Trung Quốc bắt giữ một học giả Duy Ngô Nhĩ

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi ngày 16/01/2014 chính thức thông báo, chuyên gia kinh tế Ilham Tohti đang bị « tạm giam điều tra hình sự ». Ông này bị nghi ngờ « vi phạm luật pháp ». Ông Tohti, 45 tuổi, đến nay là nhà trí thức Duy Ngô Nhĩ duy nhất sống tại Trung Quốc lên án Bắc Kinh đàn áp cộng đồng Hồi giáo này tại Tân Cương.

Ông Ilham Tohti (Nguồn: http://uyghuramerican.org)

Bà Guzaili Nu’er, vợ nhà trí thức Tohti cho hãng thông tấn Pháp AFP biết chồng bà đã bị hàng chục công an bắt đi vào hôm qua 15/01/2014. Điện thoại di động, máy vi tính của gia đình và cả những bài viết của ông Tohti đều bị tịch thu. Vẫn theo lời bà Nu’er, chồng ba đã bị công an bắt đi trước mặt hai đứa con nhỏ của họ, gia đình không được thông báo về địa điểm ông bị giam giữ. 

Trong cuộc họp báo sáng nay tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc xác định ông Tohti đã bị « tạm giam điều tra hình sự » vì bị nghi ngờ « phạm tội và vi phạm luật pháp ». Quan chức này không cung cấp thêm bất kỳ một chi tiết nào, nhưng theo giới quan sát, tuyên bố nói trên của ông Hồng Lỗi cho thấy, ông Ilham Tohti có thể bị truy tố về tội hình sự. 

Ilham Tohti là giáo sư kinh tế giảng dậy tại đại học Bắc Kinh. Là một nhà trí thức Duy Ngô Nhĩ có uy tín, ông đã nhiều lần công khai chỉ trích chính sách của Trung Quốc đối với cộng đồng người Hồi giáo chủ yếu sống ở Tân Cương. Ông Tohti còn là sáng lập viên của trang mạng Uighurbiz.net . Đây là một địa chỉ Internet chuyên cung cấp thông tin về tình hình Tân Cương. Trang mạng này bị cấm hoạt động từ tháng 7/2009 sau đợt bạo động tại Urumqi, làm 200 người chết. 

AFP thận trọng cho lưu ý : Chưa rõ về nguyên nhân khiến công an Trung Quốc bắt giữ giáo sư Tohti, nhưng gần đây ông này đã bày tỏ với các phương tiện truyền thông ngoại quốc về lo ngại Trung Quốc gia tăng đàn áp nhắm vào cộng đồng Duy Ngô Nhĩ sau vụ tấn công tại quảng trường Thiên An Môn hồi tháng 10/2013. Bắc Kinh cho rằng người Duy Ngô Nhĩ đứng đằng sau vụ tấn công nói trên.