưng nhóm nước này vẫn chỉ có năng lực hành động giới hạn. Theo một quan chức ngoại giao Pháp thì, "các cuộc họp này là dịp trao đổi một cách thoải mái hơn vì không có quyết định nào đưa ra."

Từ khi Nga bị khai trừ khỏi nhóm, các thành viên G7 hầu như thống nhất trên mọi vấn đề, thậm chí phần cốt lõi của tuyên bố chung đã có, chỉ để trống lại vài mục nhỏ.

Nhật Bản lên tuyến đầu bảo vệ các nước Đông Nam Á trước Trung Quốc

Tuy nhiên Le Monde nhận thấy, nước chủ nhà Nhật Bản quan tâm đến kỳ thượng đỉnh này hơn cả. Chủ đề quan trọng nhất với Tokyo vẫn là an ninh tại châu Á. Nhật Bản và các đối tác sẽ đề cập đến chương trình hạt nhân và phát triển tên lửa của Bắc Triều Tiên, tầm quan trọng của việc tôn trọng quyền tự do lưu thông hàng hải và hàng không. Trên hồ sơ này Nhật muốn nhắm trực tiếp vào mục tiêu Trung Quốc, đang gây căng thẳng trên biển Hoa Đông cũng như Biển Đông bởi những đòi hỏi chủ quyền vô lối của họ.

Liên quan đến hồ sơ này, nhật báo kinh tế Les Echos cũng ghi nhận : « Chính phủ Nhật hy vọng sẽ thuyết phục được các đồng nghiệp (trong G7) đồng thanh lên án các hành động hung hăng của Bắc Kinh ở Biển Đông ». Les Echos cho biết, theo bản nháp của tuyên bố chung kết thúc G7, đã được báo chí Nhật phổ biến, có đoạn lãnh đạo G7 lên án « các hành động đơn phương làm thay đổi nguyên trạng và phản đối mạnh mẽ việc quân sự hóa trong khu vực cũng như việc lập các cơ sở xây dựng mới trên những đảo mà nhiều nước đang đòi chủ quyền ». Giờ đây Tokyo muốn lên tuyến đầu trong việc bảo vệ các quốc gia Đông Nam Á đang phải đương đầu với những đòi hỏi lãnh thổ ngày càng quá đáng của Trung Quốc.

Pháp : Cuộc đọ sức giữa công đoàn và chính phủ chưa có hồi kết

Chủ đề chính của tất cả các tờ báo Pháp ra hôm nay là Cuộc đọ sức giữa chính phủ và CGT, Tổng Liên Đoàn Lao động Pháp. Cuộc huy động của tổ chức công đoàn lớn nhất nước Pháp đòi chính phủ rút lại dự Luật lao động cải cách bước sang ngày thứ 8 mà chưa thấy lối thoát. CGT tiếp tục kêu gọi đình công, phong tỏa làm tê liệt cả nước trong các lĩnh vực điển hành là giao thông vận tải và năng lượng. Phong trào bắt đầu lan vào các nhà máy điện hạt nhân. Thậm chí hôm nay, cuộc đình công còn đánh vào nhu cầu thông tin của người dân. Sáng nay, ngoại trừ báo l’Humanité, không một tờ báo giấy nào xuất hiện trên quầy bán báo vì toàn bộ hệ thống in ấn và phát hành báo cũng bị phong tỏa. Phong trào đấu tranh do CGT phát động đã làm tăng thêm những khó chịu cho cuộc sống hàng ngày của người Pháp khi từ mấy ngày qua đa số người dân bị đẩy vào tình trạng khan hiếm xăng dầu trầm trọng khiến các hoạt động bị đình đốn.

« Những người bị phong tỏa » là hàng tựa lớn trang nhất của báo Libération. Tờ báo ghi nhận « dòng người sử dụng xe hơi tiếp tục ùn ùn đổ về các trạm xăng ». Quốc vụ khanh phụ trách giao thông Pháp cho biết : « tiêu thụ xăng dầu trong dân từ hai ngày nay đã tăng gấp ba lần. Hơn 4000 trạm xăng ở trong tình trạng cạn kiệt ».

