Bắc Triều Tiên đã chơi thành công ván bài hạt nhân ?
Sự sống còn của chế độ Bình Nhưỡng phụ thuộc quá nhiều vào vũ khí nguyên tử đến mức mà các lãnh đạo của chế độ này không thể từ bỏ được. Gia tăng biện pháp trừng phạt, mở chiến dịch tuyên truyền bằng loa công suất lớn hay biểu dương uy lực bằng pháo đài bay B-52, những phản ứng đáp trả như vậy sau vụ thử hạt nhân thứ tư vừa rồi của Bắc Triều Tiên dường như là không đủ hay thậm chí chẳng có tác dụng gì. Thông tín viên RFI tại Hàn Quốc Frédéric Ojardias tổng hợp tham vọng hạt nhân của Bắc Triều Tiên
Đăng ngày:
Ngày 6 tháng Giêng 2016, chế độ Bình Nhưỡng tiến hành vụ thử nguyên tử dưới lòng đất lần thứ tư. Đây là một màn mới có thể đoán trước được trong một vở diễn dài nhiều tập của Bắc Triều Tiên. Bình Nhưỡng hân hoan thông báo thử thành công một quả bom nhiệt hạch, được tán tụng như là « thanh kiếm báu của công lý ». Các số đo địa chấn cho thấy vụ nổ này chỉ có sức mạnh tương đương với những lần thử trước, nhưng dù gì thì chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên đã tiến thêm một bước mới.
Như thường lệ, các phản ứng vẫn rất quen thuộc. Cộng đồng quốc tế liên tiếp lên án. Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc triệu tập họp khẩn để bàn về các biện pháp trừng phạt mới. Trung Quốc một lần nữa lên tiếng la mắng kêu gọi đồng minh ngỗ nghịch trở lại trật tự. Ngày 10 tháng Giêng, Hoa Kỳ điều một máy bay ném bom chiến lược B-52 bay qua Hàn Quốc. Các ứng viên đang chạy đua vào chiếc ghế tổng thống Mỹ gọi lãnh đạo Bắc Triều Tiên là « điên khùng », còn báo chí thì coi Kim Jong Un là kẻ « độc tài khó lường nhất nhất thế giới ».
Tuy nhiên hành động của các lãnh đạo Bình Nhưỡng hoàn toàn có tính toán. Quyết định của họ nhằm vào mục tiêu rất đơn giản : Đó là sự sống còn của chế độ. Bắc Triều Tiên cảm thấy bị các thế lực thù địch bao vây phong tỏa thường trực. Và họ nhận ra chỉ có nguyên tử là phương tiện tốt nhất để tự vệ. Bởi vậy mà trong tuyên truyền, Bình Nhưỡng không ngừng nhắc lại rằng các chế độ Saddam Husein của Irak hay Kadhafi của Libya bị lật đổ là bởi họ đã từ bỏ vũ khí hạt nhân. Gần đây, Bình Nhưỡng dẫn ra trường hợp Ukraina bị thôn tính Crimée cũng là vì khi kết thúc Chiến tranh lạnh, nước này đã không biết giữ lại các vũ khí chiến lược kế thừa của Liên Xô.
Bắc Triều Tiên hiểu không thể đánh được miền Nam bằng kinh tế và họ cũng biết nếu chiến tranh nổ ra thì Bắc Triều Tiên không thể thắng được Hàn Quốc bằng các loại vũ khí quy ước. Còn lại chỉ có đòn răn đe hạt nhân, xây dựng trên cơ sở một chương trình « giá rẻ ». Bình Nhưỡng giờ đây đặt lên trước đường lối có tên gọi « byungjin », theo đó phát triển hạt nhân bên cạnh thúc đẩy kinh tế.
Chương trình hạt nhân : Đi quá xa khó quay lại ?
Vụ thử hạt nhân lần thứ tư vừa rồi còn mang mục tiêu đối nội sống còn với chế độ : Giúp cho Kim Jong Un khẳng định thêm tính chính đáng của người kế vị trẻ, trước khi tổ chức Đại hội 7 đảng Lao động Triều Tiên, dự kiến vào tháng Năm 2016. Như vậy là người cha, Kim Jong Il, thì có bom A thì nay đứa con kế vị, Kim Jong Un, có bom H.
