Chủ tịch Ủy ban Nobel Hòa bình bị truất phế, Bắc Kinh vẫn lấn lướt

Vào hôm qua, 03/03/2015, trong một quyết định rất bất ngờ, Ủy ban phụ trách việc trao giải Nobel Hòa bình tại Na Uy đã giáng chức chủ tịch mãn nhiệm. Quyết định này được cho là nhằm xoa dịu cơn giận của Trung Quốc, đã rất bất mãn trước việc nhà ly khai Lưu Hiểu ba được trao giải năm 2010. Tuy nhiên, trong phản ứng vào hôm nay, Trung Quốc bị cho là vẫn muốn « được đằng chân, lân đằng đầu ».

Thorbjorn Jagland : lần đầu tiên Ủy ban Nobel Hòa bình đã giáng chức chủ tịch mãn nhiệm - AFP

Lần đầu tiên trong lịch sử 114 năm của Ủy ban Nobel Hòa bình, vào hôm qua, ông Thorbjørn Jagland, 64 tuổi, chủ tịch của Ủy ban từ năm 2009, đã không được duy trì chức vụ, cho dù bản thân ông đã công khai mong muốn ở lại chức vụ này. Ông chỉ còn là thành viên bình thường.

Hãng tin Pháp AFP không ngần ngại gọi đây là một cuộc « đảo chánh », chưa từng thấy trong lịch sử của giải Nobel. Theo AFP, câu hỏi đặt ra là phải chăng ông Jagland đã bị truất phế do sức ép của Trung Quốc, đã nổi cơn thịnh nộ khi nhà ly khai Lưu Hiểu Ba được Ủy ban do ông Jagland lãnh đạo trao giải Nobel Hòa bình năm 2010.

Để tỏ rõ lập trường, bất chấp việc Oslo xác định rằng họ không có quyền gì trên các quyết định của Ủy ban Nobel, Na Uy đã phải chịu nhiều biện pháp trả thù của Trung Quốc, và bang giao hai bên đã trở nên giá lạnh.

Ví dụ rõ nhất là việc Trung Quốc ngăn chặn cá hồi nhập từ Na Uy, khiến cho thị phần cá hồi Na Uy tại Trung Quốc hầu như không còn gì. Các công dân Na Uy cũng bị loại ra khỏi danh sách được hưởng chế độ thị thực quá cảnh Trung Quốc 72 tiếng đồng hồ.

Thế nhưng, việc Chủ tịch Ủy ban Nobel không được tái tục chức vụ đã không được Bắc Kinh tiếp nhận tích cực. Thậm chí vào hôm nay, bà Hoa Xuân Oánh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc còn cảnh cáo Oslo rằng vụ đó không đủ để hàn gắn lại quan hệ song phương.