Libération đặt câu hỏi liệu nước Pháp có thực sự bị phong tỏa toàn bộ ? Phải chăng không có cách nào để thương lượng chấm dứt cuộc xung đột ? Dường như là không, theo nhận định của tờ báo, bởi vì cả hai, một bên là CGT vẫn bám giữ lập trường rút toàn bộ văn kiện luật cải cách, còn bên kia là chính phủ thì nhất khoát không và sửa đổi điều khoản gây tranh cãi nhất cũng không.

Nhật báo Công Giáo La Croix đặt một câu hỏi khác trên trang nhất CGT có thể phong tỏa được đất nước ? Mặc dù là một thế lực công đoàn mạnh, hiện nằm ở trung tâm cuộc đấu tranh này, nhưng theo ghi nhận của La Croix, CGT khó có thể huy động được một cuộc tổng đình công rộng khắp.

CGT bị chỉ mặt

Về phần mình, nhật báo le Figaro tập trung chỉ trích trách nhiệm của CGT và lãnh đạo của tổ chức, ông Philippe Martinez mà tờ báo gọi là « Người muốn nước Pháp quỳ gối », tựa trang nhất của Le Figaro. Tờ báo ghi nhận "tổng thư ký CGT đã trở thành khắc tinh của chính phủ, không chịu lùi bước, muốn buộc hành pháp rút lui dù có phải làm tê liệt đất nước".

Với giọng điệu khó chịu, xã luận của tờ báo có xu hướng thiên hữu này viết : Nước Pháp sẽ còn phải chấp nhận sống dưới sự độc tài công đoàn này bao lâu nữa ? Dưới sự thao túng của một vài thành viên công đoàn hung hăng có thể làm mưa làm gió từ hàng thập kỷ qua. Giờ đây chẳng phải họ đang phong tỏa các khu lọc dầu, kho xăng, phát hành báo, đe dọa cho ngừng hoạt động nhà máy điện hạt nhân, giao thông công cộng và làm lụi bại thêm kinh tế của nước Pháp đấy sao ?

Điều quan trọng là đâu là lối thoát cho cuộc xung đột này ? Nhật báo Le Monde nhận định, chính phủ có lẽ muốn đi đến cùng trong cuộc đọ sức này với hy vọng người dân Pháp phẫn nộ và đổ trách nhiệm của cuộc xung đột này vào CGT. Công đoàn thì ngược lại muốn chính phủ đang ngày càng suy yếu buộc phải từ bỏ (dự luật). Đến lúc này chưa ai thấy được hồi kết của cuộc đọ sức.

Những con gà mái bị hành hạ để làm giàu cho nhà cung cấp trứng

Tờ báo kinh tế Les Echos cho biết nhà cung cấp trứng gà hàng đầu của Pháp Matines phải thu hồi 2 triệu quả trứng gà sau một video gây sốc mạnh về « thân phận » những con gà mái làm giàu cho hãng.

Tổ chức bảo vệ động vật có tên L214 hôm qua đã tung ra một đoạn băng hình ghi trong trang trại nuôi 200 nghìn con gà đẻ trứng ở Chaleins của Pháp. Video cho thấy những con gà đẻ trứng cung cấp cho hãng Matines bị nuôi nhốt trong những điều kiện thê thảm. Các con gà mái trụi lông và cả đã chết thối trong các ô chuồng chật hẹp bẩn thỉu để chỉ làm nhiệm vụ để trứng cung cấp cho Matines.

Hình ảnh được tung ra đã không chỉ gây sốc mạnh cho công chúng mà cả các nhà chính trị. Bộ trưởng Môi Trường và bộ trưởng Nông Nghiệp Pháp đã phải lên tiếng không thể chấp nhận tình trạng ngược đãi con vật như vậy. Bản thân hãng Matines, chiếm một phần tư thị trường trứng gà tại Pháp ( khoảng 1,5 tỷ quả trứng/năm), trong tháng Tư vừa qua đã phải thu hồi 2 triệu quả trứng được cho là có nguồn gốc từ những lò sản xuất trứng có vấn đề.