Từ khi lên năm quyền, hồi tháng 12/2011, Kim Jong Un luôn phải đấu tranh củng cố vị trí số một của mình. Ông ta đã đảo lộn sắp xếp cán bộ lãnh đạo, liên tục tiến hành các cuộc thanh trừng, đặc biệt trong mảng quân đội đầy thế lực. Năm 2013, Kim Jong Un cho hành quyết người chú dượng của mình. Gần đây nhất là cái chết đáng ngờ của một nhân vật có thế lực lớn là Kim Yang Gon, phụ trách quan hệ với miền Nam, một người được cho là khá ôn hòa. Ông này bị chết hôm 29/12/2015 trong một tai nạn xe hơi (người ta vẫn đồn đây là cách để thanh toán các nhân vật phản kháng).
Đại hội Đảng vào tháng Năm tới đây sẽ giúp cho Kim Jong Un củng cố vững chắc hơn quyền lực. Phô trương hạt nhân cũng là cách thể hiện thanh thế trong giới lãnh đạo chóp bu Bình Nhưỡng. Ông Andray Abrahamian, thuộc đại học Macquarie Sydney, người thường xuyên qua lại Bình Nhưỡng mô tả lại : « Mỗi lần thử hạt nhân thành công đều được chào mừng bằng các cuộc tập hợp có tổ chức và cả các buổi lễ long trọng ».
Hôm 11/01/2016, trên trang nhất của nhật báo « Người lao động » đăng bức ảnh Kim được các kỹ sư hạt nhân vây quanh. Hồi tháng 5/2012, Bắc Triều Tiên thậm chí còn đưa vào Hiến pháp mới khẳng định Bắc Triều Tiên là một cường quốc hạt nhân. Lãnh tụ số một của Bình Nhưỡng đã gắn hình ảnh của mình quá sâu với nguyên tử rồi, nếu từ bỏ nó bây giờ khác nào là tự sát chính trị.
Các biện pháp trừng phạt của quốc tế chồng chất thêm sau mỗi lần thử hạt nhân hầu như không làm giảm tốc độ chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Bắc Triều Tiên. Thực ra, số lượng bom nguyên tử đã được chế tạo cũng như là khả năng thu nhỏ đầu đạn hạt nhân của Bắc Triều Tiên vẫn chỉ là những phỏng đoán, ước tính rất khác nhau.
Các kỹ sư của bắc Triều Tiên vẫn còn chưa biết phóng tên lửa từ tàu ngầm, cho dù trong năm 2015 họ đã tiến hành 3 lần thử như vậy mà lần thử gần đây nhất trong tháng Giêng bị giới quan sát cho là ngụy tạo hình ảnh. Tuy nhiên những tiến bộ kỹ thuật của Bắc Triều Tiên là điều không thể chối cãi. Với việc lần đầu tiên đưa thành công một vệ tinh lên quỹ đạo trái đất năm 2012, Bình Nhưỡng đã cho thấy là họ đã làm chủ được các công nghệ cần thiết cho việc phóng tên lửa hạt nhân.
Hạt nhân Bắc Triều Tiên, mối đe dọa còn xa với Hoa Kỳ
Những thành công của Bình Nhưỡng trong lĩnh vực vũ khí còn đáng ngạc nhiên nhất là nền kinh tế Bắc Triều Tiên vẫn còn đang kiệt quệ từ sau nạn đói năm 1990. Theo ước tính, GDP năm 2014 của nước này chỉ đạt khoảng 28 tỷ đô la.
Ông Joel Wit, nguyên là một nhà ngoại giao Mỹ chuyên trách vấn đề giải trừ hạt nhân Bắc Triều Tiên thừa nhận trên nhật báo New York Times: « Lẽ ra tôi không nên nói điều này, nhưng tôi ngả mũ phục người Bắc Triều Tiên. Họ đã chơi ván bài của mình cực kỳ tốt…. Họ đã thành công trong việc trở thành một cường quốc hạt nhân nhỏ, có một kho vũ khí lớn dần và ngày càng hiện đại ».
Giờ đây, chương trình hạt nhân này đã tiến quá đà, các hy sinh quá lớn, nặng nề, hào quang chiến thắng được tuyên truyền quá rộng, cho nên chế độ khó có thể chấp nhận từ bỏ nó được.
Hàn Quốc, người bà con giàu có thì bất lực, đành mở chiến dịch chống Kim Jong Un bằng giàn loa công suất cực lớn đặt bên giới tuyến có khả năng truyền âm thanh xa tới tận 20 km. Mùa hè năm ngoái, quân đội miền Bắc đã tức giận nã pháo vào giàn loa của miền Nam.
« Việc lặp lại phát thanh tuyên truyền như vậy chỉ làm trầm trọng thêm căng thẳng quân sự mà không góp phần giải quyết được gì cuộc khủng hoảng ». Ông Cheong Seong-chang, chuyên gia nghiên cứu thuộc Viện Sejong tại Seoul nhận định.
Hoa Kỳ thì phô trương uy lực bằng chuyến bay của máy ném bom chiến lược hôm Chủ nhật vừa rồi. Ngoài các trừng phạt của Liên Hiệp Quốc, Washington đang chuẩn bị các biện pháp riêng của họ, được biết là sẽ ngặt nghèo hơn, thế nhưng hiệu quả thì chưa chắc.
Bị rát mặt vì một loạt thỏa thuận phi hạt nhân bị phá vỡ từ khi có « Hiệp định khung » năm 1994, Tổng thống Barack Obama đã đưa ra chính sách gọi là « kiên nhẫn chiến lược », theo đó, từ chối mọi đối thoại chừng nào Bình Nhưỡng không có cử chỉ cụ thể giải trừ vũ khí hạt nhân. Viễn cảnh này quả là xa vời.
Dù tỏ ra kiên quyết, nhưng Hoa Kỳ cũng đã quen với mối đe dọa hạt nhân còn ở xa này và nó chỉ giúp cho Washington biện minh cho sự xuất hiện quân sự trong khu vực này. Ngáo ộp Bắc Triều Tiên còn được sử dụng làm cái cớ để xích lại hai đồng minh quân sự Hàn Quốc và Nhật Bản vốn dĩ vẫn có đang hiềm khích nhau vì những chuyện quá khứ lịch sử. Đó cũng là cái cớ để thuyết phục Hàn Quốc cho đặt trên lãnh thổ hệ thống lá chắn chống tên lửa của Mỹ, mà mục tiêu thực sự của nó là kiềm chế Bắc Kinh. Trong vùng châu Á hiện nay, ưu tiên của Mỹ là ngăn chặn đà bành trướng của Trung Quốc.
Còn về phần mình, Bắc Kinh lo sợ Bình Nhưỡng sụp đổ hơn là chương trình hạt nhân Bắc Triều Tiên. Một sự sụp đổ của chế độ Bình Nhưỡng cũng có nghĩa là miền Bắc sẽ bị sáp nhập về Hàn Quốc, khi đó Bắc Kinh sẽ mất đi vùng đệm chiến lược và sự hiện diện của quân đội Mỹ sẽ tiến sát biên giới Trung Quốc. Ngoài ra sự cố đó cũng sẽ gây lên làn sóng di dân ồ ạt. Chủ trương của Bắc Kinh là mong muốn người láng giềng mở cửa dần dần và dùng đàm phán để giải quyết khủng hoảng hạt nhân.
Sự mất ổn định trên bán đảo Triều Tiên ngày thêm trầm trọng. Tại Seoul, ngày càng có nhiều tiếng nói có ảnh hưởng kêu gọi Hàn Quốc cũng cần phải trang bị vũ khí hạt nhân. Trong khi đó các kỹ sư Bắc Triều Tiên vẫn tiếp tục hoàn chỉnh các quả bom của họ sau hết lần thử này đến lần thử khác.
Thư TinHãy nhận thư tin hàng ngày của RFI: Bản tin thời sự, phóng sự, phỏng vấn, phân tích, chân dung, tạp chí
Đăng ký